Πολύωρη εργασία, υποχρεώσεις, δουλειές του σπιτιού, κίνηση, παιδιά – σκυλιά και ούτω καθεξής. Αλήθεια τώρα, πόσο συχνά πλέον μπαίνεις πια στη διαδικασία να μαγειρέψεις έστω και ένα απλό φαγητό για να πάρεις μαζί σου στη δουλειά;
Σε μια εποχή όπου ο χρόνος μοιάζει να κυλάει πιο γρήγορα από ποτέ, οι εφαρμογές delivery έγιναν από μία δύο, και από δύο τέσσερις και δεν ξέρω κι εγώ τι μας ξημερώνει.
Η αλήθεια είναι πως έχουν εισβάλει δυναμικά στην καθημερινότητά όλων μας. Είτε πρόκειται για φαγητό, καφέ, φάρμακα ή ακόμα και ψώνια από το σούπερ μάρκετ, αρκούν μερικά «tap» στην οθόνη του κινητού σου, για να φτάσουν όλα σπίτι σου.
Πού πήγαν τα φυλλάδια με το τηλέφωνο παραγγελιών;
Κάποτε, οι τηλεφωνικές παραγγελίες για πίτσα, σουβλάκι, άντε και κανένα μπέργκερ αποτελούσαν τη μόνη οδό για να φτάσει ο διανομέας στο σπίτι. Πλέον, μπορεί ξαφνικά στην πόρτα σου να εμφανιστούν από street food και παγωτό, μέχρι και fine dining επιλογές. Και όλα αυτά εννοείται δίχως να μιλήσεις με άνθρωπο.
Έτσι, τα φυλλάδια των καταστημάτων εστίασης με τα μενού και τα τηλέφωνα επικοινωνίας αποτελούν πια μακρινό παρελθόν, ή ακόμη και να μοιράζονται στα σπίτια, δεν τα χρησιμοποιεί πια κανείς, παρά μόνο κάποιοι αμετανόητοι oldschool τύποι. Από την άλλη, οι διαδικτυακές προσφορές και τα 1+1 διαδέχονται το ένα το άλλο και όλα αυτά βέβαια μέσω των, αγαπημένων πια, εφαρμογών.
Από ανάγκη σε καθημερινή συνήθεια
Η πανδημία αποτέλεσε έναν από τους καθοριστικότερους παράγοντες για τους οποίους οι πλατφόρμες αυτές διείσδυσαν στις ζωές όλων μας. Και αυτό γιατί έγιναν ανάγκη, τη στιγμή που δεν μπορούσαμε καν να βγούμε για περπάτημα στο τετράγωνο γύρω από το σπίτι μας αν δεν έχουμε προηγουμένως στείλει μήνυμα ενημέρωσης, πόσο μάλλον να πάμε για φαγητό σε ένα εστιατόριο. Οι εφαρμογές όμως έλυσαν τα χέρια και για τους επιχειρηματίες, για τους οποίους το delivery αποτέλεσε τη μόνη οδό για να διατηρήσουν την πελατεία και τη δουλειά τους.
Έλα όμως που η ανάγκη αυτή έγινε συνήθεια. Τα δεσμά των lockdowns έσπασαν, οι μάσκες έπεσαν (κυριολεκτικά), όμως αυτή η πρακτική έμεινε, για έναν απλούστατο λόγο: γιατί προσφέρει εξοικονόμηση χρόνου, που είναι για όλους μας πολύτιμος. Και βέβαια, ευκολία.
Όλοι στο παιχνίδι της διανομής
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός ότι τελευταία συναντάμε όλο και περισσότερο στην εστίαση το φαινόμενο των ghost kitchens που αν με ρωτούσες λίγα χρόνια πριν, σίγουρα δεν θα είχα την ικανότητα να σου απαντήσω τι είναι. Επιχειρήσεις λοιπόν που δεν διατηρούν κάποια σάλα, δεν δέχονται πελάτες, αλλά ετοιμάζουν φαγητό σε κοινόχρηστες κουζίνες (δύο και τρεις επιχειρήσεις μοιράζονται έναν χώρο) και δραστηριοποιούνται αποκλειστικά μέσω delivery.
Επίσης, στον κλάδο θέλοντας και μη, διεισδύουν ακόμη περισσότερο και επιχειρήσεις που ασχολούνται με το τρόφιμο με την ευρύτερη έννοια, όχι μόνο εστιατόρια δηλαδή. Σούπερ, αλλά και μίνι μάρκετς μπαίνουν όλο και περισσότερο στο παιχνίδι, αφού πια η τάση είναι αδιαμφισβήτητη. Πολύ περισσότερο, είναι η νέα πραγματικότητα.
