Το Μουντιάλ του 2030 που θα διεξαχθεί στο Μαρόκο, έχει ήδη μεταμορφώσει τη χώρα, που βιώνει τα τελευταία χρόνια τον απόλυτο πυρετό: αεροδρόμια, γρήγοροι σιδηρόδρομοι και αυτοκινητόδρομοι, γέφυρες, resorts, εμπορικά κέντρα, μια τεράστια ανοικοδόμηση που υψώνει ουρανοξύστες και νέα οικιστικά συγκροτήματα εκεί όπου παλιά υπήρχε μόνο η έρημος και τα φοινικοδάση. Το Μαρόκο, ζει σήμερα την πιο μεγάλη ανοικοδόμηση και την ευτυχέστερη στιγμή της ιστορίας του. 

Δυσαρεστημένοι από την κρίση και την ακρίβεια Ευρωπαίοι το επιλέγουν για μόνιμη εγκατάσταση, οι διασημότεροι σταρ, όπως η Μαντόνα, το επιλέγουν αποκλειστικά για τον εξωτισμό και τις υψηλές παροχές του, για την ομορφιά και την ποιότητα των υπηρεσιών του. Η άνοιξη, με τις ήπιες θερμοκρασίες και την ολάνθιστη φύση, είναι η εποχή που του ταιριάζει καλύτερα. Μια νύχτα στην κεντρική πλατεία της Zmaa-El-Fna, θα σε βάλει στο νόημα της πόλης, πάνω από τις φωτιές των υπαίθριων ταχυφαγείων, τις κόμπρες των γητευτών, τις μακρόσυρτες φωνές των παραμυθάδων, τις μαϊμούδες, τα μαγικά φίλτρα των μάγων, τους δωρικούς μονότονους χορούς του νότου της χώρας, και τις γριές μάντισσες με το μαύρο από το khol βλέμμα και τα χρυσά δόντια. 

Το Μαρακές είναι ένας απίστευτα ισορροπημένος και μοναδικός διχασμός ανάμεσα στον απόλυτο εξωτισμό του παραμυθιού και την εστέτ Γαλλία του σήμερα. Η διεθνής καλλιτεχνική gay κοινότητα έχει στήσει εδώ μερικά από τα πιο ονειρεμένα παλάτια της, το ίδιο και πολλοί εκπρόσωποι της διεθνούς show-biz, διανοούμενοι, σχεδιαστές μόδας, αρχιτέκτονες, εξαντρίκ, συγγραφείς και πλούσιοι γενικώς. Η πόλη είναι σαν μια όαση καλής ζωής, που έχει εξορίσει έξω από τα σύνορά της ό,τι δεν είναι υψηλό γούστο, καλοπέραση, στυλ και γιορτή κάθε βράδυ. 

Σαν μια αποικία τυχερών από κάθε γωνιά του πλανήτη που πίσω από τους τοίχους των ανακαινισμένων με απίστευτη χλιδή μεσαιωνικών σπιτιών της medina βιώνει το oriental όνειρο με γαλλικό αξάν, αφού τα πάντα εδώ μιλούν γαλλικά: η τηλεόραση, τα τραγούδια της στο ραδιόφωνο, ο υπάλληλος στην τράπεζα. Στο Μαρακές θα επιστρέψεις, και δεν αποκλείεται να φλερτάρεις με την ιδέα μιας μόνιμης εγκατάστασης. Και αν έχεις χρόνο, από κει θα ξεκινήσεις το μαγικό ταξίδι στο νότο με τις οάσεις και τα απίστευτα κάστρα, σε ένα από τα πιο προνομιούχα κομμάτια της Σαχάρας.

