Όταν μιλάς με τον Άγγελο Ιατρίδη, έναν από τους πλέον αναγνωρισμένους Έλληνες οινοποιούς και οινολόγους αναμένεις μια άψογη αναφορά στην τεχνική διαδικασία παραγωγής από κάποιον που κατά τεκμήριο συγκαταλέγεται στους καλυτέρους γνώστες της. Όμως, ο Άγγελος μπορεί να σε πάει ακόμη παραπέρα, να σε κάνει να βλέπεις το κρασί σαν ζωντανό οργανισμό, με μνήμη, παλμό και χαρακτήρα. 

Από τους πιο καταξιωμένους Έλληνες οινοποιούς, συνιδρυτής του Κτήματος Άλφα και ένας άνθρωπος που άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο μιλάμε για το Αμύνταιο, αντιμετωπίζει το κρασί όχι ως προϊόν, αλλά ως τέχνη που χρειάζεται υπομονή, επιστήμη και βαθιά παρατήρηση. Η πορεία του Άγγελου Ιατρίδη μοιάζει με καλά δομημένο κρασί. Ξεκινά με αρώματα από το παρελθόν, εξελίσσεται απρόβλεπτα και κορυφώνεται εκεί που η επιμονή συναντά την έμπνευση. Με οικογενειακές ρίζες από την Κωνσταντινούπολη και αναμνήσεις γεμάτες μυρωδιές από ζαχαροπλαστείο, ο Ιατρίδης δεν ξεκίνησε τη διαδρομή του με στόχο να γίνει οινοποιός. Ωστόσο, όπως συμβαίνει με τις πιο ουσιαστικές επιλογές στη ζωή, ο δρόμος τον βρήκε ο ίδιος. 

Μια συνάντηση με τον καθηγητή Οινολογίας Θεοδόση Σουλή και η μετακίνηση στο Μπορντό ήταν αρκετά για να τον οδηγήσουν σε έναν κόσμο όπου η άμπελος υπερβαίνει την ιδιότητα του φυτού και γίνεται «φιλοσοφική οντότητα» που κουβαλά χρόνο, κόπο και τόπο μέσα στον καρπό της. 

Από εκεί ξεκινά η δική του αφήγηση, που κορυφώνεται με τη δημιουργία του Κτήματος Άλφα στα μέσα της δεκαετίας του ’90, μαζί με τον συνοδοιπόρο του, τον αμπελουργό Μάκη Μαυρίδη. Το Αμύνταιο δεν ήταν τότε αυτονόητος οινικός προορισμός, αλλά ο Άγγελος είδε σε αυτό μια δυνατότητα που άλλοι δυσκολεύονταν να αντιληφθούν. Ψηλό υψόμετρο, λίμνες, άνεμοι, φως, κατάλληλα εδάφη και μια ποικιλία –το Ξινόμαυρο– που χρειαζόταν κάποιον να την ακούσει πραγματικά. Να μην την «τιθασεύσει», αλλά να της επιτρέψει να εκφραστεί. Και εκείνος το έκανε. Με εμμονή στη λεπτομέρεια, με τεχνογνωσία που δεν επαναπαύεται, με μια φιλοσοφία που προτάσσει τη χαρτογράφηση, την παρατήρηση, την υπομονή. Το αποτέλεσμα δεν άργησε να φανεί. Διεθνείς διακρίσεις, εξαγωγές, αφιερώματα σε παγκόσμια μέσα, και –ίσως το πιο συγκινητικό για τον ίδιο– το όνομα «Αμύνταιο» να εμφανίζεται δίπλα σε σπουδαίες περιοχές του κόσμου. 

Σήμερα, ο Άγγελος Ιατρίδης ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο: τη Σαντορίνη. Η εξαγορά του ιστορικού οινοποιείου Μπουτάρη από το Κτήμα Άλφα είναι γι' αυτόν πέρα από σημαντική επιχειρηματική κίνηση, μια επιστροφή σε έναν τόπο όπου δούλεψε ως νεαρός οινολόγος, αλλά και μια συνάντηση δύο κόσμων της δροσιάς του βορρά με τη φωτιά του ηφαιστείου. Ένα οινικό ταξίδι που μόλις ξεκινά, λέει ο ίδιος. 

