
Τα Χριστούγεννα στην Ευρώπη είναι μαγικά, με κάθε πόλη να διατηρεί εδώ και χρόνια τα δικά της έθιμα, γεμάτα ιστορία. Και οι περισσότερες ιστορίες έχουν να κάνουν με τοπικές γεύσεις και εδέσματα που μυρίζουν θαλπωρή. Ας δούμε μερικά από τα πιο γνωστά παραδοσιακά έθιμα στην Ευρώπη, που έχουν να κάνουν φυσικά με το φαγητό.
Αγγλία - Γεμιστή γαλοπούλα & Χριστουγεννιάτικη Πουτίγκα
Εδώ τα πράγματα είναι λίγο γνωστά, αφού δεν νοούνται αγγλικά Χριστούγεννα χωρίς την πατροπαράδοτη γαλοπούλα (την οποία έχουμε υιοθετήσει και εμείς εδώ και πολλά χρόνια). Επίσης, σήμα κατατεθέν είναι η αγγλική, χριστουγεννιάτικη πουτίγκα, ένα άκρως ζουμερό γλυκό – του οποίου η υφή θυμίζει κέικ - με αποξηραμένα φρούτα και κυρίως σταφίδες. Οι Βρετανοί μάλιστα τη φτιάχνουν από τον Νοέμβριο ή ακόμη και τον Οκτώβριο, ώστε να προλάβει να ωριμάσει και να αναμειχθούν τα αρώματά της, μέχρι τα Χριστούγεννα που θα σερβιριστεί. Είναι τόσο διαχρονικό έθιμο, που λένε ότι εμφανίστηκε για πρώτη φορά στα βρετανικά τραπέζια ήδη από τον 14ο αιώνα. Επίσης, τα Mince pies, τα χαριτωμένα γλυκά με γέμιση από αποξηραμένα φρούτα και μπαχαρικά, δεν λείπουν σχεδόν ποτέ από το αγγλικό χριστουγεννιάτικο τραπέζι.
Γερμανία - Glühwein & Stollen
Η Γερμανία φημίζεται για τις χριστουγεννιάτικες αγορές που στήνονται από νωρίς στις πιο κεντρικές πλατείες σε όλες της τις πόλεις. Για την ακρίβεια, οι παραδοσιακές χριστουγεννιάτικες αγορές στη Γερμανία είναι ίσως οι πιο γνωστές παγκοσμίως, με μεγάλες πρωταγωνίστριες το Μόναχο, τη Νυρεμβέργη και το Βερολίνο, όπου στήνονται χριστουγεννιάτικα σπιτάκια, πελώρια χριστουγεννιάτικα δέντρα και αμέτρητα λαμπιόνια, με την ατμόσφαιρα να γίνεται μαγική. Εκεί βέβαια, βρίσκουμε και αμέτρητες λιχουδιές, εδέσματα και ροφήματα που γίνονται παράλληλα αντίδοτο στο κρύο και προσφέρουν θαλπωρή, όπως το διάσημο σχεδόν σε κάθε άκρη του κόσμου, Glühwein, το αρωματικό, ζεστό κρασί με μπαχαρικά που σου ζεσταίνει την ψυχή. Επίσης, αρκετά γνωστό είναι και το Stollen, ένα είδος ψωμιού με αποξηραμένα φρούτα, ξηρούς καρπούς και άχνη ζάχαρη, το οποίο είναι το παραδοσιακό τους χριστουγεννιάτικο γλυκό, ενώ σερβίρεται και ως επιδόρπιο μετά το χριστουγεννιάτικο δείπνο.
Όσο για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι, παραδοσιακό γιορτινό γεύμα αποτελεί η ψητή χήνα (Weihnachtsganz) με κόκκινο λάχανο (Rotkohl), όπως και οι πατατοκροκέτες (Klösse), καθώς και ο κυπρίνος.
Γαλλία - Bûche de Noël
Τα γαλλικά Χριστούγεννα έχουν τη μυρωδιά του Bûche de Noël, ή αλλιώς του γνωστού μας χριστουγεννιάτικου κορμού, που έχει σχήμα ρολού, φτιαγμένου από κέικ και συνήθως περιλαμβάνει σοκολάτα, ζάχαρη άχνη αλλά και διάφορους άλλους συνδυασμούς υλικών. Ο κορμός σερβίρεται ως επί το πλείστον στο τέλος του ρεβεγιόν των Χριστουγέννων, μετά το φαγητό.
Ενδιαφέρον έχει και η ιστορία του, αφού το σχήμα του συμβολίζει τον ξύλινο κορμό που καίγεται στο τζάκι τον χειμώνα και ήδη από τον Μεσαίωνα, τη νύχτα των Χριστουγέννων, για καλή τύχη. Στα τέλη του 19ου αιώνα, με την εμφάνιση των μοντέρνων τζακιών που δεν είχαν χώρο για μεγάλους κορμούς, Γάλλοι ζαχαροπλάστες βρήκαν έναν τρόπο να μεταφέρουν την παράδοση στο πιάτο, δημιουργώντας τον χριστουγεννιάτικο κορμό, που έγινε διάσημος σε όλο τον κόσμο.