Μαγικές στιγμές

• Ξυπνάς το πρωί στην παραδείσια εσωτερική αυλή του ριαντ σου από τα τρελά τιτιβίσματα των πουλιών και τον κελαρυστό ήχο του νερού στο συντριβάνι. Αράζεις στο πολύχρωμο πάτιο με τα ψηφιδωτά πλακάκια, κάτω από τους φοίνικες και τις πλουμιστές, γιγάντιες βουκαμβίλιες. Οι κυρίες του ριαντ σου ετοιμάζουν πρωινό, με σπιτικές, ζεστές τραγανές τηγανίτες περιχυμένες μοσχοβολιστό θυμαρίσιο μέλι και εξωτικούς φρέσκους χυμούς. Θα μπορούσες να κάνεις μόνον αυτό, μέχρι να ξαναφύγεις. Ωστόσο, πρέπει να βιαστείς! Εκεί έξω σε περιμένουν πολλά θαύματα.
• Η Παλιά Πόλη ή μεντίνα, όπως λέγεται εδώ, είναι ένας λαβύρινθος από στενά δρομάκια, που αποκλείεται να εξερευνήσεις ακόμη κι αν έχεις στη διάθεσή σου δυο ζωές. Ακόμη και οι ντόπιοι αγνοούν όλα τα μυστικά της. Ένα παραλήρημα χρωμάτων, αρωμάτων και γεύσεων. Ένας εμπορικός παράδεισος-ο ναός του ανελλέητου shopping-, με όλα τα επαγγέλματα συγκεντρωμένα σε συντεχνίες, η ίδια διεύθυνση για κάθε μαγαζί από το Μεσαίωνα, ναι, από τον 13ο ή 14ο αιώνα. Όλα εδώ πουλιούνται, κυρίως, όμως, όλα παζαρεύονται μέχρι τελικής πτώσεως. 
• Η πλατεία Djemaa El- Fna είναι το μέρος που χτυπά η καρδιά όλου του Μαρόκου κι ένα από τα ταξιδιωτικά θαύματα του σύγχρονου κόσμου. Εδώ θα περάσεις όλα σου τα βράδια, χωρίς ποτέ να εξαντλήσεις τα μυστικά της. Σε κάθε βλέμμα μια καινούρια εικόνα, μια καινούρια παραξενιά, μια αλλόκοτη έκπληξη. Μυρωδιές από δεκάδες, πεντανόστιμα, υπαίθρια φαγάδικα, γητευτές φιδιών, παραμυθάδες, μουσικοί, χορευτές, ακροβάτες, μάγοι, μαϊμούδες, φίδια, πραμάτιες κι όλες μαζί οι φυλές του Ισραήλ. Εδώ θα κάνεις τατουάζ με χένα, θα αγοράσεις μαγικά φίλτρα για να δέσεις τον λεγάμενο, θα φωτογραφηθείς με έναν βόα στο λαιμό και μια μαϊμού στην αγκαλιά, θα γνωρίσεις κόσμο, θα ψωνίσεις άγνωστα βοτάνια δια πάσαν νόσον, θα φας, θα ξαναφάς, θα χορέψεις μέσα στο πλήθος. Αύριο βράδυ, εδώ πάλι, με καινούριες ατραξιόν.