Στη συνέντευξη που ακολουθεί, ο Άγγελος Ιατρίδης μιλάει όπως εργάζεται: με ειλικρίνεια, μετριοφροσύνη και ακρίβεια. Μιλά για τα εμπόδια, τις εμμονές, τις αποτυχίες που έγιναν γνώση, τα μεγάλα στοιχήματα του ελληνικού κρασιού και τη βαθιά ανάγκη για συνέπεια στο αμπέλι, στη δουλειά, στη ζωή. Κυρίως όμως μιλά για κάτι που ξεχνάμε συχνά: ότι πίσω από κάθε σπουδαίο κρασί υπάρχει ένας άνθρωπος που αφουγκράζεται τον τόπο, και μια ομάδα που εργάζεται με την ίδια αφοσίωση. Κι αυτό είναι, ίσως, το πιο γοητευτικό κομμάτι της ιστορίας του.

Πώς ξεκίνησε η σχέση σου με το κρασί και ποια ήταν η στιγμή που κατάλαβες ότι θέλεις να ακολουθήσεις τον δρόμο της οινολογίας;

Η σχέση μου με το κρασί ξεκίνησε πολύ πριν μάθω τη λέξη «οινολογία». Η οικογένειά μου έχει ρίζες από την Πόλη, όπου ξεκίνησε η οικογενειακή επιχείρηση ζαχαροπλαστικής, την οποία σήμερα συνεχίζει ο αδελφός μου ως τέταρτη γενιά. Στην οικογενειακή επιχείρηση, ανάμεσα στις μυρωδιές του εργαστηρίου και στη λεπτή ισορροπία της ζάχαρης, γεννήθηκε η ανάγκη μου να ασχοληθώ με τη γαστρονομία, με τη γεύση και την απόλαυση ως ενιαία εμπειρία. Ολοκληρώνοντας τις σπουδές μου στο Χημικό του ΑΠΘ, είχα την τύχη να γνωρίσω τον αείμνηστο καθηγητή Οινολογίας Θεοδόση Σουλή, ο οποίος με ενέπνευσε να συνεχίσω με μεταπτυχιακές σπουδές Οινολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μπορντό. Εκεί, στα σιωπηλά πρωινά στον αμπελώνα, ένιωσα ότι αυτό το φυτό, η άμπελος, αποτυπώνει χρόνο και τόπο με τρόπο σχεδόν φιλοσοφικό. Η στιγμή που κατάλαβα ότι θέλω να αφοσιωθώ στην οινολογία ήταν όταν είδα πως η επιστήμη όχι μόνο δεν αφαιρεί τη μαγεία του κρασιού, αλλά αποτελεί μέρος της  τη φωτίζει και τη βοηθά να εξελιχθεί. Τότε συνειδητοποίησα ότι μπορώ να συνδυάσω την αγάπη μου για τη γη και τις μυρωδιές της με την πειθαρχία της γνώσης και ότι αυτός ο συνδυασμός πρέπει να γίνει έργο ζωής.

Ποιο ήταν το αρχικό όραμα όταν ίδρυσες το Κτήμα Άλφα στο Αμύνταιο και σε ποιο βαθμό έχει υλοποιηθεί σήμερα;

