Γαστρονομική πρωτεύουσα των Κυκλάδων και πατρίδα του Νικόλαου Τσελεμεντέ, η Σίφνος, αν ήταν μουσική, θα ήταν μελωδία του Μότσαρτ. Ανέμελη, χαριτωμένη, στα μέτρα της χαράς και του ανθρώπου. 

Τα τοπία της δεν σου προκαλούν δέος. Εδώ δεν θα βρεις ούτε πανύψηλα βουνά, ούτε άγρια βράχια, ούτε απόκρημνες πλαγιές. Όλα εδώ θαρρείς και περπατιούνται και στην πραγματικότητα, τη Σίφνο την περπατάς πολύ εύκολα, μέσα από 150 χιλιόμετρα και 19 παλιά μονοπάτια που πλέον έχει σηματοδοτήσει η Sifnos Trails. Διαδρομές κυκλαδίτικες και διαδρομές καταπράσινες και δροσερές, που πάντα καταλήγουν σε ένα από τα 235 καλοδιατηρημένα, λευκά ξωκκλήσια της που αγναντεύουν το Αιγαίο. 

Πολλοί θα την κατηγορήσουν ότι δεν έχει αμμουδιές, έχει όμως κρυστάλλινα, καταπράσινα νερά και ψιλή άμμο στις μικρές αγκαλιές της, έχει και τον Πλατύ Γυαλό, το Βαθύ και το Αποκοφτό με τα όμορφα beach bars τους.

Η Σίφνος είναι ο αριστοκρατικός Αρτεμώνας και η γλετζέδικη Απολλωνία, το γραφικό Κάστρο, είναι τα κεραμεικά της, είναι τα μαγικά, παραδοσιακά χωριά της και τα πανηγύρια της. Είναι οι γλυκύτατοι άνθρωποί της με την τραγουδιστή ντοπιολαλιά, τα αμυγδαλωτά και οι νοστιμιές του ξυλόφουρνου, στο πιο καλόβολο νησί των Κυκλάδων.

Εμπειρίες που δεν πρέπει να χάσεις στη Σίφνο 

• Να ανέβεις στα ψηλά του Προφήτη Ηλία, στο εκκλησάκι των 7 Μαρτύρων που προβάλλει μέσα από το γαλάζιο, στη Χρυσοπηγή, τον Άγιο Συμεών: τη Σίφνο τη γνωρίζεις καλύτερα μέσα από τις άπειρες εκκλησιές της, που έχουν χτιστεί στα κολακευτικότερα προφίλ του νησιού.
• Να επισκεφτείς την Πουλιανή, που σχεδόν κολυμπά στο νερό και τα μαγικά βράχια της.
• Να περπατήσεις το πανέμορφο μονοπάτι με τη θαλασσινή θέα ως το μεσαιωνικό Κάστρο, που κρέμεται θαρρείς, στο φρύδι του παράξενου βράχου που μοιάζει με καβούκι χελώνας. Εδώ στεγάζεται και το Αρχαιολογικό Μουσείο.
• Να περπατήσεις το γραφικό μονοπάτι που ενώνει την Απολλωνία με τον Αρτεμώνα.
• Γύρω στον 6ο π.Χ. η Σίφνος άκμασε χάρη στα μεταλλεία που έβγαζαν χρυσό και ασήμι. Τότε, για να προφυλαχτούν από τους πειρατές, οι κάτοικοι έχτισαν ένα δίκτυο από 76 πύργους που εποικινωνούσαν μεταξύ τους αλλά και με τις ακροπόλεις του νησιού, με καπνό, φωτιές ή κάτοπτρα. Ο Άσπρος, ο Μαύρος και ο πύργος του Καδέ αξίζουν την επίσκεψη. Ο Δήμος της Σίφνου, κάθε χρόνο μέσα από ένα δρώμενο αναβιώνει αυτή την επικοινωνία μεταξύ φρυκτωριών και ακροπόλεων.

