Ζουμερή, αρωματική ντομάτα, δροσερό αγγούρι, πικάντικο ξερό κρεμμύδι, ένα γενναίο κομμάτι φέτας, μπόλικο ελαιόλαδο και ξερή ρίγανη. Αυτά τα απλά, φρέσκα, οικονομικά πλην τίμια υλικά συνθέτουν την ξακουστή, ελληνική χωριάτικη σαλάτα.
Αυτή που μπαίνει στο τραπέζι για να ανοίξει το γεύμα, στέκεται δίπλα στην μπίρα ως συνοδευτικός μεζές, δίπλα στο φρέσκο ψωμί για ατελείωτες «παπάρες» στα λαχταριστά ζουμάκια της, ακόμη και ως κυρίως πιάτο για τους τουρίστες. Οι τελευταίοι για την ακρίβεια, ταξιδεύουν ώρες και χιλιόμετρα ατελείωτα για να την απολαύσουν. Αυτή, μαζί με το Greek souvlaki, τον μουσακά και το τζατζίκι.
Προαιρετικά, πολλές φορές στη χωριάτικη θα δεις ελιές, κάπαρη και πράσινη πιπεριά. Όμως ο συνδυασμός ντομάτα, αγγούρι, κρεμμύδι, φέτα είναι αναπόσπαστος.
Η ιστορία της διαχρονικής χωριάτικης σαλάτας
Αρχικά, η μεγάλη πρωταγωνίστρια, η ντομάτα άρχισε να χρησιμοποιείται πιο συστηματικά στην ελληνική κουζίνα στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, κυρίως με την ανάπτυξη της αστικής κουζίνας στην Αθήνα, τη Σμύρνη και τη Θεσσαλονίκη. Έγινε βασικό υλικό σε σαλάτες, μαγειρευτά και σάλτσες.
Ακόμη περισσότερο, ως υγιεινή και κυρίως φθηνή τροφή, αποτελούσε τότε βασικό στοιχείο του κολατσιού όσον έκαναν χειρωνακτικές εργασίες στην ύπαιθρο, μαζί με ψωμί και ελιές. Κάποιες φορές και τυρί. Το ίδιο όμως και στις πόλεις. Τα έδεναν όλα σε πανί ή μία πετσέτα κουζίνας και τα έκοβαν με το χέρι.
Στις πόλεις, τη δεκαετία του 60’ και του 70’, οι ροές τουριστών που ξεκίνησαν να γίνονται όλο και μεγαλύτερες έκαναν τους αστούς και τους εστιάτορες κυρίως του ιστορικού κέντρου, να σκεφτούν να κόψουν τη ντομάτα σε κομμάτια και να κάνουν το «κολατσιό» των ανθρώπων που δούλευαν κανονικό πιάτο, το οποίο έμελλε να λατρέψουν οι τουρίστες αλλά και όλοι οι Έλληνες.
Άλλωστε, οι επιχειρηματίες τότε αναζητούσαν κάτι αυθεντικά ελληνικό, γρήγορο, εύκολο και δροσερό για να προσφέρουν στους πελάτες τους το καλοκαίρι. Έτσι, η ντομάτα και η οξύτητά της παντρεύτηκε μοναδικά με το αγγούρι, το πικάντικο κρεμμύδι και την αλμυρή και νόστιμη φέτα, δημιουργώντας έναν συνδυασμό και ένα πιάτο πραγματικά αναντικατάστατο.
Ο όρος «χωριάτικη» (δηλ. από το χωριό) επιλέχθηκε πιθανόν για να υποδηλώσει αυθεντικότητα, παρότι η μορφή της ήταν αστική επινόηση.
Η χωριάτικη έγινε σταδιακά το αναπόσπαστο πιάτο του ελληνικού καλοκαιριού, τη βλέπουμε σε τραπέζια, σε ταπεράκια στην παραλία και κυρίως σε όλα τα posts στα social media από διακοπές και ταβερνάκια. Οι τουρίστες τη γνωρίζουν - και τη ζητούν διακαώς - ως Greek Salad και μάλλον, όπως φαίνεται, θα τη ζητούν για πάντα.
Δες εδώ την κλασική συνταγή της χωριάτικης αλλά και δύο παραλλαγές της