• Στον περίπατο των σουκ, μην παραλείψεις το κομμάτι που είναι αφιερωμένο στα ξόρκια και τα μαγικά. Αυτό που συναρπάζει όσο τίποτα τα παιδιά!
• Θα ανέβεις στον πιο ψηλό μιναρέ (70 μ.), στη μοσκέ Koutoubia του 12ου αιώνα, για την πιο παναραμική θέα της περιοχής, Μαρακές και περιχώρων.
• Στη βόρεια πλευρά της μεντίνα, θα επισκεφτείς τα μεσαιωνικά βυρσοδεψεία, εκεί που μέσα σε σκαλιστές πέτρινες γούρνες όλων των χρωμάτων βάφονται τα δέρματα, με τον ίδιο τρόπο από απαρχής κόσμου. 
• Κάποτε, θα πρέπει να ξεκολλίσεις από τη μαγεία της παλιάς πόλης και να πάρεις τη δύσκολη απόφαση να βγεις εκτός των τειχών, στην καινούρια πόλη. Απόφαση πιο δύσκολη απ’ότι ακούγεται. Όμως, σε περιμένουν οι μαγικοί κήποι με τη λίμνη της Menara. Εκεί που μέσα σε μια ονειρική γαλήνη παίρνει τον αέρα της τρώγοντας πασατέμπο όλη η τοπική κοινωνία.
• Και βέβαια, αποκλείεται να χάσεις το άρωμα της αυτοκρατορικής ζωής. Πώς και πού ζούσαν οι βασιλιάδες; Θα σου απαντήσει το παλάτι El Badi, του 1578, ένα από τα ομορφότερα και μεγαλοπρεπέστερα του πλανήτη, που γι’αυτό εξ’άλλου πήρε και το όνομα «ασύγκριτο», καθώς και το παλάτι της Bahia, ένα μέρος του οποίου, αυτό που δεν θα δεις, καταλαμβάνει ακόμη η βασιλική οικογένεια.
• Μην χάσεις τη βόλτα στην πανέμορφη Γκελίζ, τη συνοικία που έχτισαν οι γάλλοι ή αλλιώς, τη «Νέα πόλη».
• Οι κήποι Majorelle και το αρ-ντεκό-οριεντάλ σπίτι-παλάρι του Ιβ Σεν Λοράν είναι ίσως το πιο λαοφιλές αξιοθέατο της πόλης, στο πιο αξέχαστο, έντονο λουλακί του πλανήτη.
• Νοίκιασε ένα ρομαντικό αμαξάκι και πήγαινε μια βόλτα στο Palmeraie, στην άκρη της πόλης, που σημαίνει-και είναι- Φοινικόδασος. Εδώ θα θαυμάσεις όλες τις απίστευτες, χλιδάτες επαύλεις όλων των ξένων, φραγκάτων εραστών της πόλης. Κάνε μια στάση για μασάζ στο spa του ξενοδοχείου Amanjena, μακράν το πιο παραμυθένιο και πολυτελές της περιοχής.
• Στα καφέ γύρω από την πλατεία της Djemma el-Fna θα ξεκινούν και θα τελειώνουν όλες οι βόλτες σου, με  ένα τσάι αρωματισμένο με φρέσκο δυόσμο και κουκουνάρια ή μια τοπική πορτοκαλάδα. Εδώ θα συναντήσεις και όλους τους ξένους που έχουν μαγευτεί από την πόλη, ρίχνοντας μαύρη πέτρα στις ευρωπαϊκές τους συνήθειες. Την αρχή έκανε ο άνθρωπος-έμβλημα της πόλης, αλλιώς Yves Saint Laurent. Πίσω του ακολούθησαν καλλιτέχνες, αρχιτέκτονες, σχεδιαστές, συγγραφείς, πλούσιοι ή απλώς, εκκεντρικοί. Ποτέ δεν ξέρεις ποιος θα σου προκύψει ο κύριος που θα σου πιάσει κουβέντα ούτε σε ποιο παλάτι θα βρεθείς καλεσμένος για ταζίν το βράδυ.
• Πάρε αμαξάκι για τις μετακινήσεις σου! Έχει πλάκα και δεν είναι τουριστικό, έτσι κάνουν και οι ντόπιοι.

Tα ξενοδοχεία και τα riad αξιοθέατα

Στην επιλογή του πού θα μείνεις, ανεπιφύλακτα σου συστήνω ένα από τα εκατοντάδες ριάντ της πόλης αντί για κάποιο ξενοδοχείο. Τα ριαντ είναι παλιά μεσαιωνικά αρχοντικά, κυρίως της παλιάς πόλης που έχουν μεταμορφωθεί σε μαγικά μπουτίκ ξενοδοχεία. Αλλά καμιά πόλη στον κόσμο δεν διαθέτει τόσα παραμυθένια ξενοδοχεία, που από μόνα τους αποτελούν ένα κομμάτι του απόλυτου ονείρου, το οποίο ακόμη και αν δεν μπορείς να πληρώσεις, μπορείς να το απολαύσεις για μια βόλτα, έναν καφέ, ένα τσάι, ένα δείπνο ή μια επίσκεψη στο spa. 

To ιστορικό Mamounia, είναι το πρώτο παλάτι που αναδείχτηκε σε ένα από τα διασημότερα ξενοδοχεία του πλανήτη, όταν το ανακαίνισε ο Ιβ Σεν Λοράν: αρτ ντεκό και Ανατολή, Ιστορία και μαγικοί κήποι σε ένα παλάτι του 12ου αιώνα. Το Amanjena είναι επίσης ένα αξιοθέατο που δεν θα ξεχάσεις ποτέ, για την αρχιτεκτονική και τους κήπους του. Ένθερμα θα σου συστήσω τη βόλτα στο El Mansour, το Royal Selman, το Ksar Char Bagh, το riad Ana Yela και το  riad El Yasmine, όλα βγαλμένα από τις πιο ονειρεμένες σελίδες στις Χίλιες και Μια Νύχτες.