Τα σιφναίικα κεραμεικά

«Τον κακό σου και τον μαύρο σου τον φλάρο!». Έκφραση που τη συνηθίζουμε αλλά μπορεί να μην ξέρουμε ότι ο φλάρος είναι η σιφνιά καμινάδα, η οποία μαυρίζει όταν δεν «τραβάει» καλά. Αγγειοπλάστες από την Κυκλαδική εποχή, οι Σιφνιοί έζησαν τη μεγάλη ακμή τους τον 18ο και τον 19ο αιώνα, τότε που τα σκεύη τους εξάγονταν σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο. Σήμερα, λειτουργούν ακόμη 15 αγγειοπλαστεία, η σιφνέικη κεραμική έχει ενταχτεί στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Unesco από το 2023 και το Μουσείο του Αρτεμώνα θα σου μάθει όλα όσα δεν ήξερες για την τέχνη που έχει ταυτιστεί με το νησί.

Τα πανηγύρια της Σίφνου

Στη Σίφνο, κάθε μέρα έχει και ένα πανηγύρι. Η εικόνα-προστάτιδα του κάθε ξωκκλησιού υιοθετείται κάθε χρόνο και από έναν προστάτη. Στη γιορτή του Αγίου θα την παραδώσει στον επόμενο ο οποίος θα πληρώσει το πανηγύρι. Παραδοσιακά όργανα, καζάνια και μάγειρες που ολημερίς μαγειρεύουν ό,τι πιο νόστιμο από την τοπική παράδοση. Τα πανηγύρια στη Σίφνο είναι κλειστά και λειτουργούν με καλεσμένους. Όμως, όλοι θα τρέξουν να συμπεριλάβουν και σένα τον ξένο, με χαρά, στη γιορτή.

Όσα παράγει το νησί

Η Σίφνος είναι ξακουστή για τα τυριά της και κυρίως τη γυλωμένη μανούρα, ένα περίπλοκο στη γεύση του αιγοπρόβειο τυρί, που βουτιέται στην οινολάσπη για να ωριμάσει κλεισμένο σε κιούπι.

• Στην κτηνοτροφική της παράδοση, θα βρούμε και ξινομυζήθρα, ανθότυρο (αθοτύρα) και χλωρομανούρα. Το τυροκομείο Τσικάλη, στο Βαθύ (τηλ. 22840-71.150), είναι η ευκαιρία να γνωρίσεις από πρώτο χέρι την τυροκομική παράδοση του νησιού.
• Παράγει επίσης ψωμωμένη κάπαρη, βότανα και υπέροχο θυμαρίσιο μέλι.
• Φτιάχνει επίσης γλίνα, σύγκλινο και λουκάνικο, τα αλλαντικά της παράδοσης.

Τα πιάτα της παράδοσης

• Μαστέλο, το αρνάκι που ψήνεται στη γάστρα ζουμερό, στον ξυλόφουρνο για πάνω από 7 ώρες.
• Η ρεβιθάδα από το ντόπιο, ψιλόσπερμο ρεβίθι που ψήνεται όλη νύχτα στο ειδικό πήλινο, ψηλό και στενό σκεύος, στον ξυλόφουρνο. Φαγητό της Κυριακής, που τρώγεται μετά την λειτουργία.
• Οι ρεβιθοκεφτέδες
• Η καλασούνα, η χορτόπιτα με ρύζι
• Ο παστός κρόκος αυγού με σουμάκ
• Αμπελοφάσουλα με σκορδαλιά ή με ξερά σύκα.
• Καπαροσαλάτα, που δεν είναι σαλάτα αλλά κοκκινιστή, μαγειρεμένη με πελτέ κάπαρη.
• Η μελόπιτα, το ελληνικό τσιζκέικ, που γίνεται με ανθότυρο, μέλι και κανελογαρύφαλο.
• Η λωλή, η γλυκιά κολοκυθόπιτα χωρίς φύλλο, με σουσάμι
• Οι καλασούνες, πίτες με γλυκιά κολοκύθα και κανελογαρύφαλο
• Τα αμυγδαλωτά, γλυκό του γάμου και της χαράς, σήμα κατατεθέν του νησιού, που γίνονται με 4 διαφορετικές συνταγές.
• Τα κούρταλα (ξερά σύκα) ή τα φρέσκα, γλυκό του κουταλιού
• Μπουρεκάκια από ζύμη γεμιστά με ξηρούς καρπούς
• Κουλουράκια με ούζο, αμμωνία και αμύγδαλο
• Τα αυγοκαλάμαρα

