Το γαλακτομπούρεκο είναι ένα από τα πιο αγαπημένα και παραδοσιακά γλυκά της ελληνικής κουζίνας. Συνδεδεμένο με κάποιες από τις πιο ωραίες παιδικές μας αναμνήσεις, όταν το έφερνε ο παππούς και η γιαγιά στο ταψί στο οικογενειακό τραπέζι, όταν τρώγαμε μετά το αρνάκι το Πάσχα για να μας δροσίσει και πολλές πολλές ακόμη.
Για κάποιους είναι εντελώς αδιάφορο αλλά κάποιοι θα το προτιμούσαν ακόμη και αν είχαν μπροστά τους το πιο περίτεχνο γλυκό γαλλικής ζαχαροπλαστικής. Και όπως τα περισσότερα, το παραδοσιακό αυτό γλυκό έχει τη δική του ιστορία, η οποία μάλιστα χάνεται στο παρελθόν.
Γλυκό που παντρεύει πολλούς πολιτισμούς
Η ιστορία του γαλακτομπούρεκου είναι αρκετά ενδιαφέρουσα, αφού ενσωματώνει στοιχεία από διάφορους πολιτισμούς και κουζίνες. Οι οθωμανικές αναφορές είναι μάλιστα έκδηλες, αφού η λέξη «μπουρέκι» προέρχεται από την τουρκική λέξη «börek», που αναφέρεται σε ζύμες με φύλλο γεμιστές με διάφορα υλικά (αλμυρά ή γλυκά). Το γαλακτομπούρεκο είναι δηλαδή, όπως λέει και το όνομά του, ένα μπουρέκι, γεμισμένο με σιμιγδαλένια κρέμα και σιροπιασμένο. Στην κρέμα βέβαια πρωταγωνιστεί το βούτυρο.
Αν και η καταγωγή του είναι λίγο ασαφής, θεωρείται πως το γαλακτομπούρεκο γεννήθηκε στη Μικρά Ασία ή στις περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όπου οι κουζίνες των Ελλήνων, των Τούρκων, των Αρμενίων και άλλων λαών είχαν σημαντικές αλληλεπιδράσεις. Ανήκει δηλαδή στην κατηγορία των «γλυκών του ταψιού» (όπως ο μπακλαβάς, το κανταΐφι, το εκμέκ), που αναπτύχθηκαν στον χώρο της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής.
Όπως είναι γνωστό, μετά την ανταλλαγή πληθυσμών το 1922, οι πρόσφυγες που ήρθαν από τη Σμύρνη και την Κωνσταντινούπολη, έφεραν μαζί τους διάφορες συνταγές, έθιμα, πολιτιστικό και γαστρονομικό πλούτο από τους τόπους τους. Ανάμεσα σε αυτά ήταν και το γαλακτομπούρεκο, το οποίο οι Έλληνες έμαθαν και αγάπησαν μια για πάντα.
Έκτοτε το γαλακτομπούρεκο έχει καθιερωθεί ως ένα από τα πιο παραδοσιακά και αγαπημένα σιροπιαστά γλυκά. Έχει γίνει συνώνυμο των γιορτινών τραπεζιών με την οικογένεια, αφού φτάνει ζεστό και μοσχομυριστό από το κουτί και το ταψί, στο πιάτο του καθενός. Και όσο και αν έχουν φάει, όλοι έχουν λίγο χώρο γι΄αυτό στο στομάχι τους.
Οι παραλλαγές της κλασικής συνταγής
Παραδοσιακά, το γαλακτομπούρεκο αποτελείται από το καλά βουτυρωμένο, τραγανό φύλλο κρούστας, κρέμα σιμιγδαλιού με μπόλικο βούτυρο, κατά προτίμηση πρόβειο ή αγελαδινό και φυσικά το σιρόπι.
Πλέον, η νοστιμιά του γαλακτομπούρεκου έχει δημιουργήσει την ανάγκη για διάφορες παραλλαγές του με μικρές πινελιές, όπως για παράδειγμα το vegan γαλακτομπούρεκο που γίνεται με φυτικό γάλα και γενικώς χωρίς ζωικά προϊόντα, ώστε να μην το στερείται κανείς.
Από την άλλη, στην Κύπρο και τη Βόρεια Ελλάδα μπορεί να βρεις παραλλαγές με άρωμα κανέλας ή μαστίχας, ενώ στην Τουρκία υπάρχουν παρόμοια γλυκά.
Δες εδώ και μερικές δικές μας συνταγές για γαλακτομπούρεκο
