Βιωσιμότητα, novel food ή αλλιώς τρόφιμα που προέρχονται από νέες πηγές και καινοτόμες μεθόδους (π.χ. φύκια, ή κρέας που δημιουργείται σε εργαστήρια), αποτελούν τους μεγάλους πρωταγωνιστές της σύγχρονης παγκόσμιας γαστρονομίας. Και σίγουρα, οι επόμενες τάσεις που, αν και μπορεί να μην υιοθετήσουμε ποτέ, σίγουρα θα μας απασχολήσουν.
Λίγους μήνες πριν η χρονιά αυτή φτάσει στο τέλος της, ας δούμε ποιες γαστρονομικές τάσεις έχουν κάνει ήδη την εμφάνισή τους, αλλά θα δούμε στο προσκήνιο ακόμη πιο έντονα το 2026 και ποιες έρχονται.
Τα «λειτουργικά» τρόφιμα
Πέρασαν οι μέρες που η «υγιεινή διατροφή» σήμαινε άνοστες σαλάτες ή δυσάρεστοι περιορισμοί. Μάλλον για τη Gen Z τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Δεν κυνηγάμε πια απλώς τον κορεσμό και την απόλαυση, αλλά τα πραγματικά οφέλη για τον οργανισμό, αυτά που αισθανόμαστε και γίνονται αντιληπτά στην καθημερινότητά μας. Τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση, τσιπς από φύκια ή ανακυκλωμένα λαχανικά, καφές με φυσικά συμπληρώματα όπως η βιθάνια - περισσότερο γνωστή ως ασβαγκάντα, ένα βότανο που χρησιμοποιείται στην ινδική ιατρική - και μπάρες με προβιοτικά, στοχεύουν στο πραγματικό boost του οργανισμού, ξεφεύγοντας από τη φιλοσοφία των κλασικών συμπληρωμάτων διατροφής σε χάπια.
Η φροντίδα για το περιβάλλον γίνεται mainstream
Η βιωσιμότητα δεν είναι πλέον μόδα, αλλά mainstream. Μια μελέτη της McKinsey-NielsenIQ για το 2023 διαπίστωσε ότι τα προϊόντα που φέρουν δηλώσεις σχετικές με ESG (κατά πόσο μία εταιρεία συμβάλλει στην προστασία των ζητημάτων που αφορούν Περιβάλλον - Κοινωνία - Διακυβέρνηση) αυξήθηκαν κατά 28% μεταξύ 2017-2022, σε σύγκριση με 20% για τα προϊόντα χωρίς αυτές τις δηλώσεις και, μάλιστα, σε ορισμένες κατηγορίες με ρυθμό αύξησης υπερδιπλάσιο. Και αυτά τα «παράξενα οικολογικά σνακ» που πολλοί κορόιδευαν, τώρα βρίσκονται στο καλάθι αγορών τους. Στην πραγματικότητα, η μελέτη αποκάλυψε ότι οι αγοραστές βιώσιμων τροφίμων μοιάζουν πλέον σχεδόν πανομοιότυποι με τους συνηθισμένους αγοραστές, με μόνο περίπου 15% διαφορές μεταξύ των επιπέδων εισοδήματος και των ηλικιακών ομάδων.
Βιώσιμη διατροφή
Οι σημερινοί καταναλωτές δεν τρώνε μόνο για τον εαυτό τους, αλλά και για τον πλανήτη. Καθώς αυξάνεται η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση, τα φυτικά συστατικά καταλαμβάνουν το προσκήνιο, μεταμορφώνοντας τόσο τις κουζίνες των σπιτιών όσο και τα μενού των εστιατορίων. Τι θα ακολουθήσει; Συσκευασίες για μπιφτέκια από φύκια, αλεύρι από χρησιμοποιημένα σιτηρά και άλλα παρόμοια. Αρκεί να αναφέρουμε πως σύμφωνα με αμερικάνικη έρευνα του 2022, το καλλιεργημένο σε εργαστήριο κρέας περιλαμβάνει περίπου 7-45% χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας (μόνο τα πουλερικά έχουν χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας), 78-96% χαμηλότερες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, 99% χαμηλότερη χρήση γης και 82-96% χαμηλότερη χρήση νερού ανάλογα με το συγκριτικό προϊόν.
To swicy και το umami
Το Swicy, το οποίο ακούγεται περισσότερο στο εξωτερικό (τουλάχιστον προς το παρόν), δεν είναι απλώς μια τάση, αλλά τροφοδοτεί την ανάπτυξη των εστιατορίων και τον ενθουσιασμό των πελατών. Πρόκειται για όρο που συνδυάζει τις λέξεις «sweet» (γλυκό) και «spicy» (καυτερό) - δηλαδή αναφέρεται σε γεύσεις ή τρόφιμα που είναι ταυτόχρονα γλυκά και πικάντικα. Παράλληλα, ο όρος umami κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος. Χαρακτηρίζεται ως η «Πέμπτη γεύση», που είναι πλούσια και έντονη, δεν είναι όμως ούτε πολύ γλυκιά, ούτε πικρή ή αλμυρή.
