Η Πολίτικη βασιλόπιτα διαφέρει από το κέικ και κατά την ταπεινή μου άποψη δεν συγκρίνεται σε αρώματα και νοστιμιά.
Όσο ακόμα ζούσαν ο παππούς και η γιαγιά μου, κάθε χρόνο 1-2 ημέρες πριν την Πρωτοχρονιά η παρασκευή της βασιλόπιτας γινόταν στο σπίτι τελετουργικά και με τον ίδιο τρόπο.
Κάπως συμμετείχαμε όλοι λίγο-πολύ στην παρασκευή της. Άλλος ζέσταινε το γάλα, άλλος πρόσθετε τα υλικά και άλλος ζύμωνε ή στόλιζε. Από μικρή έμαθα ότι αυτή η βασιλόπιτα δεν θέλει βιασύνη. Θέλει χρόνο, αφοσίωση, ηρεμία και προσοχή στη ζύμη.
Η ζύμη γίνεται με μαγιά και πρέπει να φουσκώσει σωστά για να βγει αφράτη και ελαφριά.
Και τα αρώματα όμως, είναι ιερό κομμάτι της διαδικασίας. Μαχλέπι, μαστίχα και κακουλές τα οποία μπαίνουν πάντα πρώτα σε ζεστό γάλα, για να δώσουν όλο τους το άρωμα.
Το μαχλέπι ειδικά, πέρα από το υπέροχο άρωμα που δίνει, βοηθά και τη ζύμη να γίνει πιο ελαστική και πιο αφράτη.
Το προζύμι
Η μαγιά θέλει σωστή μεταχείριση. Πρώτα ετοιμάζουμε το προζύμι το οποίο είναι πάρα πολύ σημαντικό να γίνει σωστά ώστε να φουσκώσει ωραία η ζύμη. Το γάλα για το προζύμι πρέπει να είναι χλιαρό, ούτε ζεστό ούτε κρύο, ιδανικά στους 35-38°C. Αν καεί η μαγιά, δεν φουσκώνει ενώ αν είναι κρύα, δουλεύει αργά και αδύναμα.
Το ίδιο ισχύει και για τα υπόλοιπα υλικά. Αυγά και βούτυρο πρέπει να είναι σε θερμοκρασία δωματίου. Κρύα υλικά βαραίνουν τη ζύμη και δεν της επιτρέπουν να αναπτυχθεί σωστά.
Για πιο αφράτο αποτέλεσμα προσθέτουμε 1 κ.σ. μέλι στο χλιαρό γάλα του προζυμιού. Το μέλι κρατά υγρασία, μαλακώνει την ψίχα και βοηθά τη ζύμη να παραμένει αφράτη και ελαστική για περισσότερο χρόνο.
Το ζύμωμα
Το ζύμωμα είναι βασικό στάδιο. Δεν ανακατεύουμε απλώς τα υλικά. Εδώ δουλεύουμε τη ζύμη μέχρι να αναπτυχθεί η γλουτένη. Όταν μπορείς να πάρεις ένα μικρό κομμάτι και να το τεντώσεις ώστε να κάνει λεπτή μεμβράνη χωρίς να σκίζεται, τότε ξέρεις ότι θα κάνει ίνες στο ψήσιμο. Το ωραίο ζύμωμα είναι που δίνει την αφράτη ψίχα που χαρακτηρίζει την Πολίτικη βασιλόπιτα.
Η σωστή ζύμη για Πολίτικη βασιλόπιτα είναι μαλακή. Δεν πρέπει να είναι σφιχτή ούτε στεγνή. Αν κολλάει λίγο στα χέρια, είναι φυσιολογικό.
Το λάθος που γίνεται πιο συχνά είναι το παραπάνω αλεύρι. Αν χρειαστεί διόρθωμα, προσθέτουμε ελάχιστο χλιαρό γάλα ή λίγο βούτυρο, όχι αλεύρι. Αλεύρι προσθέτουμε μόνο αν η ζύμη είναι ρευστή, όχι απλώς κολλώδης.
Το βούτυρο μπαίνει πάντα τελευταίο και λίγο-λίγο, μέχρι η ζύμη να το απορροφήσει και να γίνει λεία και ελαστική.
Αν ζυμώνουμε στο χέρι, δουλεύουμε τη ζύμη με κινήσεις τέντωμα-δίπλωμα για 10-15 λεπτά, δίνοντάς της 2-3 μικρές ξεκουράσεις των 5 λεπτών, ώστε να χαλαρώνει η γλουτένη και να δουλεύεται πιο εύκολα. Αν χρησιμοποιούμε μίξερ, δουλεύουμε με το γάντζο και ζυμώνουμε σε χαμηλή προς μεσαία ταχύτητα, για περίπου 8-10 λεπτά.
