Τα ψωμένια γλυκά είναι κάποια από τα αγαπημένα μου. Ζύμη και διάφορα υλικά, όπως η σοκολάτα, κανέλα, τα βούτυρα καρπών, αποξηραμένα φρούτα, ξηροί καρποί αποτελούν για εμένα αχτύπητους συνδυασμούς που πολλές φορές προτιμώ σε σχέση με τα πιο περίπλοκα γλυκά. 

Ένα από αυτά είναι και η babka, που μπήκε και στο δικό μου λεξιλόγιο τα τελευταία χρόνια και μπορώ να πω πως ήρθε μάλλον να κονταροχτυπηθεί με το νωρίτερα γνωστό και αγαπημένο, ζυμαρένιο γλυκό, που δεν είναι άλλο από το cinnamon roll.  Η babka είναι στην ουσία το τσουρέκι που γεμίζεται συνήθως με σοκολάτα και είναι ένα παραδοσιακό, εβραϊκό γλυκό που εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε χώρες όπως η Πολωνία και η Ρωσία. 

Γλυκό ψωμί με ιστορία 

Η babka ξεκίνησε από τις εβραϊκές κοινότητες της Ανατολικής Ευρώπης, με επικρατέστερη καταγωγή την Πολωνία, στις αρχές του 19ου αιώνα. Λέγεται μάλιστα ότι πήρε το όνομά της από τη λέξη «baba», που στα πολωνικά σημαίνει «γιαγιά» στα εβραϊκά, ενώ το babka, είναι το υποκοριστικό της λέξης, ή αλλιώς «γιαγιάκα». 

Μέχρι τη δεκαετία του 1950, βρισκόταν στο παρασκήνιο. Το έναυσμα για να γίνει δημοφιλής δόθηκε όταν άρχισαν να τη φτιάχνουν τα ευρωπαϊκά αρτοποιεία στις ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, στα τέλη του 19ου αιώνα, οι μετανάστες από την Ευρώπη πήραν την babka μαζί τους στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου έγινε σταθερό προϊόν στα εβραϊκά αρτοποιεία. Ωστόσο, μόλις τον 20ό αιώνα έγινε γνωστή εκτός των παραδοσιακών εβραϊκών και ανατολικοευρωπαϊκών κοινοτήτων από όπου προήλθε.

Σιγά-σιγά άρχισε να φτιάχνεται μάλιστα σε διάφορες παραλλαγές, ενώ η φήμη της απογειώθηκε το 2013, όταν άνοιξε στη Νέα Υόρκη ένας δημοφιλής ισραηλινός φούρνος, ονόματι Breads Bakery, ο οποίος πουλούσε babka. Έτσι, το ζυμαρένιο γλυκό έφτασε να πρωταγωνιστεί στους πάγκους των διαφόρων bakeries στις ΗΠΑ και αργότερα σε διάφορες χώρες του κόσμου.

Τα πιο γνωστά χριστουγεννιάτικα έθιμα στην Ευρώπη

Οι πρώιμες μορφές babka φτιάχνονταν στο σπίτι από μαμάδες και γιαγιάδες, όταν ήθελαν να αξιοποιήσουν περισσευούμενη ζύμη από το challah, το παραδοσιακό εβραϊκό, πλεκτό ψωμί. Για τη δημιουργία της babka, η ζύμη αυτή τυλιγόταν και γεμιζόταν με μαρμελάδα ή κανέλα. Η παραδοσιακή version δεν περιείχε καθόλου βούτυρο, γι’αυτό ήταν κάτι ανάμεσα σε ψωμί, τσουρέκι και μπριος.  Στις σύγχρονες εκδοχές, ωστόσο, οι αρτοποιοί άρχισαν σταδιακά να αυξάνουν το βούτυρο, να προσθέτουν πραλίνα σοκολάτας και άλλα υλικά, δημιουργώντας διάφορους συνδυασμούς.

Σε ατομική μερίδα, οπτικά η babka θυμίζει αρκετά το διάσημο cinnamon roll, έχει πλούσιες στρώσεις υλικών, ενώ φουρνίζεται καθημερινά στα περισσότερα από τα new age bakeries που ξεπηδούν το ένα μετά το άλλο στην Αθήνα και αναδεικνύεται σε ένα από τα πιο comfort γλυκά του φθινοπώρου και της θαλπωρής. Οι πειραματισμοί δε στις γεύσεις, κάνουν την babka όλο και πιο ενδιαφέρουσα. 

Η babka τα Χριστούγεννα 

Τι και αν φτιάχνεται οποιαδήποτε στιγμή του χρόνου σε όλο τον κόσμο, τι και αν οι ατομικές babka εξαφανίζονται κυριολεκτικά από τα πιο γνωστά bakeries της πόλης τα σαββατοκύριακα, αποτελούν ένα τέλειο γλυκό για να προσφέρεις, ή να φτιάξεις τις γιορτινές ημέρες, για αυτή τη γλυκιά γεύση που χρειάζεσαι με τον καφέ μετά το χριστουγεννιάτικο τραπέζι ή ακόμη καλύτερα, για το πρωινό σου. Και αυτό γιατί μπορεί να γεμίσει με χειμωνιάτικα μπαχαρικά και υλικά που χρησιμοποιούμε κατά κόρον τις γιορτές και να γίνει ακαταμάχητη.

