Με τόσους Αιγινήτες που εργάζονται στην Αθήνα και κάθε μέρα διανύουν μία πεντάμορφη θαλασσινή ώρα για να επιστρέψουν σπίτι τους, μπορείς να πεις ότι η Αίγινα είναι προάστειο της Αθήνας και νησί ιδανικό για μια ολοήμερη εκδρομή που όμως θα σε ταξιδέψει βαθιά στον νησιώτικο χρόνο, με μοναδικές εμπειρίες δυσανάλογες με την απόσταση. Φως, πολιτισμός, Ιστορία, γαλαζοπράσινα νερά και αρχοντικές επαύλεις, όλα χωράνε εδώ, στο νησί που σε υποδέχεται με χρώμα, με τα διάσημα πλωτά μανάβικά του και μια γραφική αγορά να ψωνίσεις το φρέσκο ψαράκι που θα φέρεις πίσω στην πόλη. Το κοσμοπολίτικο λιμάνι, τα Καποδιστριακά κτίρια, το Εϋνάρδειο, το Ορφανοτροφείο και το Κυβερνείο, τα μουσεία, όλα θα σε ταξιδέψουν στην πρώτη Καποδιστριακή πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους που δεν εξαντλείται σε ένα και μόνο ταξίδι. Από τα αξιοθέατα, τα βουνά, τα αρχαιολογικά μνημεία μέχρι τη μαγική της ενδοχώρα, η Αίγινα βιώνεται σε πολλές σελίδες και άλλα τόσα ταξίδια που θα σου αποκαλύψουν τη μοναδικότητα και τα μυστικά της.