Πώς τεστάρουμε τη ζύμη
Παίρνουμε ένα μικρό κομμάτι ζύμης και το ανοίγουμε με τα δάχτυλα. Αν τεντώνει και ανοίγει χωρίς να σκίζεται εύκολα (δηλαδή έχει ελαστικότητα), σημαίνει ότι έχει αναπτυχθεί η γλουτένη και ότι έχει ζυμωθεί σωστά.
Το φούσκωμα
Το πρώτο φούσκωμα πρέπει να φέρει τη ζύμη τουλάχιστον στο διπλάσιο του όγκου της. Αν δεν γίνει αυτό, η βασιλόπιτα θα βγει συμπαγής όσο καλά κι αν ψηθεί. Την αφήνουμε να φουσκώσει καλά σκεπασμένη και σε ζεστό σημείο για 1 ώρα και 30 λεπτά με 2 ώρες. Μπορούμε αν θέλουμε να τη βάλουμε να φουσκώσει σε ζεστό φούρνο (πάντα σκεπασμένη) στους 30°C ή απλά με το φως αναμμένο.
Το δεύτερο φούσκωμα γίνεται στο ταψί και είναι από τα μεγαλύτερα μυστικά της επιτυχίας. Πάλι σκεπάζουμε και αφήνουμε για 30-40 λεπτά. Σε αυτή τη φάση η ζύμη χαλαρώνει ξανά, παίρνει όγκο και ετοιμάζεται να μπει στον φούρνο φουσκωμένη και περήφανη!
Αν πρόκειται να διακοσμήσουμε με νούμερα, φυλάμε λίγη από τη ζύμη πριν το δεύτερο φούσκωμα, και αφού φουσκώσει ξανά την διακοσμούμε με νούμερα που πλάθουμε με το ζυμάρι.
Το άλειμμα με αυγό αραιωμένο με λίγο γάλα δίνει ωραία γυαλάδα. Το σουσάμι και το μαυροσούσαμο, πέρα από άρωμα και εμφάνιση, κρατούν την υγρασία μέσα και προστατεύουν την ψίχα. Μπορούμε να τη διακοσμήσουμε και με άλλους τρόπους αν προτιμάμε όπως κάποιο γλάσο ή απλά άχνη ζάχαρη.
Το ψήσιμο πρέπει να γίνεται σε σταθερή θερμοκρασία, στους 170°C, σε χαμηλή σχάρα. Αν πάρει χρώμα νωρίς, τη σκεπάζουμε χαλαρά με αντικολλητικό χαρτί ψησίματος ή αλουμινόχαρτο. Θέλει προσοχή γιατί αν παραψηθεί στεγνώνει.
Όταν βγει από τον φούρνο, δεν την κόβουμε αμέσως. Χρειάζεται ξεκούραση για να σταθεροποιηθεί η ψίχα και να κρατήσει τον όγκο της. Αυτή η υπομονή είναι που κάνει τη διαφορά ανάμεσα σε μια απλή βασιλόπιτα και σε μια πραγματικά αφράτη, αρωματική Πολίτικη βασιλόπιτα!
για ένα στρογγυλό ταψί διαμ. 30-32 εκ.
Για το αρωματισμένο γάλα
- 150 ml γάλα
- 1 κ.σ. μαχλέπι κοπανισμένο
- ½ κ.γ. μαστίχα κοπανισμένη με λίγη ζάχαρη
- ½ κ.γ. κακουλέ κοπανισμένο
Για το προζύμι
- 40 γρ. μαγιά νωπή
- 1 κ.σ. μέλι
- 200 ml γάλα χλιαρό
- περίπου 120 γρ. αλεύρι (τόσο ώστε να γίνει χυλός)
Για τη ζύμη
- 850 γρ. αλεύρι δυνατό (για τσουρέκι)
- το προζύμι που ετοιμάσαμε
- 220 γρ. ζάχαρη
- 3 αυγά μεγάλα (σε θερμοκρασία δωματίου)
- 150 γρ. βούτυρο αγελαδινό λιωμένο σε χαμηλή φωτιά (χλιαρό, όχι καυτό)
- ½ κ.γ. αλάτι
Για την επικάλυψη
- 1 αυγό
- 1-2 κ.σ. γάλα
- σουσάμι λευκό
- μαυροσούσαμο
Θα χρειαστούμε επίσης
- ένα φλουρί τυλιγμένο σε αλουμινόχαρτο
Για την πολίτικη βασιλόπιτα βήμα - βήμα πρώτα αρωματίζουμε το γάλα
- Βάζουμε σε μικρό κατσαρολάκι τα 150 ml γάλα και το ζεσταίνουμε σε μέτρια φωτιά μέχρι να αχνίσει (πριν βράσει).
