Το έθιμο της κινεζικής Πρωτοχρονιάς είναι μια γιορτή που έχει αγαπηθεί τόσο στην Κίνα, αλλά και παγκοσμίως, αφού πρόκειται για μια κινητή «πολύχρωμη» γιορτή, γεμάτη συμβολισμούς για καλοτυχία και νέα ξεκινήματα.
Η γιορτή έχει τις ρίζες της στη δυναστεία των Σανγκ (μεταξύ 1600 και 1100 π.Χ.): Το τέρας Nien («Έτος») απειλούσε στο τέλος κάθε χρόνου τους Κινέζους, οι οποίοι με φώτα και δυνατούς ήχους προσπαθούσαν να το ξορκίσουν. Ο μύθος ολοκληρώνεται με την ανταπόκριση των ζώων στην πρόσκληση του Βούδα. Πρόκειται για τα μοναδικά 12 ζώα που εμφανίστηκαν και είναι και αυτά που μέχρι σήμερα συμβολίζουν και δίνουν το όνομά τους σε κάθε έτος. Επίσης, αυτά αντιστοιχούν σε ένα ζώδιο που συμβολίζεται με τη μορφή τους.
Έτσι λοιπόν, το 2025 είναι η χρονιά του φιδιού και σύμφωνα με την παράδοση, είναι γεμάτη δώρα, αφού τα στοιχεία του φιδιού είναι η εξυπνάδα, η εξέλιξη, η δημιουργικότητα και η συνεργασία.
Οι εορτασμοί της «κινέζικης άνοιξης», όπως αποκαλούν τη δική τους Πρωτοχρονιά οι Κινέζοι, ξεκινούν στις 29 Ιανουαρίου και διαρκούν για 15 ημέρες.
Φυσικά, ανάμεσα στα λαμπερά πυροτεχνήματα, τα κατακόκκινα φαναράκια και τις παρελάσεις, δεν θα μπορούσαν να λείπουν τα γιορτινά γεύματα και οι γευστικοί συμβολισμοί.
Τι περιλαμβάνει το τραπέζι της κινέζικης Πρωτοχρονιάς
Όπως και το δικό μας, το πρωτοχρονιάτικο τραπέζι των Κινέζων είναι πλούσιο - ίσως περισσότερο από το δικό μας - και περιλαμβάνει από ψάρι και γαρίδες, μέχρι κοτόπουλο, χοιρινό και φυσικά, παραδοσιακά γλυκίσματα. Όλα τους βέβαια, έχουν τον δικό τους συμβολισμό. Ας τα δούμε αναλυτικά:
1. Τα dumplings, τα πεντανόστιμα κινέζικα ζυμαρικά ατμού γεμιστά με χοιρινό, γαρίδες και λαχανικά συμβολίζουν τον πλούτο και την περιουσία και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της κινεζικής Πρωτοχρονιάς.
2. Το ολόκληρο κοτόπουλο συμβολίζει την ολότητα και την τύχη. Και όταν λέμε ολόκληρο, εννοούμε από το κεφάλι, μέχρι τα πόδια, τα οποία τρώνε μόνο οι οικοδεσπότες, οι οποίοι έτσι θα «αρπάξουν» τον πλούτο. Το κοτόπουλο τρώγεται ψητό, μαριναρισμένο σε τζίντζερ και σόγια και είναι πεντανόστιμο.
3. Το ψάρι έχει την τιμητική του κατά την κινέζικη Πρωτοχρονιά και, μάλιστα, υπάρχει συγκεκριμένος τρόπος - σειρά που θα βγει στο τραπέζι. Για την ακρίβεια, είναι το τελευταίο πιάτο που σερβίρεται, γιατί συμβολίζει το πλεόνασμα, το δώρο που έμεινε από όλη τη χρονιά. Για να ξέρεις, αποκλειστικά την Πρωτοχρονιά τρώνε ακόμη και το κεφάλι και την ουρά του ψαριού. Ο τρόπος μαγειρέματός του απλός, αφού το κάνουν στον ατμό με κρεμμυδάκια, τζίντζερ, σόγια και τσίλι.
4. Τα spring rolls, αλμυρά και γλυκά, δεν θα μπορούσαν να λείπουν από τη γιορτή της Άνοιξης. Η διαφορά σε σχέση με τα συνηθισμένα είναι ότι είναι ολόχρυσα, συμβολίζοντας ράβδους χρυσού και, συνεπώς τον πλούτο.
5. Σειρά έχουν τα noodles. Πώς άλλωστε θα μπορούσαν να λείπουν τα εμβληματικά, κινέζικα ζυμαρικά από το γιορτινό τραπέζι; Η εμφάνισή τους στο τραπέζι έχει να κάνει με τη μακροζωία και την ευτυχία, γι’ αυτό και τις συγκεκριμένες μέρες οι Κινέζοι επιλέγουν τα πιο μακριά noodles που βρίσκουν στο εμπόριο - τίποτα δεν είναι τυχαίο - τα Yi Mein. Οι συνταγές για noodles ποικίλουν, αλλά κυρίως σερβίρονται με ζωμό.