Οι εμπειρίες που αξίζουν

• Να ανηφορίσεις την υπέροχη βόλτα μέχρι την Κολόνα, ό,τι έχει απομείνει από το ναό του Απόλλωνα. Η Κολόνα, η παλιά Ακρόπολη, 10 μόλις λεπτά από την πόλη είναι το σύμπλεγμα που μαρτυρά το ένδοξο παρελθόν και τη δύναμη της Αίγινας, σε ένα ειδυλλιακό τοπίο με θέα στο νερό, που περιλαμβάνει ευρήματα και ναούς από την πρωτοελλαδική εποχή ως το Βυζάντιο.
• Ο αρχαιολογικός χώρος της Αφαίας έχει μια μοναδική ενέργεια και η καλύτερη ώρα να τον επισκεφτείς είναι όταν κοιτά κατάματα τον ήλιο που δύει στη θάλασσα.
• Το φως της Αίγινας το αγάπησαν πολλοί σπουδαίοι καλλιτέχνες. Μια υπέροχη διαδρομή μιας ώρας θα σε οδηγήσει στα χνάρια τους, από το λιμάνι ως τα Πλακάκια. Ξεκινώντας από το γλυπτό του Βαρώτσου που σηματοδοτεί την είσοδο στο νησί και με κατεύθυνση την αρχαία Κολώνα, συναντάς πάνω στη λεωφόρο Καζαντζάκη το γλυπτό του Γιάννη Μόραλη με φόντο τη θάλασσα, συνεχίζεις με το άγαλμα της Μάνας του Χ. Καπράλου και εδώ θα κάνεις μια στάση για να επισκεφτείς το ομώνυμο. Στο τέλος της διαδρομής που βάφεται μαγικά με τα χρώματα του δειλινού, σε περιμένει το σπίτι που φιλοξένησε τον Ν. Καζαντζάκη.
• Στη θέση Σφυρίχτρες, ο αρχαίος ελαιώνας του νησιού, δέντρα πανέμορφα σαν μοναδικά γλυπτά με ηλικία πάνω από 400 χρόνια και μερικές μέχρι 1500, είναι το μαγικό τοπίο με τα μετόχια και τα ξωκκλήσια, είναι το τοπίο που επέλεξε ο Hermès για να φωτογραφίσει την καμπάνια του το 2005.
• Τιρκουάζ νερά, βλάστηση που φτάνει ως το κύμα, αγριοκάτσικα, ελάφια και παγώνια. Δέκα λεπτά με το γραφικό καϊκάκι από την Πέρδικα, η Μονή είναι μια παραδεισένια εκδρομή. Το ίδιο καϊκάκι, αν το θελήσεις θα σε πετάξει και για μια βουτιά στο κοντινό Αγκίστρι.
• Εννέα πιστοποιημένα και άπειρα άλλα μονοπάτια, εύκολα και προσβάσιμα, θα σου αποκαλύψουν όλες τις εποχές, τα μυστικά μιας πανέμορφης ενδοχώρας. Παραδοσιακοί οικισμοί, ξωκκλήσια αλλά και σουβάλες-οι παλιές δεξαμενές του νερού. Πιο διάσημη από όλες τις διαδρομές, ο γύρος του Ελλάνιου όρους, που ξεκινά από το γραφικό Ανιτσαίο, περνά από τους Βλάχηδες, το Σφεντούρι, την Αχλάδα, την Ανάληψη και τους Ταξιάρχες με τοπ αξιοθέατο τον ναό του Δία με τη συγκλονιστική θέα.
• Η Παλιαχώρα, με την πολύ ιδιαίτερη αύρα, είναι ο Μυστράς της Αίγινας. Στην παλιά πρωτεύουσα του 9ου αιώνα, σώζονται ακόμη 38 εκκλησίες από τις 366 συνολικά που είχε η παλιά πόλη, τις οποίες θα εξερευνήσεις μαζί με τις σουβάλες, τα πηγάδια, τα ερείπια του παλιού κάστρου και με απέραντη θέα στο γαλάζιο. Στην είσοδο του νησιού, θα επισκεφτείς το μοναστήρι του Σταυρού με τις μοναδικές τοιχογραφίες του Αγίου Γεωργίου.
• Αν θέλεις να ζήσεις την παλιά, αγροτική ζωή του νησιού πριν τον τουρισμό, θα αναζητήσεις το γραφικό Σφεντούρι, τους Αγίους και τους Άλονες, εκεί όπου ακόμη υπάρχουν ζώα, στάνες και απείραχτα καταπράσινα τοπία με θέα από ψηλά στο γαλάζιο. Στο Αφεντούρι, κάνε μια στάση για αγνό ρυζόγαλο και κρέμα στην «Ορεινή Αίγινα», το γαλακτοπωλείο του Γιάννη Χερουβείμ.
• Η Αίγινα, είναι τα μοναστήρια της: ο Άγιος Νεκτάριος, ο καταπράσινος Άγιος Μηνάς, η Παναγία η Χροσολεόντισσα.
• Η ενδοχώρα θα σε μαγέψει: σαν ταξίδι στο χρόνο, ο παραδοσιακός διατηρητέος οικισμός της Παχειάς Ράχης, το δροσερό Ανιτσαίο στα 203 μ. υψόμετρο, ο Μεσαγρός που φημίζεται για την παραδοσιακή αγγειοπλαστική του, οι ακατοίκητοι Γιαννάκηδες, Κανάκηδες, Καπότιδες, Καζάρηδες και Μπενάκηδες για τη μυστηριακή τους ατμόσφαιρα.
• Αξίζει η επίσκεψη στον εκθεσιακό χώρο που στεγάζει το ιστορικό κτίριο του Καποδιστρακού Ορφανοτροφείου.

Οι παραλίες

Ιδανικές για οικογένειες, οι δυό αμμουδερές παραλίες του Μαραθώνα με τα ρηχά νερά, τις ξαπλώστρες και τις ταβέρνες του, είναι η καλύτερη λύση και μόλις 5 λεπτά από την πόλη. Ανάλογη οργάνωση διαθέτουν το Κλήμα-που προτιμούν επώνυμοι, σκαφάτοι και κοσμικοί-, η Βαγία, η Αγία Μαρίνα-με βράχια τέλεια για όσους αγαπούν τις βουτιές- η Αιγηνίτισσα με τους ψηλούς ευκάλυπτους και η Αύρα. Οργανωμένα είναι και τα Λουτρά της Σουβάλας, με τα ζεστά, ιαματικά νερά. Πιο απομονωμένες, η Κολώνα με τα πεύκα και την ψιλή άμμο, η πεντάμορφη Σαρπά που τους καλοκαιρινούς μήνες έχει κι αυτή τις ξαπλώστρες της. Ακόμη πιο γαλήνιες οι Πόρτες κάτω από τον μικρό ομώνυμο οικισμό.

