Σοκαριστικά είναι τα ευρήματα νέας μελέτης που δημοσιεύθηκε πριν από λίγες ημέρες από την EAT-Lancet Commission, μία ομάδα 70 κορυφαίων επιστημόνων από έξι ηπείρους, σχετικά με το κατά πόσο οι διατροφικές μας συνήθειες επηρεάζουν τον πλανήτη και κυριολεκτικά τη ζωή μας. Οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, αλλά προτείνουν και ένα πρότυπο που θα μπορούσε να αποτελέσει λύση στο πρόβλημα που γιγαντώνεται. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Σύμφωνα με τη μελέτη, σχεδόν το ⅓ των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου προέρχεται από το φαγητό μας. Για την ακρίβεια, όπως αναφέρεται, το μεθάνιο που απελευθερώνεται από τα βοοειδή, οι αποψιλώσεις δασών για καλλιέργειες ζωοτροφών και η χρήση ορυκτής ενέργειας για την παραγωγή λιπασμάτων, αποτελούν τους βασικούς παράγοντες για αυτό το αποτέλεσμα.
Με άλλα λόγια, η παραγωγή τροφίμων αντιπροσωπεύει σχεδόν το 30% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Οι συνέπειες επίσης έχουν να κάνουν με την απώλεια βιοποικιλότητας, την υποβάθμιση εδαφών, την έλλειψη γλυκού νερού και τη ρύπανση από λιπάσματα.
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, ακόμη και αν την επόμενη μέρα σταματήσουμε όλες τις υπόλοιπες ρυπογόνες συνήθειες, που πια είναι απαραίτητες στην καθημερινότητα όλων μας, όπως το να καίμε πετρέλαιο ή άνθρακα, η διατροφή από μόνη της αρκεί για να υπερβούμε και πάλι το όριο του 1,5°C αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας, που έχει θέσει ως όριο η Συμφωνία του Παρισιού (2015). Επομένως, η ανάγκη να κάνουμε κάτι τώρα που να αφορά τη διατροφή μας είναι περισσότερο από απαραίτητη.
Ποια είναι η λύση; Η πλανητική διατροφή
Ως απάντηση σε όλα τα παραπάνω, οι ειδικοί προτείνουν την πλανητική διατροφή. Πρέπει βέβαια να αναφέρουμε ότι η έννοιά της εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 2019, όταν η EAT-Lancet Commission δημοσίευσε την πρώτη ολοκληρωμένη της έκθεση με τίτλο: «Food in the Anthropocene: the EAT–Lancet Commission on healthy diets from sustainable food systems». Αν και προωθήθηκε αρκετά, η εφαρμογή της είναι περιορισμένη, λόγω πολιτικών και οικονομικών εμποδίων και βέβαια, λόγω έλλειψης υποδομών κυρίως όσον αφορά στη βιολογική γεωργία.
Τι είναι η πλανητική διατροφή; Αυτή που είναι πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς, όσπρια και δημητριακά, αλλά περιορίζει την κατανάλωση ζωικών προϊόντων όπως τα γαλακτοκομικά, και το κρέας από πουλερικά, ψάρι και κυρίως, επεξεργασμένο, κόκκινο κρέας.
Όπως προβλέπουν οι επιστήμονες, με βάση τους υπολογισμούς τους, η εφαρμογή αυτού του προτύπου θα μπορούσε να αποτρέψει έως και 15 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους κάθε χρόνο, καθώς και να μειώσει περισσότερο από το μισό τις εκπομπές που έρχονται ως αποτέλεσμα της διατροφής.
Οι ερευνητές δεν προσπαθούν βέβαια να σταματήσουν κανέναν από το να τρώει ένα λαχταριστό burger. Αλλά υποστηρίζουν ότι θα ήταν καλύτερο για την υγεία μας - και για τον πλανήτη - αν περιορίζαμε την κατανάλωση κόκκινου κρέατος σε περίπου μία φορά την εβδομάδα. Για το υπόλοιπο της εβδομάδας, μπορούμε να τρώμε 2 φορές πουλερικά και άλλες 2-3 φορές ψάρι. Αυτό καλύπτει περίπου τις μισές ημέρες των γευμάτων μας. Για τις υπόλοιπες, θα ήταν καλό να λαμβάνουμε τις πρωτεΐνες από όσπρια και ξηρούς καρπούς.
Κάπως έτσι, η διατροφή αυτή έχει διττό στόχο: αφενός προωθεί την ανθρώπινη υγεία και τη μείωση χρόνιων ασθενειών (π.χ. καρδιοπάθειες και διαβήτη) και αφετέρου, τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος που έρχεται από την παραγωγή τροφίμων.
