
Το Μελαχρινό της Νάξου περιέχει απλά, παραδοσιακά υλικά όπως καρύδια, τριμμένο παξιμάδι ή φρυγανιά, ζάχαρη, αυγά και από μυρωδικά, κανέλα και γαρίφαλο, που του δίνουν ιδιαίτερο άρωμα και γεύση. Κάποιοι βάζουν και σιμιγδάλι, ενώ το ιδιαίτερο που έχει η εκδοχή της Νάξου είναι το Κίτρο Νάξου.
Το περίφημο Κίτρο της Νάξου
Το Κίτρο Νάξου είναι ένα μοναδικό παραδοσιακό λικέρ που παράγεται στο νησί της, από τα φύλλα του δέντρου της κιτριάς (Citrus Medica), το οποίο ανήκει στην οικογένεια των εσπεριδοειδών. Το δέντρο αυτό παράγει μεγάλα, αρωματικά φρούτα, σαν μεγάλα λεμόνια, τα οποία είναι ιδιαίτερα αρωματικά. Η παραγωγή του ποτού ξεκίνησε τον 19ο αιώνα και έχει βαθιές ρίζες στην τοπική παράδοση. Η διαδικασία της απόσταξης και η παραγωγή αυτού του λικέρ αναπτύχθηκαν με την πάροδο των ετών, προσδίδοντας στο Κίτρο μια ξεχωριστή θέση στην πολιτιστική και γαστρονομική κληρονομιά του νησιού.
Το ποτό παράγεται με μια μέθοδο απόσταξης των φύλλων, όπου συλλέγεται το αιθέριο έλαιο τους, το οποίο στη συνέχεια, αναμειγνύεται με αλκοόλη και ζάχαρη, δημιουργώντας αυτό το λικέρ, με το μοναδικό άρωμα και γεύση, που χαρακτηρίζεται από φρεσκάδα και αρώματα εσπεριδοειδών, χωρίς να είναι υπερβολικά γλυκό.
Πέρα από τη ζαχαροπλαστική, το Κίτρο σερβίρεται ως απεριτίφ ή χωνευτικό ποτό μετά το γεύμα και μπορεί να καταναλωθεί σκέτο ή με πάγο. Μπορούμε επίσης να το χρησιμοποιήσουμε και σε κοκτέιλ.
Το σιρόπιασμα του γλυκού
Το Μελαχρινό Νάξου αμέσως μετά το ψήσιμο, σιροπιάζεται με ένα αρωματικό σιρόπι, το οποίο ενισχύει τη γλυκύτητα και την υφή του γλυκού, κάνοντάς το πιο ζουμερό και μυρωδάτο. Το σιρόπιασμα του γλυκού είναι κάτι στο οποίο πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή για να έχουμε ένα σωστό αποτέλεσμα.
Αφού έχει κρυώσει και το κόψουμε σε μερίδες, αρχίζουμε να το σιροπιάζουμε με πολύ ζεστό σιρόπι, κουταλιά-κουταλιά για να το απορροφήσει σωστά και ομοιόμορφα, φροντίζοντας να διανείμουμε το σιρόπι σε όλη την επιφάνεια του γλυκού. Αφού προσθέσουμε όλο το σιρόπι, αφήνουμε το γλυκό να το «πιει», διαδικασία που απαιτεί λίγο χρόνο.
Τα χαρακτηριστικά της συνταγής
Τις μερίδες μπορούμε να τις κόψουμε σε ό,τι σχήμα και μέγεθος μας βολεύει, ανάλογα και με το ταψί μας και με το πόσες μερίδες θέλουμε να βγάλουμε. Το αποτέλεσμα είναι λαχταριστό αλλά και αρκετά ελαφρύ, αφού δε βάζουμε λάδι ή βούτυρο, παρά μόνο για αλείψουμε το ταψί, ενώ η μαρέγκα και η απουσία αλευριού το διατηρούν ανάλαφρο. Είναι σημαντικό να ανακατέψουμε τη μαρέγκα μέσα στο μείγμα των κρόκων με απαλές κινήσεις, από κάτω προς τα πάνω, αναδιπλώνοντας το μείγμα, ώστε να διατηρηθεί ο αέρας της και να βγει αφράτο το γλυκό.
Στο γλυκό χρησιμοποιώ καστανή ζάχαρη, ψιλή, αλλά αν δεν έχουμε καστανή, βάζουμε κρυσταλλικής. Επίσης, αν δεν έχουμε κίτρο Νάξου μπορούμε να το αντικαταστήσουμε με άλλο ποτό, όπως κονιάκ.