Τοπικές νοστιμιές

• Η Αίγινα ψαρεύει και αγαπάει τη θαλασσινή κουζίνα. Εξαιρετική νοστιμιά της, η κόκκινη κατσούλα, το σχεδόν εξωτικό ψαράκι των νερών της με την ολόλευκη σάρκα, το μοναδικό, ίσως, στην παραδοσιακή κουζίνα ψάρι που τηγανίζεται στο βούτυρο. Ενίοτε, μετά το τηγάνι, περιχύνεται με κόκκινη, σκορδάτη σάλτσα.
• Χαρακτηριστικό πιάτο και η τηγανόσουπα, πετρόψαρα αχνιστά με πατάτα και κολοκύθι, με μελωμένο ζουμάκι.
• Στις γλυκιές νοστιμιές, το αμυγδαλωτό της Αίγινας φημίζεται, το ίδιο και τα σαρίκια, ένα μπακλαβαδωτό γλυκό με βούτυρο και σιρόπι.

Το φυστίκι Αιγίνης

Το ονομαστό κελυφωτό φυστίκι του νησιού, ήρθε για πρώτη φορά στην Αίγινα το 1896, όταν ο Νικόλας Περόγλου έφερε τους πρώτους σπόρους, ίσως από τη Συρία, για να το καλλιεργήσει στο κτήμα του, στην Αίγινα. Από κει η καλλιέργειά του ταξίδεψε στην Αττική και στη συνέχεια στην υπόλοιπη Ελλάδα. Το φυστίκι που το 1997 έγινε ΠΟΠ, βρήκε στο έδαφος του νησιού τις ιδανικές συνθήκες που του εξασφαλίζουν την ξεχωριστή νοστιμιά και τα ιδιαίτερα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του: ασβστώδες έδαφος, σχετική ξηρασία, γειτνίαση με τη θάλασσα. Σήμερα, 700 περίπου κάτοικοι ασχολούνται με την καλλιέργειά του και οι περισσότεροι από αυτούς, δεν είναι αγρότες. Οι μισοί ανήκουν στον Συνεταιρισμό Φυστικοπαραγωγών που ιδρύθηκε το 1947, οι υπόλοιποι λειτουργούν ιδιωτικά. Με 800 πάνω-κάτω τόνους παραγωγή ετησίως, η Ελλάδα είναι πλέον η πρώτη χώρα παραγωγής κελυφωτού φυστικιού στην Ευρώπη και 6η στον κόσμο, με 9500 συνολικά τόνους παραγωγή. Το αιγινίτικο φυστίκι πέρα από την απλή μορφή του σαν σνακ, ψημμένο σκέτο ή με αλάτι, γίνεται πια πραλίνα φυστικιού σε βαζάκι, μπαίνει σε άπειρα γλυκά και φοντάν, γίνεται μπάρα και παστέλι, κρέμα με γεύση μπουένο, πάστα χωρίς γλουτένη, αλμυρή καραμέλα,  πέστο, γλυκό του κουταλιού, φυστικοβούτυρο, σοκολατένιο πουράκι, μπαίνει σε σάλτσες, στον ταχινένιο χαλβά, γίνεται και φυστικέλαιο πλούσιο σε Ω3 και Ω6 πολύτιμα λιπαρά. Το Φυστικάτο (Λ. Δημοκρατίας 4) είναι το κατάστημα στο οποίο θα βρεις κάθε φυστικένια εκδοχή που δεν ήξερες ότι υπάρχει. Το γραφικό μπακάλικο του Μούρτζη είναι ο έτερος ναός του ό,τι-φτιάχνεται-με φυστίκι, σε ένα μαγαζί που σου προτείνει ταυτόχρονα κάθε τοπικό προϊόν της Αίγινας. (Π. Ηρειώτη 57, 2297027649)

