Λιτό, απέριττο, γρήγορο, πανεύκολο, απόλυτα καλοκαιρινό. Κι όμως, ο καγιανάς είναι ένα πιάτο τόσο πολύτιμο, μέσα στον απεπιτήδευτο χαρακτήρα και την εμφάνισή του, γεμάτο πλούσια αρώματα συνδεδεμένα με την ελληνική γη, τον ήλιο και το καλοκαίρι, όπως και τις πιο γλυκές αναμνήσεις.
Από την κουζίνα της μαμάς και της γιαγιάς, ο καγιανάς, μεγάλος πρωταγωνιστής της καλοκαιρινής ελληνικής κουζίνας και σε μία τάση επιστροφής προς τις ρίζες μας, έχει κερδίσει επάξια τη θέση του στους καταλόγους των πιο διάσημων brunch spots της πόλης, μεταφέροντας μας νοερά στο ελληνικό καλοκαίρι. Κάπως έτσι, το «πρόχειρο» φαγητό της ανάγκης και της τελευταίας στιγμής, μετατρέπεται σε ένα χορταστικό και νόστιμο και θρεπτικό πιάτο.
Επίσης, συνοδεύει κάθε ώρα της ημέρας, αφού φτιάχνεται τόσο για πρωινό, όσο και για μεσημεριανό ή βραδινό, ως κυρίως πιάτο, ή και ως μεζές- συνοδευτικό.
Αυγά με ντομάτα, είναι τα δύο βασικά – ή και μόνα – και ανεκτίμητα υλικά. Μαζί με τον καγιανά, αλλού το ακούμε ως «στραπατσάδα», όμως είναι τελικά το ίδιο πράγμα;
Η ιστορία του καγιανά και οι παραλλαγές
Ο καγιανάς συνδέεται με την ελληνική παράδοση και γαστρονομία, ιδιαίτερα στην Πελοπόννησο, όπου φτιάχνεται κατά κόρον. Ωστόσο, η ονομασία του μάλλον προέρχεται από την τουρκική λέξη, περσικής καταγωγής, kaygana, που σημαίνει ομελέτα με κάτι. Αναφέρεται σε φαγητό που υπήρχε πολύ πριν τις πρώτες καταγραφές των οθωµανικών συνταγών του 15ου αι. Η βάση του ήταν αυγά, αλεύρι και καλό βούτυρο. Πιο συνηθισμένη του µορφή σήµερα είναι αυγά µε ντοµάτα. Μπορεί όµως να περιλαµβάνει λαχανικά, τυρί, ψαρικά (γαύρος), παστό χοιρινό ή καπνιστό σύγκλινο.
Στην πραγματικότητα, καγιανάς και στραπατσάδα είναι το ίδιο πράγμα, απλώς ανάλογα με τον τόπο (ή και τη διάθεση), εμφανίζονται διάφορες παραλλαγές του κλασικού πιάτο με αυγό και ντομάτα. Σε πολλά μέρη της χώρας μας (συνήθως στα νησιά του Ιονίου), ο καγιανάς είναι γνωστός με την ονομασία στραπατσάδα, μάλλον από το ιταλικό uova strapazzate, που σημαίνει αυγά χτυπημένα.
Τελικά, το πώς θα το αναφέρεις, έχει να κάνει μάλλον περισσότερο με τον τόπο στον οποίο βρίσκεσαι. Στη Μύκονο, για παράδειγμα, ονομάζεται «Ήλιος», στη Μάνη το λένε αυστηρά καγιανά και προσθέτουν το τοπικό τους σύγκλινο, στη Θεσσαλονίκη βάζουν καυτερή πιπεριά, στην Κέρκυρα ζωμό από κόκκαλα και βούτυρο. Αλλού προσθέτουν μυρωδικά, τυρί φέτα ή κρεμμύδι.
Επίσης, ο καγιανάς ή στραπατσάδα υπάρχει σχεδόν σε κάθε χώρα της Μεσογείου, με διαφορετικά ονόματα. Οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης, για παράδειγμα, φτιάχνουν το «μενεμένι», που είναι αυγά με ντομάτα και πράσινες πιπεριές, ενώ στην Κύπρο, περιλαμβάνει το παραδοσιακό τους χαλούμι.
Δες εδώ και τη δική μας συνταγή για στραπατσάδα