Το Μελαχρινό Νάξου είναι λαχταριστό σκέτο ή σερβιρισμένο με λίγο γλυκό του κουταλιού κίτρο και, φυσικά, με παγωτό, ενώ αν θέλουμε ένα πιο light συνοδευτικό, μπορούμε να το σερβίρουμε με γιαούρτι.
για ένα στρογγυλό ταψί διαμ. 26 εκ.
- 100 γρ. καρυδόψιχα τριμμένη
- 90 γρ. φρυγανιά τριμμένη ή παξιμάδι τριμμένο
- 9 αυγά
- 100 γρ. ζάχαρη καστανή, ψιλή
- 1½ κ.γ. μπέικιν πάουντερ
- 1 κ.γ. κανέλα
- ½ κ.γ. γαρίφαλο
- 1 κ.γ. εκχύλισμα βανίλιας
- 50 ml Κίτρο Νάξου
- 1 κ.γ. ξύσμα από κίτρο ή λεμόνι
- λίγο βούτυρο ή λάδι για το άλειμμα του ταψιού
Για το σιρόπι
- 500 ml νερό
- 400 γρ. ζάχαρη κρυσταλλική
- 1 ξυλάκι κανέλα
- 4-5 γαρίφαλα ολόκληρα
- 3 φλούδες από κίτρο ή λεμόνι
- 1 κ.σ. χυμό λεμονιού
Λευκό γλυκό κρασί από την ποικιλία Μονεμβασιά, με αρώματα βερίκοκου, σταφίδας, μελιού και φλούδας πορτοκαλιού. Η πρότασή μας: Malvasia Paros 2 Y.O - Moraitis Estate
- Για το Μελαχρινό Νάξου ψιλοτρίβουμε στο μπλέντερ ή σε γουδί την καρυδόψιχα. Κατά τον ίδιο τρόπο τρίβουμε και τη φρυγανιά ή το παξιμάδι.
- Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 180°C, στον αέρα.
- Σε δύο ευρύχωρα μπολ χωρίζουμε τα αυγά σε κρόκους και ασπράδια.
- Προσθέτουμε τη ζάχαρη στους κρόκους και με μίξερ χειρός ή σύρμα χτυπάμε μέχρι το μείγμα μας να γίνει βελούδινο και κρεμώδες. Προσθέτουμε το μπέικιν πάουντερ, την κανέλα, τη βανίλια, το γαρίφαλο και ανακατεύουμε καλά.
- Ρίχνουμε στο μείγμα το Κίτρο Νάξου και συνεχίζουμε το ανακάτεμα μέχρι να ενσωματωθεί καλά στο μείγμα. Το μείγμα μας συνεχίζει να έχει λεία και κρεμώδη υφή. Τέλος, ανακατεύουμε μέσα το ξύσμα κίτρου ή λεμονιού.
- Χτυπάμε τα ασπράδια σε σφιχτή μαρέγκα.
- Χρησιμοποιώντας σπάτουλα σιλικόνης ανακατεύουμε σταδιακά και με απαλές κινήσεις, από κάτω προς τα πάνω, 2-3 κουταλιές τις σούπας από τη μαρέγκα μέσα στο μείγμα των κρόκων. Προσοχή δεν ανακατεύουμε πολύ, θέλουμε απλά να ενσωματωθεί.
- Προσθέτουμε το ⅓ της ποσότητας της τριμμένης φρυγανιάς και στη συνέχεια του καρυδιού και ανακατεύουμε απαλά και κατά τον ίδιο τρόπο.
- Προσθέτουμε και πάλι μαρέγκα και συνεχίζουμε εναλλάξ κατά τον ίδιο τρόπο μέχρι να ενσωματωθούν όλα τα υλικά μας στο μείγμα, φροντίζοντας να αρχίσουμε και να τελειώσουμε με μαρέγκα.
- Βουτυρώνουμε ή λαδώνουμε καλά ένα στρογγυλό ταψί διαμέτρου περίπου 26 εκ.
Αδειάζουμε μέσα το μείγμα και το απλώνουμε ομοιόμορφα. - Ψήνουμε στον φούρνο για περίπου 40 λεπτά.
- Αποσύρουμε από τον φούρνο και το αφήνουμε να κρυώσει για 1 ώρα με 1 ώρα και 30 λεπτά.
- Στη συνέχεια ετοιμάζουμε το σιρόπι: Βάζουμε όλα τα υλικά σε μικρή κατσαρόλα και βράζουμε για 5 λεπτά.
- Μόλις κρυώσει το γλυκό το χαράζουμε σε μερίδες, κόβοντας τα κομμάτια στο ταψί έως κάτω. Προσθέτουμε το καυτό σιρόπι κουταλιά-κουταλιά σε όλη την επιφάνεια του γλυκού. Αφήνουμε το γλυκό να πιει το σιρόπι στο ταψί για τουλάχιστον 2 ώρες.