Τα ντόπια τυριά

Ο πατέρας Νεκτάριος Σώρρος ασχολείται με τα ζώα, η μαμά Επιστήμη έχει το κρεοπωλείο και ο γιός Σαράντης με τις δυό θυγατέρες πια, είναι ο πρώτος που αποφάσισε να φτιάξει τυριά με παλιές τοπικές συνταγές, καμωμένα αποκλειστικά με γάλα του νησιού. Στο κρεοπωλείο στην Αιγινήτου με Αχιλλέως (2297027900), θα βρεις το φρέσκο γκερεμέζι που ωριμάζει 4-5 μέρες στην τσαντήλα, γραβιέρα, φέτα, λαδοτύρι που ωριμάζει 8 μήνες σε ελαιόλαδο και γιαουρτοτύρι που φτιάχνεται με γιαούρτι, φέτα και τσίγαρα (απόσταγμα από βούτυρο γάλακτος). Εκεί βρίσκεις και τα ζυμαρικά που πλέον φτιάχνει η οικογένεια με ντόπιο γάλα και αβγά.

Τα νοστιμότερα τραπέζια

• Για πολλά χρόνια, στην Αίγινα πήγαινα αποκλειστικά και μόνο για μια μοναδική τσιπουροκατάνυξη, στο ιστορικό τσιπουράδικο της οικογένειας Γελαδάκη, που τυγχάνει να είναι το μαγαζί της ψαραγοράς. Ανάμεσα στους πάγκους και τα κασάκια με τη λαχταριστή πραμάτεια, αυθεντική παλιά Ελλάδα και μια ψησταριά που δεν έχει σβήσει από το 1962. Αν ορεχτείς κάτι από τους πάγκους με χαρά θα σου το ψήσουν αν και εδώ δεν θα σου λείψουν τα σπαρταριστά μεζεδάκια. Μια εμπειρία, γιατί τα απλά πράγματα με ιστορία είναι πάντα τα πιο συγκινητικά. (2297027308)
• Ο Σκοτάδης, από το 1945 ήταν το ιστορικότερο ουζερί, από δω που πέρασε κάθε προσωπικότητα που επισκέφτηκε το νησί. Τρίτη γενιά στο ίδιο σημείο, ο Γιώργος Λυκούρης έχει προχωρήσει σε άλλο «γκουρμέ» επίπεδο τον μεζέ, όπως ένα καρπάτσο στείρας με ελαιόλαδο και μαντζουράνα. Ο Σκοτάδης είναι το μέρος που θα δοκιμάσεις τα εκλεκτότερα του νησιού από το φρέσκο ψάρι και θαλασσινό που η αλιεία του σέβεται το θαλασσινό οικοσύστημα, το ντόπιο ελαιόλαδο και τα τυριά του νησιού. Από τα εκλεκτότερα ψαροφαγικά στέκια της επικράτειας.
• Στο ειδυλλιακό λιμανάκι της Καβουρόπετρας η ομώνυμη, ολόλευκη, ανακαινισμένη οικογενειακή ταβέρνα, τηγανίζει αιθέρια το φρέσκο ψαράκι και μαγειρεύει όλη τη θαλασσινή γκάμα, από αλμύρα μέχρι κριθαράκι με καραβίδες. (2297023001)
• Κόκορας κοκκινιστός με χοντρό μακαρόνι, πίτες ψημένες στον ξυλόφουρνο, σπαρταριστές σπαλομπριζόλες, μια λαχταριστή κουζίνα και ένα τοπίο που καθόλου δεν θυμίζει νησί, στο Στέκι του Κυνηγού στο Ανιτσαίο. (2297031210)
• Από το 1906, το παντοπωλείο του Πετρά ήταν το εκλεκτότερο της Αίγινας. Σε έναν μαγικό χώρο, με τα καλύτερα από όλη την Ελλάδα να γεμίζουν τους τοίχους και να κρέμονται στα τσιγκέλια, ο εγγονός Γιάννης Πετράς με τη γυναίκα του τη Ράνια, θα σου σερβίρουν στα τραπεζάκια έξω, μεζέδες και πλατό με λιχουδιές εξαιρετικές, σε ένα νέο στυλ μπακαλοταβέρνας. (Π. Ηρειώτη 47, 2297022428)
• Στην Πέρδικα, με θέα στο νησάκι της Μονής και πάνω ακριβώς στο νερό, ο ανακαινισμένος Νώντας είναι κλασική και αξεπέραστη αξία στο ελαφρύ τηγάνι και το φρέσκο ψάρι και το μαγαζί που προτιμούν οι Αθηναίοι σε μια Κυριακάτικη εξόρμηση. (2297061223)
• Κάτω από το σκαλιστό μπαλκόνι του Δημαρχείου, δυό γραφικοί, παλιοί καφενέδες αξίζουν τη στάση για έναν ελληνικό στο μπρίκι: το καφενείο της Αναστασίας Γάλαρη  και του Κώστα Μοίρα.