Tι τρώνε στο Μαρόκο;

Oι κατακτητές που πέρασαν από την πλούσια ιστορία του, έχουν αφήσει τα ίχνη τους στη γευστική παράδοση του Μαρόκου, που ήρθε να ενωθεί και να δέσει με την παράδοση των τοπικών φυλών, των βερβερίνων. Μια πλούσια γεύση που ενώνει στην ίδια μαρμίτα, την κουζίνα της Βαγδάτης, της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, των Αράβων, των Γάλλων και των Εβραίων, όλα πασπαλισμένα με τα μπαχαρικά των δρόμων της Μαλαισίας, της Κίνας και της Ινδίας. Το μυστικό της μαροκάνικης γεύσης, κρύβεται στα γυναικεία χέρια. Στην απέραντη υπομονή με την οποία δουλεύουν για 2,5 ώρες ένα κους-κους ή ένα sefa, τον φιδέ που δουλεύεται με βούτυρο για ώρες μέχρι να σερβιριστεί απολύτως al dente με ζάχαρη και κανέλα, στη γαλήνη με την οποία καθαρίζονται επιμελώς ένα-ένα τα λαχανικά, στη χάρη με την οποία στρώνεται σαν μπουκέτο με τριαντάφυλλα στο ταψί το φύλλο της bastila, της πίτας με το περιστέρι. Κι αυτό είναι κάτι που αποκλείεται να χωρέσει στις περιγραφές της γλώσσας μιας συνταγής. 

Η μαροκάνικη κουζίνα μαθαίνεται μόνο με το μάτι. Τα μυστικά της, το αργό ψήσιμο της ταζίν στα κάρβουνα για πολλές ώρες, το μείγμα των μπαχαρικών ρας-ελ-χανούτ, κάτι που μεταφράζεται σαν το «μυστικό μείγμα του μαγαζιού», αλλά που σήμερα πωλείται τυποποιημένο σε όλες τις αγορές, το σαφράν και κυρίως, η γεύση των πρώτης ύλης. Τα φρούτα, τα λαχανικά, το βούτυρο, το κοτόπουλο και το αρνάκι διαθέτουν μια απέραντη νοστιμιά παλιού σπόρου, προαιώνιας τροφής, που κατεβαίνει θαρρείς κατευθείαν από τα λιβάδια του μουσουλμανικού παραδείσου. Στα μεγάλα, μισελινάτα, βραβευμένα εστιατόρια, μην ψάξεις για άντρα σεφ. Στην κουζίνα πρωτοστατεί πάντα το γυναικείο χέρι, σε μια παράδοξη κατάσταση που δεν χρειάστηκε αγώνες ισότητας για να αποδεχτεί τη γυναίκα στις επαγγελματικές κουζίνες. Γιατί απλά, η κουζίνα στο Μαρόκο είναι αυστηρά γυναικεία υπόθεση και τις μαγείρισες χαϊδευτικά τις αποκαλούν dadas.

Τι να πάρεις μαζί σου φεύγοντας

• Όσο ρας ελ χανούτ μπορείς να αντέξεις. Το τοπικό μείγμα, με πάνω από 12 γλυκά μπαχαρικά, που δεν καίει και δίνει απίστευτη γεύση σε κάθε φαγητό. Κάθε μαγαζί έχει τη δική του μυστική συνταγή. Δοκίμασε μέχρι να βρεις την εκδοχή που σου ταιριάζει καλύτερα.
• Λεμονάκια κονφί που μπαίνουν σε κάθε μαγειρευτό ή ψητό του φούρνου, απογειώνοντας τη γεύση του.

