Γλυκά αλλά και όχι, αφράτα, μοσχομυριστά, γυαλιστερά- γυαλιστερά, αφού έχουν αλειφθεί με μπόλικο ελαιόλαδο – και όχι αυγό, αφού είναι νηστίσιμα. Μοιάζουν με ανθρωπάκια και τα βλέπεις λίγο πριν το Πάσχα. Είναι τα λαζαράκια, τα νηστίσιμα τσουρεκάκια που έχουν ιστορία και βαθύ συμβολισμό. 

Τα ανθρωπόμορφα τσουρεκάκια φτιάχνονται παραδοσιακά το Σάββατο του Λαζάρου (εξ ου και το όνομά τους), αφού συμβολίζουν τον Λάζαρο, τον φίλο του Ιησού, τον οποίο και ανέστησε.  

Έχουν πάντα τα «χέρια» τους σταυρωμένα, σαν ο άνθρωπος να είναι σε σάβανο στον τάφο και δύο γαρίφαλα, συνήθως, για μάτια. 

Από τι φτιάχνονται τα λαζαράκια

Φυσικά και είναι νηστίσιμα, αφού φτιάχνονται μια ανάσα πριν το Πάσχα. Η συνταγή περιλαμβάνει απλά υλικά που όλοι έχουμε στο ντουλάπι μας: αλεύρι, ζάχαρη, κανέλα, γαρύφαλλο, μέλι και καμιά φορά προστίθενται ξηροί καρποί ή/και ταχίνι. 

Το έθιμο 

Σύμφωνα με την παράδοση, όποιος δε φτιάξει λαζαράκια το Σάββατο του Λαζάρου, δε θα «ζυμώσει» καινούργιο ψωμί το Πάσχα. Έτσι τουλάχιστον έλεγαν παλιότερα οι νοικοκυρές που ακολουθούσαν πιστά το έθιμο σε όλη την Ελλάδα. Ένα σύμβολο της ζωής που καταφέρνει να νικήσει τον θάνατο και μας «προετοιμάζει» γεμάτο ελπίδα για το αναστάσιμο φως που έρχεται. 

Λέγεται μάλιστα ότι ένα από τα λαζαράκια που έφτιαχναν οι νοικοκυρές το κρατούσαν στο σπίτι όλο το χρόνο και συνήθως το πετούσαν στη θάλασσα τον επόμενο χρόνο για να το φάνε τα ψάρια. 

Ένα ακόμη ιδιαίτερο στοιχείο είναι το γεγονός ότι σύμφωνα με την παράδοση, ο Λάζαρος όταν αναστήθηκε είχε πει: «Όποιος ζυμώσει και δεν με πλάσει, το φαρμάκι μου να πάρει…».

Είτε πιστεύουμε το παραπάνω είτε όχι, σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, τα παιδιά  στο παρελθόν γυρνούσαν από σπίτι σε σπίτι τραγουδώντας τα «Κάλαντα του Λαζάρου», κρατώντας καλάθια στολισμένα με λουλούδια και μαζεύοντας αυγά ή άλλα καλούδια.

Τα παιδιά συνήθως τότε μοίραζαν τα λαζαράκια που είχαν φτιάξει οι μαμάδες τους ή τα μοίραζε ο ιερέας μαζί με το αντίδωρο στην εκκλησία στο τέλος της Θείας Λειτουργίας.

Τα λαζαράκια σήμερα

Πλέον το έθιμο δεν διατηρείται τόσο όπως στο παρελθόν, με τους περισσότερους να προμηθεύονται τα λαζαράκια από τα τοπικά αρτοποιεία ή και καθόλου. 

Ωστόσο, το έθιμο αναβιώνει από πολιτιστικούς και λαογραφικούς συλλόγους σε όλη την Ελλάδα, ενώ μπορεί να αποτελέσει μία δημιουργική διαδικασία για να περάσουμε ευχάριστο χρόνο με τα παιδιά. 

Λαζαράκια του Πάσχα