Αιάκειο, μια γλυκιά ιστορία-θεσμός

Με πάνω από 60 χρόνια ιστορία, το ζαχαροπλαστείο Αιάκειο, που άνοιξε η κυρία Ντόλυ Κουκούλη το 1958, είναι η κοσμική καρδιά του νησιού. Εδώ ξεκινάς με τον πρώτο καφέ της ημέρας, εδώ δίνονται όλα τα ραντεβού, εδώ συναντιούνται όλοι, εδώ θα απολαύσεις την πιο ζουμερή περαντζάδα, εδώ θα φας και το γλυκό σου, εδώ θα ψωνίσεις και πεσκέσια για όσους έμειναν πίσω, στο μαγαζί που ο Μόραλης αποκαλούσε «γραφείο» του. Ο Αλέξανδρος και ο Μιχάλης, Τρίτη πλέον γενιά, έχουν δημιουργήσει μια σειρά προϊόντων με βάση το φυστίκι αλλά και ξεχωριστά συσκευασμένα γλυκάκια, όπως το υποβρύχιο, τις φωρεντίνες και τα φυστικάτα. Να δοκιμάσεις οπωσδήποτε το θρυλικό φυστικάτο, με φυστίκι αλεσμένο βουτηγμένο στην καραμέλλα, το φυστικίνι με κουαντρό και φυσικά, τον θεσμό γαλλικό προφιτερόλ, σου γεμιστά με παγωτό και από πάνω ζεστή σος σοκολάτα. (Λ. Δημοκρατίας 18-20)

Το αιγινήτικο κανάτι

Παλιότερα, τα αιγινήτικα κανάτια ήταν τα πιο ξακουστά στην Ελλάδα, διάσημα για την ομορφιά, κυρίως όμως, για την ανθεκτικότητά τους. Από την αρχαιότητα οι Αιγινήτες ήταν γνωστοί για τα κεραμεικά τους. Ο πηλός της Αίγινας έχει την ιδιαιτερότητα να «ιδρώνει» και έτσι οι αγυάλωτες στάμνες κρατούσαν για περισσότερο χρόνο δροσερό το νερό. Η κεραμική ζει και βασιλεύει ακόμη στο νησί και αξίζει να γνωρίσεις τις δημιουργίες των πιο γνωστών καλλιτεχνών της, του Ν. Σκλαβενίτη, της οικογένειας Κωτάκη, της Μαργαρίτας Εκκλησιάρχου, της Θεοδώρας Χωραφά και της σπουδαίας Κατερίνας Γιάννακα.

Aigina Fistiki Fest από το 2008

Στις 18 με 21 Σεπτεμβρίου και με αφορμή το φυστίκι, η Αίγινα διοργανώνει κάθε χρόνο ένα πολύ ενδιαφέρον φεστιβάλ. Εκτός από τη μεγάλη Εμπορική Έκθεση στο λιμάνι, όπου μπορείς να δοκιμάσεις όλες τις εκδοχές μεταποίησης του πολύτιμου καρπού, το φεστιβάλ περιλαμβάνει συναυλίες με μεγάλα ονόματα του τραγουδιού, φιλοξενεί διάσημους σεφ και πολλές εκδηλώσεις για μικρούς και μεγάλους. (Fistikifest.gr)

Πανακότα με φιστίκι Αιγίνης, γιαούρτι και μέλι