Η πρωτεΐνη στο επίκεντρο
Πέρασαν οι εποχές που οι σκόνες πρωτεΐνης και αντίστοιχα προϊόντα αφορούσαν μόνο τους «γυμναστηριακούς». Αντίθετα, έχει γίνει εδώ και καιρό κάτι συνηθισμένο και στην ελληνική πραγματικότητα, καθιστώντας την απαραίτητη για όλους όσους έχουν μία απαιτητική καθημερινότητα: εργαζόμενους, γονείς, όσους είναι και τα δύο, ακόμη και πολυάσχολα παιδιά. Μάλλον, τελικά, μας αφορά όλους. Πρόκειται για μια θεμελιώδη αλλαγή στον τρόπο που σκεφτόμαστε την καθημερινή διατροφή.
Περισσότερη μαγειρική στο σπίτι
Η μαγειρική στο σπίτι δεν είναι πια συνυφασμένη μόνο με τη μαμά που μαγειρεύει για την οικογένειά της. Ίσως να αποτελεί και κάτι που μας άφησε ως συνήθεια το lockdown. Παρ’ όλα αυτά, στα social media ολοένα και αυξάνονται τα γρήγορα βιντεάκια με εύκολες συνταγές για αλμυρά και γλυκά, τα hacks που αφορούν από νέες τεχνικές και ιδέες για να πάρεις έμπνευση, μέχρι πώς να καθαρίσεις κάθε σημείο της κουζίνας σου με εύκολα κόλπα και πολλά ακόμη. Παράλληλα και σε συνάρτηση με τις παραπάνω τάσεις, υπάρχει μία ευαισθητοποίηση όσον αφορά την ποιότητα της καθημερινής διατροφής και των συνηθειών μας, με στόχο την ευεξία και την καλύτερη υγεία.
«Γκουρμέ» έτοιμα, κατεψυγμένα γεύματα
Οι καταναλωτές θέλουν γρήγορες, προσιτές και απολαυστικές επιλογές που όμως δεν υπονομεύουν την ποιότητα του φαγητού τους, τόσο γευστικά, όσο και διατροφικά, είτε στη δουλειά είτε στο σπίτι. Όλα αυτά όμως, ενώ βρίσκονται όλη τη μέρα στο τρέξιμο. Τι αποτέλεσμα έχει αυτό; Στα ψυγεία όπου έβρισκες πάντα κατεψυγμένες πίτσες και τυρόπιτες, πλέον εμφανίζονται και πιο premium επιλογές όπως ράμεν, ιδιαίτερα φαλάφελ, butter chicken και άλλα. Στην Ελλάδα, ίσως ακόμη να μην είναι τόσο διαδεδομένα, όμως στο εξωτερικό τα προϊόντα αυτά όντως κυκλοφορούν στο εμπόριο σε κατεψυγμένη μορφή και είναι πολύ πιθανό να τα συναντάς και εδώ σύντομα.
Το AI στην κουζίνα
Το AI ή αλλιώς η τεχνητή νοημοσύνη διεισδύει ολοένα και περισσότερο σε κάθε τομέα της καθημερινότητας. Δειλά - δειλά λοιπόν μπήκε και στην κουζίνα και τη διαδικασία της προετοιμασίας του φαγητού. Έτσι, εμφανίστηκαν έξυπνες συσκευές όπως φούρνοι, ψυγεία, καφετιέρες και άλλες που μεταξύ άλλων ρυθμίζουν αυτόματα τον χρόνο και τη θερμοκρασία μαγειρέματος, ή ειδοποιούν όταν χρειάζεται συντήρηση ή όταν τελειώνουν τρόφιμα. Το μέλλον όμως επιφυλάσσει πολλά περισσότερα, όπως ρομπότ - σεφ που μπορούν να μαγειρεύουν πλήρη γεύματα, αλλά και εφαρμογές με AI που θα λειτουργούν ως προσωπικοί διατροφολόγοι που ξέρουν τις ανάγκες του καθενός και προτείνουν εξατομικευμένα πλάνα γευμάτων.
Newstalgia: Το ρετρό συναντά τις σύγχρονες τάσεις
Σε περιόδους έντονου στρες, οι καταναλωτές αναζητούν comfort επιλογές, αυτές που τους θυμίζουν και λίγο το σπιτικό φαγητό της μαμάς και της γιαγιάς, αλλά όχι και ακριβώς έτσι. Θέλουν το καλύτερο και από τους δύο κόσμους: τη ζεστή αγκαλιά της νοσταλγίας και τον ενθουσιασμό του καινούργιου. Η συνταγή της επιτυχίας; Να τιμάς την παράδοση, αλλά να δίνεις και αυτή τη σύγχρονη πινελιά. Αυτό είναι το newstalgia - νέος όρος που έχει έρθει στο προσκήνιο τελευταία, συνδυάζοντας τις λέξεις «new» και «nostalgia» - όπου οι συνταγές της γιαγιάς αποκτούν μια τολμηρή, μοντέρνα πινελιά, μια τάση που συνδυάζει την αίσθηση του οικείου με τον ενθουσιασμό της καινοτομίας.