6. Το Hakka Kau Yuk είναι η χοιρινή κοιλιά στον ατμό με τάρο και γλυκοκαυτερή σάλτσα. Το τάρο είναι μια ρίζα, όπως το κολοκάσι και συμβολίζει την ευημερία, τη δύναμη και την ευλογία.
7. Και οι γαρίδες μπαίνουν στο τραπέζι, αφού θα φέρουν χαρά, ζωντάνια και καλή τύχη. Το κινέζικο όνομα της γαρίδας θυμίζει το γέλιο άλλωστε! Οι γαρίδες μαγειρεύονται με σκόρδο και άλλα κινέζικα καρυκεύματα. Γενικά, οι γαρίδες «τίγρεις» είναι που πρωταγωνιστούν στα γιορτινά κινέζικα πιάτα.
8. Τα κινέζικα κεφτεδάκια από χοιρινό (lion’s head meatballs) θυμίζουν με το στρογγυλό τους σχήμα το κεφάλι του λιονταριού, και εδώ το ψήσιμο γίνεται στον ατμό, μαζί με λαχανικά. Σερβίρονται με γλυκόξινη σάλτσα, ενώ οι συμβολισμοί του πιάτου, αναφέρονται στη δύναμη. Το στρογγυλό τους σχήμα πάλι, σύμφωνα με την κινέζικη κουλτούρα συμβολίζει την οικογενειακή ενότητα.
9. Περνώντας στις γλυκές γεύσεις, σίγουρα θα περιμέναμε να δούμε τα fortune cookies, μάταια όμως, αφού τα συγκεκριμένα δεν αποτελούν παραδοσιακό έδεσμα της Κίνας. Η παράδοση θέλει ολοστρόγγυλες γλυκές μπαλίτσες ρυζιού, με μια πολύ ιδιαίτερη γέμιση από κόκκινα φασόλια. Οι συμβολισμοί αφορούν την επανένωση, την οικογένεια και την αρμονία αυτής.
10. Το δεύτερο γιορτινό γλυκό βασίζεται πάλι στο ρύζι και είναι ένα ιδιαίτερο κέικ ρυζιού, που μοιάζει σαν το δικό μας ροβανί από την Ιθάκη. Οι συμβολισμοί εδώ αφορούν την άνοδο και το ύψος των παιδιών, των βαθμών του σχολείου, τις προαγωγές και κάθε εξέλιξη, γενικότερα.
11. Υπάρχει άλλο ένα στοιχείο που δεν λείπει από κανένα γιορτινό τραπέζι και αυτό είναι τα ανοιξιάτικα, καταπράσινα λαχανικά, ισχυροί συμβολισμοί της Άνοιξης, της τύχης, του πλούτου και της αρμονίας. Συγκεκριμένα το κινέζικο μαρούλι, το κινέζικο μπρόκολο και το bok choy αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του μενού.
12. Τέλος, ένα ιδιαίτερος συμβολισμός αποδίδεται στα χρυσο-πορτοκαλί εσπεριδοειδή: Μανταρίνια, πορτοκάλια, πομέλο και κουμ κουάτ. Λέγεται ότι η λεκτική προφορά αυτών των φρούτων θυμίζει στα κινέζικα λέξεις όπως η επιτυχία και η τύχη. Μάλιστα, όσα περισσότερα καταναλώσουν, τόσες περισσότερες πιθανότητες θα έχουν για να αποκτήσουν όλα τα παραπάνω. Χρειάζεται, λοιπόν, γερό στομάχι!
Βέβαια, πρέπει να πούμε ότι εκτός από τους παραπάνω βασικούς συμβολισμούς, κάθε πόλη και περιοχή έχει τα τοπικά της έθιμα και συνταγές που είθισται να αναβιώνουν την κινέζικη Πρωτοχρονιά.
Αν σου κινήσαμε το ενδιαφέρον, δεν έχεις παρά να το δεις σαν ευκαιρία για σουαρέ και να ετοιμάσεις μια νόστιμη θεματική βραδιά, με τις δικές μας προτάσεις βέβαια και αναλυτικές συνταγές. Είπαμε, 15 μέρες διαρκούν οι εορτασμοί, οπότε προλαβαίνεις!
Δες 7 συνταγές για να ετοιμάσεις γιορτινό τραπέζι για την κινέζικη Πρωτοχρονιά:
Φτερούγες κοτόπουλου μαγειρεμένες σε τζίντζερ και σόγια
Ψάρι στον ατμό με τζίντζερ και σόγια: Η κορυφαία συνταγή της κινέζικης πρωτοχρονιάς
Vegetarian spring rolls σε φύλλο κρούστας με γλυκόξινη σάλτσα
Pad Thai noodles με κοτόπουλο και σάλτσα φιστικοβούτυρου
Γλυκά dumplings με κολοκύθα, μήλα και μπαχαρικά
Κινέζικο, καραμελένιο κέικ ρυζιού
