Ο ασουρές είναι μια γλυκιά και πηχτή σούπα, που φτιάχνεται με βάση ζουμί από βρασμένο σιτάρι και καρπούς. Είναι γνωστή και σαν βαρβάρα, κολλυβοζούμι, χυλός ή πουτίγκα του Νώε, σε ανάμνηση της διάσωσης του Νώε από τον κατακλυσμό. Στην Ελλάδα πιο συχνά φτιάχνεται μαζί με τα κόλλυβα, από το ζουμί του σταριού και λίγο βρασμένο στάρι. Η λέξη έχει αραβική ρίζα και προέρχεται από τη λέξη άσαρα που σημαίνει δεκάτη, επειδή οι Μουσουλμάνοι τη φτιάχνουν τη δέκατη ημέρα του μήνα Μουχαρέμ.
Γενικότερα, η συνταγή του ασουρέ συνδέεται με τελετουργίες σχετικές με τη γη, με τη σπορά και την προσφορά του ανθρώπου σε άνθρωπο, τόσο στη χριστιανική, τη μουσουλμανική και την εβραϊκή θρησκεία, αλλά και με το αρχαιοελληνικό έθιμο της πανσπερμίας. Κοινός παρονομαστής όλων είναι πως μιλάμε για μια παρασκευή με βάση το σιτάρι και το ζουμί του, στο οποίο προσθέτουμε και άλλους σπόρους, όσπρια και καρπούς, αποξηραμένα φρούτα, ζάχαρη ή μέλι και αρώματα. Κάτι επίσης κοινό είναι πως έχει το χαρακτήρα της προσφοράς, καθώς πάντα φτιάχνεται για να μοιραστεί σε περισσότερους ανθρώπους.
Η βαρβάρα συνηθίζεται στη Θράκη στη γιορτή της Αγίας Βαρβάρας. Αρχές Δεκέμβρη όταν έχει ολοκληρωθεί η σπορά, η βαρβάρα είναι το γλυκό που φτιάχνουν για να πάει καλά η σοδειά. Σε άλλα μέρη της Ελλάδας φτιάχνουν πολυσπόρια, μια παρεμφερή πηχτή σούπα που περιέχει όλα τα είδη των δημητριακών και των οσπρίων ή παλικάρια - μια σαλάτα με μίγμα οσπρίων, σταριού και σπόρων - σαν εξευμενιστική προσφορά στη γη που δέχθηκε τον σπόρο του σίτου. Στην Πόλη τον ασουρέ τον έφτιαχναν παραμονές Χριστουγέννων.
- 250γρ. σιτάρι
- 2 lt νερό
- 3-4 κ.σ. αλεύρι
- ½ φλ. ρεβίθια ή φασόλια ψιλά, βρασμένα (προαιρετικά)
- 1 κ.γ. κανέλα
- 150γρ. ζάχαρη κρυσταλική ή καστανή
- ξύσμα από 1 πορτοκάλι
- 3-4 κ.σ. σταφίδα μαύρη κορινθιακή
- 3-4 κ.σ. σταφίδα σουλτανίνα
- 50 γρ. φουντούκια, ψιλοκομμένα
- 50 γρ. φιστίκια Αιγίνης, ψιλοκομμένα
- 50 γρ. καρύδια, ψιλοκομμένα
- 50 γρ. αμύγδαλα, ψιλοκομμένα
- τα σποράκια από 1 ρόδι
- Για τον ασουρέ ή βαρβάρα, καθαρίζουμε αποβραδίς το σιτάρι από τυχόν ξένα σώματα και το μουλιάζουμε σε κρύο νερό.
- Την επόμενη μέρα το ξεπλένουμε καλά και το βάζουμε να βράσει με 2 lt νερό μέχρι να μαλακώσει και να σκάσει η φλούδα του. Θα πάρει γύρω στη 1 ώρα, ανάλογα από το πόση ώρα μούλιασε και από το είδος του σιταριού.
- Στο μεταξύ ψήνουμε το αλεύρι σε αντικολλητικό τηγάνι, ανακατεύοντας το συχνά με ξύλινη κουτάλα για να μην καεί και μέχρι να πάρει μπεζ χρώμα. Το αφήνουμε να κρυώσει.
- Όταν το σιτάρι είναι έτοιμο, το σουρώνουμε και μετράμε το ζουμί. Πρέπει να έχει μείνει τουλάχιστον 1 lt και 250 γρ. Αν είναι λιγότερο προσθέτουμε επιπλέον φρέσκο νερό στην κατσαρόλα. Μαζί προσθέτουμε το ξύσμα πορτοκαλιού, την κανέλα, τη ζάχαρη και το σουρωμένο σιτάρι.
- Ανακατεύουμε το ψημένο αλεύρι με λίγο κρύο νερό να διαλυθεί εντελώς. Βάζουμε ξανά στη φωτιά την κατσαρόλα και ρίχνουμε το διάλυμα, ανακατεύοντας ζωηρά με ξύλινη κουτάλα μέχρι να πήξει και να γίνει διάφανος ο χυλός. Δεν είναι ανάγκη να πήξει πολύ, γιατί θα σφίξει όταν κρυώσει.
- Σε αυτή τη φάση προσθέτουμε τις σταφίδες και μέρος από τους ξηρούς καρπούς. Αφήνουμε να ηρεμήσει λίγο ο χυλός και μετά τον ανακατεύουμε καλά και τον μοιράζουμε σε μπολ.
- Αφού κρυώσει και πήξει τον σερβίρουμε με επιπλέον ψιλοκομμένους ξηρούς καρπούς καθώς και με σποράκια ροδιού.