Τι λένε τα στοιχεία για τη συνήθεια της παραγγελίας
Σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), η μέση ετήσια κατά κεφαλήν δαπάνη για πρόχειρα φαγητά σε fast food ή για φαγητό σε πακέτο διαμορφώθηκε το 2023 σε 151,90 ευρώ, από 108,89 ευρώ το 2022, καταγράφοντας αύξηση 39%. Όπως επιβεβαιώνουν και τα στοιχεία, η πανδημία ήταν αυτή που επιτάχυνε αυτή την τάση: κατά την περίοδο 2020–2022, η χρήση των υπηρεσιών delivery αυξήθηκε στην Ελλάδα κατά πάνω από 60%, ενώ πολλές επιχειρήσεις εστίασης μετέφεραν σχεδόν πλήρως τις δραστηριότητές τους online.
Σε σύγκριση μάλιστα με το 2009, οπότε και όλα αυτά που μας ήταν ακόμη άγνωστα, η ετήσια κατά κεφαλήν δαπάνη για πρόχειρα φαγητά σε ταχυφαγεία και για φαγητό από delivery ήταν στα 53,48 ευρώ, η δαπάνη έχει σχεδόν τριπλασιαστεί (αύξηση κατά 184%).
Σύμφωνα με έρευνα της Focus Bari το 2023, περισσότεροι από 7 στους 10 Έλληνες χρήστες smartphone δηλώνουν ότι χρησιμοποιούν εφαρμογές delivery τουλάχιστον 1 φορά την εβδομάδα. Μάλιστα, για την ηλικιακή ομάδα 18–34 ετών, το ποσοστό ξεπερνά το 85%, για ευνόητους λόγους βέβαια.
Ο μέσος χρήστης στην Ελλάδα παραγγέλνει μέσω εφαρμογών 3-5 φορές την εβδομάδα, ενώ στις νεότερες ηλικίες το delivery θεωρείται αυτονόητο κομμάτι της καθημερινότητας, ειδικά σε φοιτητικές ή εργένικες κατοικίες.
Πώς επηρεάζεται η καθημερινή μας διατροφή;
Οι συνεχόμενες παραγγελίες βέβαια επηρεάζουν και τη διατροφή. Έρευνα του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου το 2023 έδειξε ότι η συχνή χρήση delivery συνδέεται με αυξημένο Δείκτη Μάζας Σώματος (BMI) σε άτομα 18–35 ετών, ενώ την ίδια χρονιά, έρευνα των Οικογενειακών Προϋπολογισμών της ΕΛΣΤΑΤ αποκάλυψε ότι τα νοικοκυριά έκοψαν την κατανάλωση βασικών ειδών διατροφής το 2022, αγοράζοντας λιγότερες ποσότητες από αυτά. Η κατανάλωση προϊόντων όπως τα φρούτα ήταν χαμηλότερη το 2023 σε σύγκριση με το 2009 και αυτό ίσως λέει κάτι για την αλλαγή των διατροφικών συνηθειών, που επηρεάζονται και από το φαγητό σε πακέτο.
Από χάζεμα στις βιτρίνες, στις πλατφόρμες διανομής
Κάποτε έκανες βόλτα στην πόλη για να χαζέψεις στις βιτρίνες. Με τη ραγδαία ανάπτυξη του ψηφιακού κόσμου, το χάζεμα αυτό μεταφέρθηκε στον υπολογιστή και πλέον στο κινητό. Στην αρχή χάζευες ρούχα, παπούτσια, gadgets και άλλα τέτοια προϊόντα, όμως πλέον, το χέρι πάει μόνο του να κάνει tap στα delivery apps στο κινητό. Και είμαι σίγουρη πως κάποια στιγμή έχεις πιάσει και εσύ τον εαυτό σου, ακόμη και αν δεν έχεις αποφασίσει καν αν θα παραγγείλεις.
Πλέον, δεν μιλάμε απλώς για φαγητό λοιπόν, αλλά για έναν νέο τρόπο ζωής. Παραγγέλνεις καφέ το πρωί στο γραφείο, μεσημεριανό στο σπίτι, ψώνια για το βράδυ, και παγωτό τα μεσάνυχτα, όταν σε πιάνουν αυτές οι λιγούρες μπροστά στην τηλεόραση. Οι εφαρμογές delivery έχουν γίνει ο πιστός σου φίλος, που είναι πάντα διαθέσιμος για εσένα, 24/7, χωρίς γκρίνιες και χωρίς να περιμένει αντάλλαγμα.
Πολλές φορές μάλιστα, αν έχεις καιρό να παραγγείλεις, ο φίλος σου δεν σε ξεχνά και σου στέλνει ειδοποίηση στο κινητό με κάποιο μήνυμα τύπου: «Μας ξέχασες;». Κυριολεκτικά. Ακόμη και ασυνείδητα, το μήνυμα αυτό σε επηρεάζει σε ένα βαθμό και ίσως τον θυμηθείς την επόμενη φορά που θα πεινάσεις.