Τα καλύτερα τραπέζια

Η Cantina του Γιώργου Σαμοϊλη είναι από τα καλύτερα εστιατόρια του αιγαίου, ένα υπόδειγμα βιωσιμότητας και from nose to table φιλοσοφίας, μια νέα αιγαιοπελαγίτικη, δημιουργική κουζίνα, που μαγειρεύει σε ξυλόφουρνο,  με ντόπια προϊόντα, κρέατα ελευθέρας βοσκής, βιολογικά λαχανικά: ροφός καρπάτσο, αστακός με τραχανά, μοσχαρίσια στηθοπλευρά με θυμαρίσιο μέλι, σκορπίνα στα κάρβουνα μπουρδέτο. (Σεράλια, Κάστρο, τηλ. 22840-35.395).

Στο Τσικάλι (τηλ. 22840-71.150), στο Βαθύ, ο Γιώργος Φραζέσκαρος, πάνω στην αμμουδιά, μαγειρεύει με μεράκι και νοστιμιά όλο το πάνθεον της Σιφνιάς γεύσης, τα ζώα έρχονται από τη δική του φάρμα και τα τυριά από το τυροκομείο του, στην πιο ολοκληρωμένη γευστική εμπειρία με κατσικάκι με άνηθο και κρασί, ριγανάτο κουνέλι, ρεβιθοκεφτέδες, τυροκεφτέδες με τυροβόλι, ρεβιθάδα και καπαροσαλάτα.

Στο Φλάρο (τηλ. 22840-28.956), στο γραφικό λιμανάκι του Φάρου, ο Ηλίας και η Μαρία, αναδεικνύουν με δικά τους λόγια τη ντόπια παράδοση: φτιάχνουν σπιτική λακέρδα, κριθαρότο με γαρίδες, μελωμένη πανσέτα μαριναρισμένη με οινόμελι και πορτοκάλι που ψήνεται για 7 ώρες σε κενό αέρος, σπιτικό λουκάνικο ψαριών αρωματισμένο με θυμάρι και λάιμ, ταραμοσαλάτα αφρό και μαριναρισμένο φρέσκο τόνο.

Στο Ηλιοβασίλεμα (τηλ. 2287-77.24.23), στο Τρουλάκι, η μαμά Κλεονίκη μαγειρεύει την παράδοση και ο Γιώργος, ο γιος της προσθέτει μια νότα νεωτερισμού στη γεύση που τον μεγάλωσε. Μια «συνομιλία» επιτυχημένη και αρμονική, που αξίζει να δοκιμάσεις, μαζί με τη θέα και το μοναδικό ηλιοβασίλεμα, που σπανίζει στη Σίφνο. Μαστέλο, καπαροσαλάτα, ντόπια κρέατα στη σχάρα, λαχανικά με τυριά στο πήλινο, στο φούρνο. Ντόπια προϊόντα και ψήσιμο στον ξυλόφουρνο.

Μια στενή λωρίδα θάλασσας σαν φιορδ και συ ακριβώς επάνω της, στο φρίδι του νερού, πλάι στις δυο ψαρόβαρκες και τα δίχτυα του Αντώνη και της Στέλλας Φύσσα, στη Χερρόνησο, (τηλ. 22840-33.119) όπου τίποτα δεν έχει αλλάξει από το 1973. Αμπελοφάσουλα ντόπια ξερικά, ρεβιθοκεφτέδες, πίτες με σπιτικό φύλλο, παστά, φρέσκο ψαράκι και μεζές για την παγωμένη σούμα.