Τα νοστιμότερα της μαροκάνικης γεύσης

• Οι ελιές, οι νοστιμότερες της Μεσογείου, μαριναρισμένες με μπαχαρικά.
• Το φρέσκο βούτυρο smen που αρωματίζεται με θυμάρι.
• Το λάδι του αργκάν, ένα προϊστορικό δέντρο με ιατρικές ιδιότητες που φύεται μόνο στα περίχωρα της Εσαουίρα, δουλεμένο με μέλι, αλειμμένο στη ζεστή πίτα του πρωινού.
• Στο Μαρόκο οι αλατιέρες είναι τριπλές: αλάτι, πιπέρι και κύμινο. Το κύμινο, πάνω από ένα ψητό αρνάκι, στα αυγά ή σε οποιοδήποτε άλλο πιάτο, δίνει μια άλλη, πρωτότυπη διάσταση.
• Οι ζεστές πιτούλες που ψήνονται πασπαλισμένες με χοντροκομμένο καλαμποκίσιο αλεύρι, δίνοντας ένα τραγανό τελείωμα στο αποτέλεσμα.
• Το khli, μαριναρισμένες φέτες από μοσχαρίσιο φιλέτο, που στεγνώνουν στον αέρα, βράζονται και διατηρούνται σε λίπος. Τρώγεται σκέτο, μαγειρεμένο σε ταζίν ή με ντομάτα και αυγά για πρωινό.
• Το αέρινο φύλλο warqa της bastila.
• Η bastila, πίτα με κοτόπουλο ή περιστέρι που σερβίρεται με άφθονη άχνη ζάχαρη και κανέλα.
• Τα rghayif, οι κρέπες του πρωνού, που τηγανίζονται με βούτυρο και σερβίρονται διπλωμένες με μέλι ή ζάχαρη.
• Οι χυμοί και τα smoothies με φρέσκα φρούτα, ιδιαίτερα ο συνδιασμός αβοκάντο-πορτοκάλι.
• Το τσάι με άφθονο, φρέσκο δυόσμο.
• Το zaalook, ντιπ καπνιστής μελιτζάνας με ζεστές πιτούλες.
• Τα γλυκά τους, πάλι, δεν είναι το πιο νόστιμο κομμάτι της μαροκάνικης παράδοσης.

H αυθεντική γεύση της Jmaa El Fna

Κάθε απόγευμα, στη μεγαλύτερη πλατεία του πλανήτη, τη Jmaa el Fna, οι καπνοί από τα υπαίθρια εστιατόρια με τους πάγκους που στήνονται κάθε απόγευμα, ανεβαίνουν απόκοσμοι ανάμεσα στους θαυματοποιούς, τα φίδια, τους παραμυθάδες και τις μουσικές. Η κουζίνα του δρόμου προτείνει τη harira της, την υπέροχη σούπα με τα όσπρια, τα σαλιγκάρια στο ζουμί τους, κεφαλάκια από αρνάκια και καμήλες, εντόσθια, καυτερά σάντουιτς με βραστά αυγά, τηγανητές ολόφρεσκες γλώσσες με σάλτσα από τηγανητές μελιτζάνες, τσάι με φρέσκο δυόσμο και παστάκια από χουρμά. Στις παρυφές των δρόμων του νότου, τα ταπεινά εστιατόρια ψήνουν τα καλύτερα μαριναρισμένα σουβλάκια στα κάρβουνα, υπέροχες ταζίν με αρνάκι και τα λαχανικά της εποχής, κοκκινιστά αρνίσια εντόσθια με σαφράν και κύμινο, κοτόπουλο με λεμόνια τουρσί. Άφοβα μπορείς να δοκιμάσεις από τα πάντα που δεν θα βρεις αλλού, αφού για έναν περίεργο λόγο, όλα τα εστιατόρια περιορίζονται στα δημοφιλή της τοπικής κουζίνας, τις ταζίν, το κους κους, τα μεζεδάκια και τα meshui, δηλαδή ψητό κρέας στα κάρβουνα.

Τα καλύτερα τραπέζια

Cafe Arabe. Εξωτικό ντεκόρ σε εκδοχή νεο-ντιζάιν, ταράτσα με θέα στην παλιά πόλη, εσωτερική αυλή, καφές και υπέροχοι χυμοί, μακαρονάδες και νόστιμα μαροκάνικα πιάτα. 184 rue El Mouasine, Μαρακές, 212-52.44.29.728

Le Foundouk. Νεο-μαροκάνικο ντεκόρ, ωραίος κόσμος, και δυό μενού, ένα τοπικό και ένα γαλλικό. Σπεσιαλιτέ η tajine της Εσαουίρα με ψάρι και τα μαγικά σπιτικά παγωτά με κανέλα, σοκολάτα και λουίζα. rue Souk El Fassi 55, Μαρακές, 212-67.01.29.515 