- Προσθέτουμε μέσα το μαχλέπι, τη μαστίχα και το κακουλέ.
- Αφήνουμε 10-15 λεπτά να σταθεί και μετά σουρώνουμε και κρατάμε το γάλα χλιαρό.
Ετοιμάζουμε το προζύμι
- Βάζουμε σε μπολ τα 200 ml χλιαρό γάλα (όχι το αρωματισμένο) και προσθέτουμε το μέλι.
- Θρυμματίζουμε με τα χέρια τη μαγιά, τη ρίχνουμε στο γάλα και ανακατεύουμε καλά να διαλυθεί.
- Προσθέτουμε σταδιακά το αλεύρι, ανακατεύοντας, μέχρι να σχηματιστεί χυλός.
- Αφήνουμε το μείγμα να σταθεί για 15-20 λεπτά μέχρι να αφρίσει καλά.
Ζυμώνουμε τη βασιλόπιτα
- Σε μεγάλο μπολ ή στον κάδο του μίξερ ανακατεύουμε το αλεύρι, τη ζάχαρη και το αλάτι.
- Σχηματίζουμε λακκούβα και προσθέτουμε μέσα το προζύμι. Ανακατεύουμε να ενσωματωθεί στο μείγμα.
- Προσθέτουμε τα αυγά ένα-ένα, ανακατεύοντας μέχρι να ενσωματωθούν και αυτά στο μείγμα.
- Προσθέτουμε το χλιαρό, αρωματισμένο γάλα σταδιακά, ενώ ζυμώνουμε.
- Τελευταίο προσθέτουμε το βούτυρο λίγο-λίγο, ενώ ζυμώνουμε, μέχρι να το απορροφήσει τελείως η ζύμη.
- Ζυμώνουμε μέχρι να έχουμε μια λεία και ελαστική ζύμη, ελαφρώς κολλώδης αλλά όχι υγρή.
- Σκεπάζουμε καλά και αφήνουμε να φουσκώσει για 1 ώρα και 30 λεπτά με 2 ώρες, μέχρι να διπλασιαστεί σε όγκο.
Δίνουμε σχήμα και αφήνουμε να φουσκώσει ξανά
- Ντύνουμε με αντικολλητικό χαρτί ψησίματος τον πάτο ενός στρογγυλού ταψιού με διάμετρο 30-32 εκ. και αλείφουμε ελαφρώς με βούτυρο τα τοιχώματά του.
- Ξεφουσκώνουμε απαλά τη ζύμη, πιέζοντας λίγο με την παλάμη μας. Κρατάμε ένα μικρό κομμάτι για να σχηματίσουμε αν θέλουμε τα νούμερα.
- Μεταφέρουμε την υπόλοιπη ζύμη στο ταψί και την αφήνουμε να απλώσει.
- Τοποθετούμε το φλουρί.
- Την σκεπάζουμε πάλι καλά και την αφήνουμε να φουσκώσει για δεύτερη φορά, για 30-40 λεπτά.
Διακοσμούμε τη βασιλόπιτα και ψήνουμε
- Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 170°C, στις αντιστάσεις.
- Χτυπάμε το αυγό με το γάλα σε μικρό μπολ και αλείφουμε τη βασιλόπιτα.
- Πασπαλίζουμε με σουσάμι και μαυροσούσαμο. Αν θέλουμε σχηματίζουμε νούμερα και τα τοποθετούμε στην βασιλόπιτα (τα αλείφουμε και αυτά καλά με αυγό και γάλα).
- Ψήνουμε τη βασιλόπιτα για 40-45 λεπτά. Αν ροδίσει νωρίς τη σκεπάζουμε με αντικολλητικό χαρτί ψησίματος ή αλουμινόχαρτο για να μην καεί.
- Δεν την κόβουμε αμέσως, περιμένουμε να κρυώσει.
- Για να την συντηρήσουμε φρέσκια την τυλίγουμε καλά με μεμβράνη.
Καρολίνα Δωρίτη