Το αρχικό όραμα ήταν τολμηρό και απλό. Να αποδείξουμε ότι ένα κτήμα στο Αμύνταιο μπορεί να σταθεί ισότιμα δίπλα σε σπουδαίες οινικές ζώνες του κόσμου. Να αναδείξουμε το Ξινόμαυρο όχι ως «ιδιαιτερότητα», αλλά ως μεγάλη, σοβαρή, διεθνώς κατανοητή ποικιλία. Το όραμα αυτό το μοιραστήκαμε από την πρώτη στιγμή με τον συνεταίρο και συνοδοιπόρο μου, τον αμπελουργό Μάκη Μαυρίδη, ο οποίος έπαιξε και παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του αμπελώνα, της αμπελουργικής στρατηγικής και της καθημερινής φιλοσοφίας του «Κτήματος Αλφα». Σε μεγάλο βαθμό, το όραμα έχει πάρει σάρκα και οστά: εξαγωγές, κριτικές, λίστες εστιατορίων σε όλο τον κόσμο, μια ομάδα ανθρώπων που μοιράζεται την ίδια εμμονή στην ποιότητα. Ταυτόχρονα, νιώθω πως βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή ενός πολύ μεγαλύτερου ταξιδιού, που πλέον περιλαμβάνει και τη Σαντορίνη, ως δεύτερο κεφάλαιο του ίδιου βιβλίου. 

Πότε περιμένουμε τα πρώτα κρασιά από τη Σαντορίνη;

Η νέα μας δραστηριότητα στη Σαντορίνη ονομάζεται Thera Terra και ολοκλήρωσε τον πρώτο της τρύγο στο νησί το 2025. Πρόκειται για ένα μακροπρόθεσμο, αμπελοκεντρικό εγχείρημα και όχι για μια απλή εμπορική συμφωνία αγοράς σταφυλιών. Τα πρώτα μας κρασιά Thera Terra από τον τρύγο του 2025 ωριμάζουν ήδη και αναμένουμε να τα κυκλοφορήσουμε το 2026, όταν θα εκφράζουν την ισορροπία, τον ηφαιστειακό/ορυκτό χαρακτήρα και την ακρίβεια που αναζητούμε σε ένα Σαντορινιό Ασύρτικο.

Όταν αναφέρεσαι σε «μακροπρόθεσμο, αμπελοκεντρικό εγχείρημα», τι εννοείς;

Συνολικά, κάθε πτυχή του εγχειρήματος δομείται γύρω από τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των αμπελώνων του νησιού, των αμπελουργών του (ιδίως της νεότερης γενιάς) και των οινοποιείων του. Χωρίς αυτή τη βιωσιμότητα, δεν υπάρχει πραγματικό μέλλον για το σαντορινιό κρασί, όσο υψηλή κι αν είναι η ποιότητά του σήμερα.

Τι περιλαμβάνει το αναπτυξιακό σας σχέδιο για το νησί;

Το αναπτυξιακό μας πλάνο ξεκινά με τη δημιουργία της απαραίτητης υποδομής για την υποστήριξη περίπου 200 στρεμμάτων αμπελώνων σε ορίζοντα πενταετίας. Ένα πρώτο, πολύ πρακτικό βήμα ήταν η αγορά κατοικιών για τη στέγαση του προσωπικού, κάτι απολύτως αναγκαίο ώστε να μπορούμε να προσελκύσουμε και να διατηρήσουμε μια εξειδικευμένη, μόνιμη αμπελουργική ομάδα σε ένα νησί με οξύ στεγαστικό πρόβλημα. Η αρχική αμπελουργική ομάδα θα στελεχωθεί από έμπειρους συνεργάτες του «Κτήματος Αλφα» στο Αμύνταιο. Παράλληλα, θα προσλάβουμε, θα εκπαιδεύσουμε και θα αναπτύξουμε μια τοπική ομάδα, η οποία σε βάθος χρόνου θα ασχολείται αποκλειστικά με τους αμπελώνες της Σαντορίνης.

Είναι γνωστό ότι ο Σαντορινιός αμπελώνας αντιμετωπίζει προβλήματα ξηρασίας, γήρανσης κ.ά. Πως θα προχωρήσετε σε αυτό το πεδίο;

