Ιανουάριος, ο μήνας της ανανέωσης, των στόχων για τη χρονιά που μόλις μπήκε, των νέων αρχών αλλά και της… βασιλόπιτας. Οι περισσότεροι κόβουμε πάνω από μία βασιλόπιτα - στο σπίτι μας, σε φιλικά ή συγγενικά σπίτια που βρεθήκαμε καλεσμένοι, στη δουλειά και σε πολλές ακόμη περιστάσεις. Στη χώρα μας η πρώτη βασιλόπιτα κόβεται στο ρεβεγιόν της Πρωτοχρονιάς και έπονται οι υπόλοιπες. Στη Γαλλία πάλι, η βασιλόπιτα μπορεί να είναι επίσης σύμβολο τύχης και χαράς, ωστόσο δεν είναι συνδεδεμένοι με την αλλαγή του χρόνου.
Η Galette des Rois ή αλλιώς η «πίτα των βασιλιάδων» είναι παραδοσιακό, γιορτινό γλυκό των Γάλλων, που συνήθως κόβεται στις 6 Ιανουαρίου, ανήμερα της μέρας η οποία είναι αφιερωμένη στους τρεις μάγους που είδαν πρώτοι τον νεογέννητο Ιησού, προσφέροντάς του δώρα, σύμφωνα με την παράδοση των καθολικών. Με την Galette de Rois οι Γάλλοι καλωσορίζουν το νέο έτος με νοστιμιά και ζεστασιά - και η ζεστασιά δεν είναι μόνο μεταφορική, αλλά και κυριολεκτική, αφού η πίτα των βασιλιάδων φτάνει στο τραπέζι αχνιστή, για να κοπεί με προσοχή και να σερβιριστεί στα πιάτα.
Όσο για τη συνταγή της, η Galette de Rois είναι μεν γλυκιά αλλά διαφοροποιείται κατά πολύ από τις δικές μας γνώριμες βασιλόπιτες, αφού είναι σφολιατένια και γεμιστή με κρέμα αμυγδάλου. Ας δούμε όμως την ιστορία της και μετά, γιατί όχι, μπορούμε για την αλλαγή να τη φτιάξουμε και εμείς, εν όψει των Θεοφανίων.
Από την αρχαία Ρώμη στο σήμερα
Η καταγωγή της γαλλικής βασιλόπιτας έρχεται στην πραγματικότητα από την αρχαία Ρώμη και τα «Σατουρνάλια». Στη γιορτή αυτή, κατά τη διάρκεια του συμποσίου, ένας σκλάβος χριζόταν για μία μέρα βασιλιάς και μάλιστα, εκείνη τη μέρα μπορούσε να ικανοποιήσει όλες τις επιθυμίες του. Πώς γινόταν αυτό; Σε κάθε μία από τις οικογένειες, οι Ρωμαίοι έβαζαν ένα κουκί μέσα σε ένα γλυκό - προπομπό της σημερινής Galette de Rois (όπως κάνουμε και εμείς με το φλουρί) και όποιος το έβρισκε χριζόταν «Σατουρνάλιος Πρίγκιπας».
Αργότερα, τη χριστιανική εποχή, η πίτα αυτή συνδέθηκε με τον Ιησού ως βασιλιά, ενώ πλέον όποιος κερδίζει το φλουρί κερδίζει ένα χάρτινο στέμμα και κάνει «βασιλιά» όποιον θέλει.
Υπάρχει βέβαια ολόκληρο τελετουργικό, χάριν της δικαιοσύνης και της αξιοκρατίας. Η επιλογή των κομματιών δεν γίνεται με βάση τη βούληση του κυρίου του σπιτιού, που κόβει την πίτα, όπως συνηθίζεται στην Ελλάδα. Αντίθετα, τα πράγματα είναι λίγο πιο περίπλοκα: Το μικρότερο παιδί του σπιτιού κρύβεται κάτω από το τραπέζι και ορίζει για ποιον είναι το κομμάτι που κόβεται κάθε στιγμή, αφού αυτός που κόβει την πίτα το ρωτά κάθε φορά για ποιον προορίζεται και εκείνο απαντά προσφωνώντας το πρώτο όνομα που του έρχεται στο μυαλό. Τα κομμάτια είναι όσα και οι καλεσμένοι του σπιτιού συν ένα ακόμη για την Παναγία ή τον φτωχό.
Βέβαια, το κουκί δεν θα μπορούσε να παραμείνει για πάντα σε μία τόσο γιορτινή πίτα και έτσι, μέσα στα χρόνια και πολύ πιο πλουσιοπάροχα πια, αντικαταστάθηκε από ένα πορσελάνινο αγαλματίδιο. Αν τύχει λοιπόν να βρεθείς σε κάποιο γαλλικό pastry shop τον Δεκέμβριο ή τον Ιανουάριο και δοκιμάσεις να πάρεις μία galette de rois, προσοχή στο κόψιμο για να δεις πού θα πέσει το τυχερό αγαλματάκι.
Σου ανοίξαμε την όρεξη; Δες πώς θα φτιάξεις Galette de Rois στο σπίτι