Le Tobsil. To καλύτερο εστιατόριο του Μαρακές με 1αστέρι Michelin για την τοπική κουζίνα της Fatima Mountassamin, σε ντεκόρ αυτοκρατορικό που συνδιάζει τη γαλλική αποικιοκρατία με το τοπικό χρώμα. 22, derb Moulay Abdalah, 212-52.44.44.052

Le Grand Cafe de la Poste. Η γαλλική κουζίνα του δεν πρόκειται να σας μείνει αξέχαστη, είναι ωστόσο, το ιστορικότερο ρεστοράν της πόλης, με γαλλική ιστορία από τη δεκαετία του 1920 και καταπληκτικό μπαρ στον πρώτο όροφο. Από τα πιο καυτά ραντεβού του νεότερου Μαρακές. av. Imam Malik, Gueliz, Μαρακές, 212-52.44.33.038

Στο Sahbi Sahbi, δύο διάσημοι αρχιτέκτονες δημιουργούν ένα πρωτότυπο ντεκόρ που χρησιμοποιεί τα τοπικά υλικά, μια μεγάλη κουζίνα στο κέντρο σου επιτρέπει να παρακολουθήσεις τα τεκταινόμενα και από γυναικεία χέρια θα δοκιμάσεις μια νοστιμότατη κουζίνα που περνάει από τη γιαγιά στην εγγονή, όπως η χαρίρα (σούπα) με κριθάρι και γλυκάνισο, το αρνάκι ταζίν και το μοσχαράκι με φασόλια που σιγοψήνεται στη γάστρα για ώρες στον ξυλόφουρνο. 37, bd. El Mansour Eddahbi, 212-66.26.82.312

Στο Dardar Roof θα πας για την ανεπανάληπτη θέα όλης της πόλης από ψηλά, θέαμα που απογειώνεται στο φως του δειλινού, για τα κοκτέιλ και την fusion κουζίνα του, που μαγειρεύει με μια πιο δημιουργική άποψη την παράδοση. 4, rue Riad Zitoun, Lakdim, 212-62.36.11.121

To Assyl θα σε γοητεύσει με το μπαρόκ-οριεντάλ ντεκόρ του, με τη δημιουργική, εξαίσια, μαροκινή κουζίνα του αλλά και με τις ζωντανές μουσικές του και το σόου με χορούς της κοιλιάς. KM 5 route d’Amizmiz, 212-52.44.59.600

Ftour Beldi La Ferme. Μια εμπειρία λουκούλειου πρωινού που δεν πρέπει να χάσεις. Μέσα σε μια πανέμορφη φάρμα, χιλιάδες παραδοσιακά εδέσματα ετοιμάζονται μπροστά σου όπως παλιά και σερβίρονται με τον πιο εντυπωσιακό τρόπο.

Τι να προσέξεις

Όσες ιστορίες επικυνδινότητας και να ακούσεις για το Μαρόκο, κλείσε τα αυτιά σου. Οι Μαροκινοί είναι ένας γλυκύτατος, φιλόξενος λαός, έτοιμος να σου ανοίξει το σπίτι του για ένα τσάι ή ένα λουκούλειο γεύμα, ακόμη και αν δεν ξέρει το όνομά σου. Μοναδική μάστιγα, οι απανταχού guides ή αυτοσχέδιοι οδηγοί που θα σε ακολουθούν κατά βήμα με υπομονή, που μπορεί να σε φέρει στα όριά σου. Εννοείται πως δεν θα χρησιμοποιήσεις κανέναν από αυτούς, όσο και αν επιμένουν. Κόλπο για να επιβιώσεις, πληρώνεις με λίγα ψιλά κάποιον, με τη ρητή οδηγία να διώχνει απλά τους υπόλοιπους. Και ποτέ δεν τον ακολουθείς, έστω και αν σου προτείνει τον κρυφό παράδεισο.

Εδώ που ήρθες, θα διαπραγματεύεσαι τα πάντα: από το νερό και το ταξί μέχρι καθετί που θα ψωνίσεις. Τίποτα δεν αγοράζεται χωρίς σκληρό και υπομονετικό παζάρι. Όχι, δεν προσπαθούν να σε κοροϊδέψουν επειδή είσαι τουρίστας. Το ίδιο κάνουν και μεταξύ τους. Το παζάρι είναι αξία, είναι απόδειξη εκτίμησης στην πραμάτεια και το εμπόρευμα του κάθε μαγαζιού.