Στην πρώτη φάση θα προχωρήσουμε σε μια σημαντική αναδιάρθρωση της αμπελουργικής ζώνης. Μεγάλο ποσοστό των υπαρχόντων πρέμνων είναι σοβαρά εξασθενημένο, έπειτα από μια σειρά παρατεταμένων, άνυδρων καλλιεργητικών περιόδων, ως συνέπεια της κλιματικής κρίσης, και πολλά βρίσκονται κοντά στο φυσιολογικό σημείο μόνιμης μάρανσης. Στόχος μας είναι να ανανεώσουμε σταδιακά τον πληθυσμό των πρέμνων μέσω προσεκτικά σχεδιασμένων αναφυτεύσεων Ασύρτικου -με μικρή συμμετοχή και άλλων γηγενών ποικιλιών- διατηρώντας παράλληλα τα υγιέστερα παλαιά πρέμνα και, όπου είναι εφικτό, την παραδοσιακή «κουλούρα». Η ανάπτυξη των αμπελουργικών μας εκτάσεων θα ακολουθήσει ένα υβριδικό μοντέλο: συνδυασμός απευθείας αγοράς αγροτεμαχίων, μακροχρόνιων μισθώσεων και δομημένων, πολυετών συνεργασιών με υφιστάμενους αμπελουργούς. Στόχος είναι να σταθεροποιηθεί η αμπελουργική γη και το εισόδημα, διατηρώντας ταυτόχρονα τους τοπικούς καλλιεργητές –ιδίως τους νεότερους– ενεργά παρόντες στο μέλλον της σαντορινιάς αμπελουργίας.

Για τα τεχνικά προβλήματα άρδευσης- καλλιέργειας ποιος είναι ο σχεδιασμός σας;

Έχουμε εντοπίσει και σχεδιάσει μια κατάλληλη λύση για τη διασφάλιση των αναγκαίων ποσοτήτων και της ποιότητας του νερού που απαιτείται για τις ανάγκες του αμπελώνα, πάντα μέσα στα όρια των εύθραυστων υδατικών πόρων του νησιού. Σχεδιάζουμε ένα ιδιαίτερα αποδοτικό σύστημα άρδευσης, υποστηριζόμενο από επαρκή χωρητικότητα αποθήκευσης νερού, ώστε να ελαχιστοποιούμε τις καταναλισκόμενες ποσότητες, βελτιστοποιώντας παράλληλα την υδατική κατάσταση των πρέμνων και μετριάζοντας το υδατικό στρες.

Σκοπεύουμε, επίσης, να εισαγάγουμε προσαρμοσμένη μηχανοποίηση όπου το επιτρέπει το ανάγλυφο του εδάφους, με συγκεκριμένο στόχο την σταδιακή κατάργηση των επιβλαβών χημικών ζιζανιοκτόνων και τη μετάβαση σε μηχανική καταπολέμηση των ζιζανίων και διαχείριση του εδάφους. Θα δημιουργηθεί αποκλειστική αμπελουργική υποδομή –δεξαμενές νερού, μηχανήματα και λοιπά αγρονομικά εφόδια– ώστε οι ανάγκες του αμπελώνα να καλύπτονται ομαλά και με το μικρότερο δυνατό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

Ποια ήταν τα μεγαλύτερα εμπόδια που συνάντησες στα πρώτα σου βήματα ως οινοποιός;

Στην αρχή, το μεγαλύτερο εμπόδιο ήταν η έλλειψη ενημέρωσης: «Πώς γίνεται το Αμύνταιο να παράγει μεγάλα κρασιά;». Χρειάστηκε επιμονή, συστηματική δουλειά και χρόνος για να αναδειχθεί η δυναμική και η μοναδικότητα μιας ζώνης που δεν ήταν τότε αυτονόητος «προορισμός». Υπήρχαν επίσης πρακτικά εμπόδια. Υποδομές, χρηματοδότηση, διαχείριση ενός αμπελώνα υψηλών απαιτήσεων σε ένα προκλητικό κλίμα. Το σημαντικότερο όμως ήταν να κρατήσουμε σταθερή την πυξίδα: κανένας συμβιβασμός στην ανάδειξη της ποιότητας, ακόμη κι όταν αυτό πονούσε οικονομικά.