Μια μοναδική εμπειρία

Τι ξέρεις για τις ξερικές αιγαιοπελαγίτικες καλλιέργειες και τα ντόπια, παλιά μποστάνια; Ο Γιώργος Ναρλής (Narlisfarm, Απολλωνία, τηλ. 6979778283) θα σε ξεναγήσει στο δικό του, κατηφορίζοντας από την Απολλωνία προς το Κάστρο, όπου θα βιώσεις το θαύμα της άνυδρης καλλιέργειας και όλα τα μαγικά μυστικά της και μετά, στο μοναστηριακό τραπέζι της κουζίνας του με τον ξυλόφουρνο, θα γευτείς τα λαχανικά του μπαξέ, ρεβιθάδα, μαστέλο και γλυκά του κουταλιού. Φεύγοντας, θα ψωνίσεις τα κεραμεικά του γιου του και λαχανικά για το σπίτι. Μια μοναδική, Σιφναία εμπειρία.

Το Κίτρινο Ποδήλατο, ένα από τα καλύτερα ζαχαροπλαστεία του Αιγαίου

Στην ολάσπρη, παραδοσιακή αυλή με τις τροφαντές βουκαμβίλιες, έχεις κάθε λόγο να έρθεις από το πρωί για πρωινό ως το βράδυ, για το εκλεκτό γλυκό που θα κλείσει την νύχτα σου. Ο Γιώργος Ψαραύτης, ο πιο αδύνατος ζαχαροπλάστης της χώρας και λάτρης του ποδηλάτου, θα σε μαγέψει με τη γαλλική πατισερί του, τα μιλφέιγ, τα εκλέρ, την κρεμ μπρουλέ, το τσιζ κέικ, την πάβλοβα και τη θεϊκή λέμον παι του. Το ίδιο νόστιμα ξέρει να κάνει ένα παραδοσιακό κανταΐφι, ένα εκμέκ, μια σοκολατόπιτα αλλά και τους λουκουμάδες που έχουν γίνει προορισμός στο νησί. (Αρτεμώνας, 22840-31.224)

Τα ιδιαίτερα αμυγδαλωτά της Σίφνου

Τέσσερις διαφορετικές εκδοχές, για ένα γλυκό που συμβολίζει τη χαρά και την αφθονία. Τα αμυγδαλωτά της Σίφνου γίνονται με μαρέγκα, αρωματίζονται με ξύσμα λεμονιού ή πικραμύγδαλο και ψήνονται στο φούρνο για να αχνιστούν με άχνη ζάχαρη στο τέλος. Φτιάχνονται στην κατσαρόλα, με ασπρισμένο αμύγδαλο, πικραμύγδαλο ή ξύσμα μανταρίνι, σιγοβράζοντας μέχρι να δέσουν. Γίνονται και σκουρόχρωμα, επίσης στην κατσαρόλα, με αμύγδαλα και αξεφλούδιστα πικραμύγδαλα και τριμμένη φρυγανιά, για να πλαστούν στη συνέχεια στο χέρι, που πρώτα περνά από λικέρ μανταρίνι ή ανθόνερο. Στο τέλος, πασπαλίζονται με κρυσταλλική ζάχαρη. 

Τα πιο απλά, είναι τα αμυγδαλωτά φούρνου, που γίνονται με μαρέγκα αρωματισμένη με βανίλια και λεμόνι και στην όψη τους θυμίζουν εργολάβους. Όποιο και να προτιμήσεις, θα το βρεις στους παλιούς μάστορες του είδους, στον Γεροντόπουλο στην Απολλωνία (τηλ. 22840-31.431) και στον Θεοδώρου στον Αρτεμώνα (τηλ. 22840-31.370), με το παλιό, μαγικό ζαχαροπλαστείο, που το επισκέπτεσαι σαν αξιοθέατο.

Πουλιά Σίφνου ή αλλιώς νηστίσιμα γλυκά ψωμάκια

Μελόπιτα Σίφνου