Εδώ σου έχουμε μία συνταγή για χριστουγεννιάτικη version, για να φτιάξεις στο σπίτι: 

για περίπου 6 μερίδες

Για τη ζύμη

• 2 αυγά μεγάλα
• 120 γρ. γάλα
• 24 γρ. ζάχαρη άχνη
• 24 γρ. μέλι
• 420γρ. αλεύρι σκληρό
• 18γρ. μαγιά φρέσκια
• 170 γρ. βούτυρο λιωμένο
• λίγο αλάτι

Για τη γέμιση

• 225 γρ. βούτυρο ανάλατο, λιωμένο
• 200 γρ. ζάχαρη καστανή
• 1 κ.σ. κανέλα
• 1 κ.σ. γαρύφαλλο 
• 1 κ.σ. μοσχοκάρυδο 
• 1 κ.σ. τζίντζερ 
• ξύσμα από ένα πορτοκάλι
• 60 γρ. κρανμπερις αποξηραμένα

Για το σιρόπι

• 50 γρ. νερό
• 50 γρ. ζαχαρή άχνη

Διαδικασία

Για τη ζύμη

1. Βάλε με τη σειρά το αυγό, το γάλα, τη ζάχαρη, το μέλι και το αλεύρι σε ένα μίξερ με γάντζο (αν δεν έχεις γάντζο ζύμης ή μίξερ, ένα μεγάλο μπολ και μία ξύλινη κουτάλα θα λειτουργήσουν μια χαρά).
2. Σε ένα μικρό μπολ, ανακάτεψε τη φρέσκια μαγιά με ένα στυμένο λεμόνι μέχρι να γίνει μια πάστα (αυτός είναι ένας καλός τρόπος για να μην πάρει η ζύμη γεύση από τη μαγιά) και πρόσθεσέ τη στα υπόλοιπα υλικά.
3. Ζύμωσε για 2 λεπτά στη χαμηλότερη ταχύτητα. 
4. Πρόσθεσε το αλάτι στο μίξερ και αύξησε την ταχύτητα για 2-3 λεπτά.
5. Λιώσε το βούτυρο και πρόσθεσέ το σταδιακά στο μίξερ, μέχρι η ζύμη να γίνει ελαστική και γυαλιστερή. 
6. Πλάσε μια μπάλα και άφησέ τη να φουσκώσει για 4-5 ώρες ή όλη τη νύχτα στο ψυγείο.

Για τη γέμιση και τη «συναρμολόγηση»

1. Φτιάξε ένα μείγμα με τη ζάχαρη και τα μπαχαρικά. 
2. Λιώσε το βούτυρο για τη γέμιση και πρόσθεσέ το μείγμα ζάχαρης και μπαχαρικών. Αν είναι πολύ υγρό και δεν απλώνεται, βάλε το στην κατάψυξη για λίγα λεπτά μέχρι να αποκτήσει υφή κατάλληλη για επάλειψη.
3. Βγάλε τη ζύμη της babka από το ψυγείο και άνοιξέ τη με έναν πλάστη σε ελαφρώς αλευρωμένη επιφάνεια.
4. Χώρισέ τη στα δύο, σε ορθογώνια σχήματα  περίπου 25x45 εκατοστά. 
5. Άλειψε με το μείγμα ζάχαρης και μπαχαρικών και σκόρπισε τα κράνμπερις στις ζύμες. 
6. Τύλιξε σφιχτά τις δύο σε κορμούς, κατά μήκος. Κάλυψε με μεμβράνη και τοποθέτησέ τα στην κατάψυξη για 15-20 λεπτά ή μέχρι να σταθεροποιηθούν. 
7. Βγάλε τη ζύμη από την κατάψυξη και, χρησιμοποιώντας ένα μεγάλο μαχαίρι, κόψε τους κορμούς κατά μήκος. 
8. Κράτησε τα δύο μισά της ζύμης, το ένα απέναντι στο άλλο και γύρισέ τα ξανά και ξανά για να γίνουν πλεξούδα. 
9. Μετάφερε τις δύο πλεκτές ζύμες σε μια στρογγυλή, βουτυρωμένη φόρμα, ενώνοντας τις δύο ζύμες μεταξύ τους, με τέτοιο τρόπο ώστε να εφαρμόζουν σφιχτά. 
10. Κάλυψε με μια πετσέτα και άφησέ τα να φουσκώσουν για άλλες 2-3 ώρες σε θερμοκρασία δωματίου. 
11. Λίγο πριν αυτές περάσουν, προθέρμανε τον φούρνο στους 155°C.
12. Ψήσε την babka για 1 ώρα και 15 λεπτά. 

Για το σιρόπι 

1. Εν τω μεταξύ, φτιάξε το σιρόπι, τοποθετώντας τη ζάχαρη και το νερό σε ένα μικρό κατσαρολάκι.
2. Ανακάτεψε με σύρμα μέχρι να διαλυθεί η ζάχαρη και να ζεσταθεί (όχι να βράσει). 
3. Μόλις είναι έτοιμη η babka, περίχυσέ τη με το σιρόπι με το που βγει από τον φούρνο. 
4. Πασπάλισε με επιπλέον αποξηραμένα κράνμπερις, ξύσμα πορτοκαλιού και προαιρετικά φιλέ αμυγδάλου. 
   Στα 30-45 λεπτά ψησίματος, τοποθέτησε ένα αλουμινόχαρτο από πάνω, ώστε η babka σου να μη ροδίσει πολύ.