Το Αμύνταιο διαθέτει ένα από τα πιο ιδιαίτερα terroirs της Ελλάδας. Ποια στοιχεία θεωρείς ότι καθορίζουν τον χαρακτήρα των κρασιών σου;

Το Αμύνταιο είναι, με έναν τρόπο, η «δροσερή φωνή» του ελληνικού βορρά. Το υψόμετρο, οι λίμνες, οι άνεμοι και οι μεγάλες διαφορές θερμοκρασίας ημέρας - νύχτας δίνουν στο Ξινόμαυρο μια λεπτότητα, μια ζωηρή οξύτητα και μία αρωματική καθαρότητα που αγαπώ βαθιά. Οι αμμώδεις, φτωχοί σε οργανική ουσία και ασβεστολιθικοί εδαφικοί τύποι μάς δίνουν κρασιά με φίνα δομή και δυνατότητα παλαίωσης χωρίς υπερβολική «φλυαρία». Αυτός ο συνδυασμός δροσιάς, φωτός και φτωχού εδάφους είναι, για μένα, η ουσία του Αμυνταίου. Όλα αυτά τα στοιχεία, μαζί με το μοναδικό ανθρώπινο δυναμικό, συνθέτουν το μεγαλείο του οικοσυστήματος στο Αμύνταιο.

Είσαι ένας από τους Έλληνες οινολόγους που έχουν επενδύσει τόσο στην τεχνολογία, όσο και στη λεπτομερή αμπελουργική προσέγγιση. Ποια καινοτομία θεωρείς ότι έκανε τη μεγαλύτερη διαφορά στην ποιότητα των κρασιών σου;

Τη μεγαλύτερη διαφορά δεν την έκανε ένα «μηχάνημα», αλλά η φιλοσοφία της ακριβούς παρατήρησης. Από πολύ νωρίς χαρτογραφήσαμε τον αμπελώνα, παρακολουθήσαμε κάθε αμπελοτεμάχιο ξεχωριστά – εδαφολογικά, υδατικά, κλωνικά. Τεχνολογικά, λειτουργούμε καθοδηγούμενοι από τις εξελίξεις στην αμπελουργία και την οινολογία, τις οποίες έχουμε ιερή υποχρέωση να σεβόμαστε και να παρακολουθούμε. Στόχος μας είναι να δημιουργούμε και να εξελίσσουμε κρασιά που να μπορούν να ικανοποιούν την παλέτα όχι μόνο του καταναλωτή που απολαμβάνει καθημερινά ένα ποτήρι κρασί, αλλά και του «ψαγμένου» οινόφιλου που αναζητά αδιάκοπα νέες συγκινήσεις. Η πληθώρα των εκφράσεων της τυπικότητας του Ξινόμαυρου, μέσα από μια λεπτομερή και ήπια οινολογική προσέγγιση, αναδεικνύει τον φινετσάτο χαρακτήρα του. Αυτή η «ευγενής ακρίβεια» είναι για όλους εμάς στο «Κτήμα Αλφα» η ουσιαστική καινοτομία.

Το Κτήμα Άλφα και τα κρασιά σου έχουν αποσπάσει πολυάριθμες διακρίσεις. Ποια βράβευση είχε για εσένα τη μεγαλύτερη συναισθηματική αξία και γιατί;

Η πιο φορτισμένη στιγμή ήταν η πρώτη φορά που είδα το όνομα «Αμύνταιο» δίπλα σε ιστορικές περιοχές του κόσμου σε μια μεγάλη διεθνή αξιολόγηση. Ήταν όταν στο Wine Spectator, ίσως το σημαντικότερο περιοδικό του πλανήτη, υπήρχε δισέλιδο αφιέρωμα για το Αμύνταιο και το «Κτήμα Αλφα». Και λίγους μήνες αργότερα, στο χριστουγεννιάτικο φύλλο των New York Times του 2020, κάνοντας μία διθυραμβική αναφορά για το Αμύνταιο και το «Κτήμα Αλφα» στο εξώφυλλο του ένθετου γαστρονομίας, προτεινόταν το Ξινόμαυρο για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Δεν ήταν τόσο οι δημοσιεύσεις αυτές καθαυτές, όσο η αίσθηση ότι μια «άκρη» της Ελλάδας μπήκε στον χάρτη των μεγάλων συζητήσεων για το κρασί. Ήταν μια στιγμή δικαίωσης για τον κόπο της ομάδας, για τους αμπελουργούς που μας πίστεψαν και για την ιδέα ότι η ελληνική ύλη μπορεί να σταθεί σε απολύτως απαιτητικά συμφραζόμενα.

