Όπως είναι εύκολο να καταλάβεις, οι εταιρείες προσθέτουν χρωστικές ουσίες σε τρόφιμα, όπως γλυκά, δημητριακά, ποτά και σνακ, για πιο φωτεινά, ζωηρά και τελικά ελκυστικά χρώματα. Οι χρωστικές είναι είτε φυσικές, όπως ο χυμός, είτε χημικές. Στις περισσότερες των περιπτώσεων βέβαια, είναι χημικές. 

Ομάδες καταναλωτών δήλωσαν ότι υπάρχουν επαρκή στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι χρωστικές ουσίες μπορεί να προκαλέσουν ορισμένες βλάβες σε παιδικούς οργανισμούς. Υποστηρίζουν ότι οι τεχνητές χρωστικές ουσίες δεν αξίζουν τον πιθανό κίνδυνο, δεδομένης της έλλειψης διατροφικής τους αξίας.

«Από τη σκοπιά των καταναλωτών, το θέμα καταλήγει στο "γιατί θέλουμε να ρισκάρουμε με αυτά τα πράγματα όταν πρόκειται για την υγεία των παιδιών μας;"», δήλωσε ο Brian Ronholm, διευθυντής πολιτικής τροφίμων στο Consumer Reports. «Ακόμα και αν τεχνικά δεν δείχνει ότι προκαλούν καρκίνο, υπάρχει κίνδυνος όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο επηρεάζει τη νευρική συμπεριφορά των παιδιών».

Σε ρεπορτάζ της η Washington Post μίλησε με επιστήμονες τροφίμων και ειδικούς σε θέματα διατροφής για να απαντήσει σε ερωτήσεις σχετικά με τις συνθετικές χρωστικές ουσίες στα τρόφιμα.

Τι συνέβη με την κόκκινη χρωστική Νο.3;

Τον περασμένο Ιανουάριο, υπό την κυβέρνηση Μπάιντεν, η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων απαγόρευσε την κόκκινη χρωστική στα τρόφιμα. Η χρωστική, η οποία δίνει στα τρόφιμα ένα κόκκινο χρώμα κερασιού, έχει συνδεθεί με καρκίνο στα ζώα, όπως ειπώθηκε. 
Να θυμίσουμε ότι το 1990, ο οργανισμός απαγόρευσε τη χρήση της κόκκινης χρωστικής στα καλλυντικά, επειδή προκαταρκτικές έρευνες σε ζώα έδειχναν σύνδεση με τον καρκίνο του θυρεοειδούς. Ο FDA ωστόσο δήλωσε ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι η κατάποση της χρωστικής προκαλεί καρκίνο στους ανθρώπους. Ο οργανισμός δήλωσε επίσης ότι η απόφασή του βασίστηκε σε ομοσπονδιακό νόμο που απαγορεύει τα πρόσθετα που βρέθηκαν να προκαλούν καρκίνο σε ανθρώπους ή ζώα σε οποιαδήποτε δόση.

Μπορούν οι τεχνητές χρωστικές ουσίες να οδηγήσουν σε υπερκινητικότητα στα παιδιά;

Σε ορισμένες μελέτες, οι συνθετικές χρωστικές ουσίες τροφίμων που χρησιμοποιούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν συσχετιστεί με υπερκινητικότητα και επιπτώσεις στη συμπεριφορά των παιδιών.

Το 2021, το Γραφείο Αξιολόγησης Κινδύνων Περιβαλλοντικής Υγείας της Καλιφόρνια δημοσίευσε μια ανασκόπηση επτά χρωστικών τροφίμων, όπως η κόκκινη χρωστική Νο. 3, η κόκκινη χρωστική Νο. 40 και η κίτρινη χρωστική Νο. 5. Η ανασκόπηση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η κατανάλωση τροφίμων με πρόσθετες χρωστικές ουσίες συνδέεται με υπερκινητικότητα, ανησυχία και άλλα προβλήματα νευροσυμπεριφοράς σε ορισμένα παιδιά, αν και η ευαισθησία μπορεί να ποικίλλει, ανάλογα βέβαια τον οργανισμό. 

«Δεν παρουσιάζουν κανένα όφελος για τον καταναλωτή. Μόνο έναν πιθανό κίνδυνο» δήλωσε η Alyson Mitchell, καθηγήτρια και χημικός τροφίμων στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Davis.

Ωστόσο, ορισμένοι ερευνητές διαφώνησαν σχετικά με το κατά πόσον τα υπάρχοντα στοιχεία είναι πειστικά και δήλωσαν ότι είναι δύσκολο να απομονωθεί η επίδραση ενός συστατικού ή πρόσθετου, επειδή τρώμε καθημερινά έναν συνδυασμό διαφόρων τροφίμων.

Πώς μπορείς να τις αποφύγεις 

Οι τεχνητές και οι φυσικές χρωστικές ουσίες αναγράφονται στην ετικέτα των συστατικών. Δεν θα σου πούμε λοιπόν κάτι τόσο πρωτότυπο. 

Ο έλεγχος της ετικέτας είναι ένα «λογικό βήμα» για κάποιον που ανησυχεί για συμπτώματα που μοιάζουν με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας δήλωσε ο Joel Nigg, καθηγητής ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Oregon Health & Science University. Ένα άτομο που μειώνει την κατανάλωση τροφίμων με τεχνητές χρωστικές ουσίες «θα πρέπει να παρατηρήσει το όφελος μέσα σε λίγες ημέρες», αν αυτό αποτελεί παράγοντα, είπε.

«Οι χρωστικές ουσίες των τροφίμων δεν είναι ένας σημαντικός παράγοντας που συμβάλλει στη ΔΕΠΥ», πρόσθεσε μάλιστα ο ίδιος. «Αλλά παίζουν έναν μικρό ρόλο στην επιδείνωση της διάσπασης προσοχής και της συμπεριφοράς των παιδιών».

Τι συμβαίνει με τις φυσικές χρωστικές

Για το μαγείρεμα και το ψήσιμο στο σπίτι, οι φυσικές βαφές - εκχυλίσματα από φρούτα και λαχανικά - μπορούν να προσθέσουν όντως χρώμα.

Πρέπει ωστόσο να ξέρουμε ότι οι φυσικές χρωστικές είναι πιο δύσκολο να χρησιμοποιηθούν από τους κατασκευαστές και η αντικατάσταση των τεχνητών με φυσικές εναλλακτικές λύσεις δεν είναι μάλλον τόσο απλή. 

Βέβαια, ούτε αυτή η λύση είναι μάλλον ασφαλείς, τουλάχιστον με όσα λέγονται. «Οι φυσικές χρωστικές δεν συνεπάγονται ασφάλεια», δήλωσε η Mitchell. «Έχω κάποιες ανησυχίες γιατί θεωρώ ότι υπάρχει περίπτωση να αντικαταστήσουμε ένα πρόβλημα με ένα άλλο. Νομίζω ότι πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τις προσδοκίες μας για το χρώμα στα τρόφιμα», είπε.

Μήπως λοιπόν όντως, φυσικά ή τεχνητά, όλα αυτά τα υπερβολικά ζωηρά χρώματα που θεωρούμε ότι είναι αυτονόητο να υπάρχουν σε κάποια προϊόντα (πχ. τα δημητριακά για τα παιδιά) δεν είναι απαραίτητα; 

Πηγή: The Washington Post