Ιταλία - Panettone & «Γιορτή των Επτά Ψαριών»
Η γειτονική μας χώρα ακολουθεί περίπου ίδια λογική με εμάς, αφού λίγες μέρες πριν την ημέρα των Χριστουγέννων ακολουθεί νηστεία, ενώ ανήμερα πραγματοποιείται το παραδοσιακό, χριστουγεννιάτικο, οικογενειακό τραπέζι με πλούσια καλούδια. Το κύριο παραδοσιακό γεύμα για το χριστουγεννιάτικο δείπνο ονομάζεται «Γιορτή των Επτά Ψαριών», αφού αποτελείται από επτά πιάτα θαλασσινών. Φυσικά, το πιο διάσημο παραδοσιακό γιορτινό έδεσμα είναι το αφράτο ιταλικό panettone, με ζύμη που θυμίζει τσουρέκι αλλά σε μία πολύ πιο αέρινη και με αρκετή υγρασία εκδοχή, που παλαιώνεται για μέρες και μάλιστα κρεμασμένη ανάποδα, και παραδοσιακά περιλαμβάνει αποξηραμένα φρούτα.
Νορβηγία - Η πελώρια τραπεζαρία στο Mosjøen
Στη Νορβηγία, η κατάσταση αποκτά παραμυθένιες διαστάσεις. Κάθε χρόνο, το χαρακτηριστικό είναι ότι η πόλη Mosjøen, μετατρέπεται ολόκληρη σε ένα χριστουγεννιάτικο χωριό, όπου παλιά ξύλινα κτίρια διακοσμίζονται με λαμπιόνια, ενώ τα καφέ που βρίσκονται περιμετρικά σερβίρουν ζεστά ροφήματα. Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι κατά μήκος της οδού Sjøgata παίρνει τη θέση της μία τεράστια τραπεζαρία με φαγητό για…3.5 χιλ. άτομα, ώστε οι κάτοικοι να γευματίσουν όλοι μαζί ένα παραδοσιακό έδεσμα που είναι ένας χυλός με βρώμη. Αυτό γίνεται ήδη από τις αρχές Δεκέμβρη, ενώ ο στολισμός και το τεράστιο χριστουγεννιάτικο δέντρο μένουν εκεί μέχρι την Πρωτοχρονιά.
Το πιο παραδοσιακό χριστουγεννιάτικο έδεσμα για τους Νορβηγούς γενικώς είναι τα αρνίσια πλευρά, τα οποία ψήνονται και συνοδεύονται από πατάτες, σάλτσες και κόκκινο λάχανο.
Σουηδία - Lutfisk & Χυλός Ρυζιού
Τα κρεατικά έχουν την τιμητική τους στη Σουηδία, αφού το χριστουγεννιάτικο τραπέζι απαρτίζεται από παραδοσιακά πιάτα όπως χοιρομέρι, το ζελέ από γουρουνοπόδαρα και το lutfisk, που είναι στην ουσία λιαστός μπακαλιάρος με μία κρεμώδη σάλτσα. Γνωστός και απαραίτητος ως χριστουγεννιάτικο έδεσμα είναι και ο χυλός ρυζιού. Επίσης, στις 13 Δεκεμβρίου οπότε και γιορτάζεται η μέρα της Αγίας Λουκίας, φτιάχνουν τα Lussebullar, τα οποία είναι αφράτα ψωμάκια με σαφράν σε σχήμα «S».
Πολωνία - Pierogi & Barszcz
Στην Πολωνία τα Χριστούγεννα έχουν να κάνουν με τον καθαρισμό της ψυχής και του σώματος, επομένως δίνεται μεγάλη έμφαση στη νηστεία και την αποφυγή από τους πειρασμούς, ώστε οι Πολωνοί να είναι προετοιμασμένοι για την παραμονή των Χριστουγέννων, που θεωρείται η πιο σημαντική μέρα. Γι’ αυτό και το χριστουγεννιάτικο τραπέζι έχει κυρίως λευκά χρώματα (και λευκό τραπεζομάντηλο), γεγονός που συμβολίζει την αγνότητα. Τα Pierogi, γεμιστά ζυμαρικά με πατάτα και τυρί ή λάχανο και μανιτάρια, αποτελούν το πιο διάσημο πολωνικό πιάτο και δεν λείπουν και από το χριστουγεννιάτικο τραπέζι, όπως επίσης το barszcz, καθώς και μία συνταγή από τουρσί ή φρέσκο λάχανο και λευκά φασόλια, ονόματι bigos.
Φινλανδία – Χριστουγεννιάτικο Ζαμπόν & Poronkäristys
Την παράσταση στο φινλανδικό χριστουγεννιάτικο τραπέζι κλέβει το χριστουγεννιάτικο, χοιρινό ζαμπόν που χρονολογείται μερικές εκατοντάδες χρόνια πίσω. Στις βόρειες περιοχές σερβίρεται και το Poronkäristys, μια παραδοσιακή συνταγή από τάρανδο, που συνοδεύεται από πατάτες και βούτυρο.