Πιστεύεις ότι η διεθνής καταξίωση των ελληνικών κρασιών έχει κάνει πιο απαιτητικό το έργο σου ή σε ενθαρρύνει να δοκιμάζεις ακόμα περισσότερα;

Και τα δύο. Το επίπεδο έχει ανέβει πολύ, όπως και ο παγκόσμιος ανταγωνισμός, οπότε το περιθώριο για λάθη έχει μικρύνει. Δεν μπορείς πια να κρυφτείς πίσω από την «εξωτικότητα» του ελληνικού κρασιού. Ταυτόχρονα, αυτή η καταξίωση είναι τεράστια ενθάρρυνση. Μας επιτρέπει να πειραματιστούμε πιο τολμηρά –από single vineyard εμφιαλώσεις μέχρι πιο λεπτές εκφράσεις των ποικιλιών μας– γνωρίζοντας ότι υπάρχει πια κοινό που καταλαβαίνει, παρακολουθεί και περιμένει αυτά τα βήματα.

Τι ζητούν περισσότερο οι ξένες αγορές από τα ελληνικά κρασιά σήμερα;

Ζητούν αυθεντικότητα, συνέπεια και καθαρή ταυτότητα. Οι άνθρωποι που αγαπούν το κρασί δεν θέλουν ένα «ακόμη» Cabernet. Θέλουν ένα Ξινόμαυρο που μιλάει για Αμύνταιο, ένα Ασύρτικο που ψιθυρίζει Σαντορίνη. Ταυτόχρονα, ζητούν σταθερή ποιότητα, σοβαρές τιμές για σοβαρά κρασιά και ένα αφήγημα που δεν είναι τουριστικό φυλλάδιο, αλλά πραγματική πολιτιστική ιστορία. Και, όλο και περισσότερο, ζητούν υπεύθυνη, βιώσιμη οινοποίηση.

 
Ποιο θεωρείς ότι θα είναι το μεγαλύτερο στοίχημα για την ελληνική οινοποιία την επόμενη δεκαετία;

Το μεγάλο στοίχημα είναι να συνδυάσουμε τρία πράγματα: προσαρμογή στην κλιματική κρίση, διατήρηση της ποικιλιακής μας ταυτότητας και λειτουργία των αμπελοοινικών εκμεταλλεύσεων πάνω σε στέρεες αρχές βιωσιμότητας. Αν καταφέρουμε να έχουμε αμπελώνες ανθεκτικούς, κρασιά με καθαρή ελληνική ταυτότητα και σταθερή αξιοπιστία από την πιο απλή μέχρι την πιο σπάνια φιάλη, να φέρουμε την νέα γενιά μέσα στην παραγωγή, τότε η Ελλάδα δεν θα είναι απλώς «τάση», αλλά σταθερή αξία στον παγκόσμιο οινικό χάρτη.

Υπάρχει κάποιος μέντορας ή άνθρωπος που επηρέασε βαθιά την πορεία σου;

Δεν υπήρξε ένας μόνο «γκουρού», αλλά μια τριάδα επιρροών. Οι παλιοί αμπελουργοί στο Αμύνταιο, που μου δίδαξαν τι σημαίνει να ζεις με το αμπέλι, όχι απλώς να το καλλιεργείς. Οι δάσκαλοι στην οινολογία, που μου έδειξαν ότι η γνώση είναι η καλύτερη μορφή σεβασμού προς τον καρπό. Και φυσικά η οικογένειά μου, που μου υπενθυμίζει πάντα ότι η δουλειά έχει αξία μόνο όταν είναι σε αρμονία με τη ζωή.

Ποιο είναι το πιο ασυνήθιστο ή τολμηρό project που θα ήθελες να δοκιμάσεις στο μέλλον;

Με γοητεύει η ιδέα ενός «διαλογικού» κρασιού: ένας οινικός διάλογος ανάμεσα σε Αμύνταιο και Σαντορίνη. Να βρούμε τρόπους να ενώσουμε, με σοβαρότητα, τη δροσιά του βορρά με τη φωτιά του Αιγαίου. Επίσης, είμαστε πλέον σε μία σχεδόν «ασκητική» προσέγγιση: αμπελώνας με ελάχιστες παρεμβάσεις, μέγιστη παρατήρηση και οινοποίηση σχεδόν… σιωπηλή. Αναζητούμε συνεχώς εκείνη την ισορροπία που επιτρέπει να ακούγεται όλο και πιο καθαρά η φωνή του οικοσυστήματος.

Αν μπορούσες να δώσεις μια συμβουλή σε έναν νέο οινοποιό, ποια θα ήταν;

Να σκέφτεται πρώτα ως αμπελουργός και να αφουγκράζεται τον τόπο, για να δημιουργεί κρασιά με προσωπικότητα. Λίγα λόγια, πολλή δουλειά. Να ταξιδέψει, να δοκιμάσει, να δει μεγάλες αναφορές, αλλά να επιστρέφει πάντα στον δικό του τόπο χωρίς μιμήσεις. Και να θυμάται ότι ο χρόνος είναι ο αυστηρότερος, αλλά και ο πιο δίκαιος κριτής.
 
Τι θα έλεγες ότι σε χαρακτηρίζει περισσότερο: η επιμονή, η περιέργεια ή η ανάγκη για τελειότητα;

Η ρίζα είναι η περιέργεια. Χωρίς αυτήν δεν θα είχα το κουράγιο να ρωτάω «γιατί έτσι και όχι αλλιώς;» ξανά και ξανά. Η επιμονή είναι το εργαλείο που μετατρέπει την περιέργεια σε πράξη. Όσον αφορά την τελειομανία, δεν μπορώ να τη προσδιορίσω εύκολα. Όχι μόνο για μένα, αλλά για όλη την οικογένεια του «Κτήματος Αλφα», η δημιουργία είναι μια βιωματική διαδικασία «συνεχούς βελτίωσης» χωρίς συμβιβασμούς.

Πώς σε επηρεάζει συναισθηματικά το να περπατάς μέσα στον αμπελώνα σου;

Είναι ταυτόχρονα γαλήνη και ευθύνη. Βλέπω σε κάθε πρέμνο μια ιστορία χρόνων, μια αλυσίδα αποφάσεων, επιτυχιών και εμπνεύσεων. Με γειώνει, μου θυμίζει γιατί κάνουμε ό,τι κάνουμε, κρατά άσβεστο το όραμα της δημιουργίας και με βοηθά να ξεχωρίζω το σημαντικό από το επουσιώδες. Ο αμπελώνας δεν ενδιαφέρεται για βραβεία μόνο για ισορροπία.

Ποια είναι η πιο όμορφη ή η πιο δύσκολη στιγμή που έχεις ζήσει σε έναν τρύγο;

Η πιο όμορφη στιγμή είναι σχεδόν πάντα η ίδια: το πρώτο πρωινό που μπαίνει η ομάδα μας στον αμπελώνα και η πρώτη παρτίδα σταφυλιών φτάνει στο οινοποιείο. Είναι η στιγμή που οι κόποι μιας ολόκληρης χρονιάς παίρνουν κυριολεκτικά «σάρκα και οστά». Οι πιο δύσκολες στιγμές είναι όταν η φύση αποφασίζει να μας θυμίσει ποιος κάνει κουμάντο, ένα αναπάντεχο χαλάζι, ένας παγετός, ένα ρίσκο στην ημερομηνία τρύγου. Αυτές οι στιγμές σε διδάσκουν τα όρια του ελέγχου.

Τι αποτελεί πηγή έμπνευσης για σένα;

Η ίδια η ύλη του σταφυλιού, το πώς ένα κρασί μπορεί να πυκνώσει χρόνο, τόπο και ανθρώπινη πρόθεση. Με εμπνέουν επίσης η μουσική, η λογοτεχνία, οι συζητήσεις με ανθρώπους εκτός του χώρου του κρασιού. Βασικό συστατικό έμπνευσης είναι πάντα η οικογένεια του «Κτήματος Αλφα», που μας περιβάλλει με αγάπη –στο αμπέλι, στο οινοποιείο, στην αγορά– άοκνοι «ήρωες» στο κοινό όραμα της δημιουργίας.
 
Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που κάνεις όταν νιώθεις ότι χρειάζεσαι «επανεκκίνηση»;

Συνήθως επιστρέφω σε δύο σταθερές: μια βόλτα σε αμπελώνα μαζί με τον συνοδοιπόρο μου στο όνειρο, τον αμπελουργό Μάκη Μαυρίδη –ακόμη κι αν είναι για λίγο– και μια αθόρυβη στιγμή με ένα ποτήρι κρασί. Και, αρκετές φορές, μια απλή βόλτα στις κάβες του οινοποιείου μας, κοιτάζοντας την ηρεμία της δύναμης που κυοφορείται στα βαρέλια, λειτουργεί ως επανεκκίνηση πιο αποτελεσματική από οποιαδήποτε «στρατηγική».

Ποια είναι η μεγαλύτερη αξία που προσπαθείς να μεταφέρεις στην ομάδα σου αλλά και στη ζωή σου;

Η συνέπεια. Να κάνεις σήμερα αυτό που θα κάνει τον μελλοντικό σου εαυτό περήφανο, όχι απλώς ήσυχο. Στο κρασί αυτό σημαίνει σεβασμός στον τόπο, ειλικρίνεια στην ετικέτα και μηδενικές εκπτώσεις στην ποιότητα. Στη ζωή σημαίνει να μπορείς να κοιτάς στα μάτια την οικογένεια και τους συνεργάτες σου και να λες «κάναμε ό,τι καλύτερο μπορούσαμε».

Πώς αντιμετωπίζεις τις αποτυχίες και τι σε έχει διδάξει η πιο δύσκολη από αυτές;

Μια αποτυχία μετατρέπεται σε γνώση, γνώση που θα δημιουργήσει τις επόμενες επιτυχίες. Προσπαθώ να τις αντιμετωπίζω όπως μια δύσκολη μέρα: ανάλυση, ειλικρινής παραδοχή, σαφής απόφαση. Ακόμη και μια σημαντική «αποτυχία» τη  θεωρώ πρόσκαιρη. Με γεμίζει εμπειρία και γενναιοδωρία για την ομάδα. Οφείλω να παίρνω την ευθύνη και να μοιράζω τη μάθηση. Είναι μια διαδικασία που, αν τη δεχτείς, σε κάνει καλύτερο άνθρωπο.

Υπάρχει κάποιος άνθρωπος που σε «προσγειώνει» όταν οι απαιτήσεις της δουλειάς αυξάνονται;

Οι άνθρωποι της οικογένειας «Κτήμα Αλφα». Οι γυναίκες και τα παιδιά μας έχουν έναν μοναδικό τρόπο να μας θυμίζουν ότι, στο τέλος, το κρασί είναι για να φέρνει τους ανθρώπους γύρω από ένα τραπέζι, όχι για να μας απομακρύνει από αυτό.

Αν δεν ήσουν οινοποιός, τι πιστεύεις ότι θα έκανες στη ζωή;

Δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου μακριά από το έργο της οινοποίησης. Πιθανότατα κάτι που πάλι θα συνδύαζε δημιουργία, σύνθεση, έντονη ζωή  δηλαδή, πάλι αμπελουργός με κάποιον τρόπο. Μου αρέσει να σχεδιάζω εμπειρίες, είτε αυτές είναι ένας χώρος είτε ένα κρασί που οραματίζομαι πώς θα είναι με προβολή στο μέλλον σε έναν συγκεκριμένο τόπο. Υποψιάζομαι πως, ό,τι κι αν έκανα, θα κατέληγα πάλι κοντά σε αγαπημένους, δημιουργικούς ανθρώπους.