Σίγουρα έχεις ακούσει ότι όσο νωρίτερα τρως βραδινό, τόσο το καλύτερο, προκειμένου να προλάβει ο οργανισμός να χωνέψει την τροφή πριν από τον ύπνο. Τον χειμώνα, η αλήθεια είναι ότι τα πράγματα από το απόγευμα και μετά κυλούν κάπως πιο αργά, αφού νυχτώνει αρκετά νωρίτερα, περίπου από τις 17:30 και μετά. Έχεις αναρωτηθεί λοιπόν μήπως αυτή την εποχή είναι καλύτερο να τρως ακόμη νωρίτερα;
Κάτι που δεν ήξερες: το σώμα μας λειτουργεί με βάση τους κιρκαδικούς ρυθμούς, δηλαδή τα εσωτερικά 24ωρα ρολόγια που ρυθμίζουν τον ύπνο, τον μεταβολισμό, την πέψη και τους ορμονικούς κύκλους. Αυτοί οι ρυθμοί συγχρονίζονται με το φως και το σκοτάδι, οπότε όταν το φως της μέρας εξασθενεί νωρίτερα, ο μεταβολισμός αρχίζει επίσης να επιβραδύνεται.
Αυτή η σχέση μεταξύ μεταβολισμού και φυσικού φωτός μπορεί να εξηγήσει γιατί όλο και περισσότερες έρευνες στον τομέα της χρονοδιατροφής υποδηλώνουν ότι ο χρόνος που τρώμε μπορεί να είναι σχεδόν εξίσου σημαντικός με το τι τρώμε.
Πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι οι υγιείς ενήλικες που έτρωγαν δείπνο στις 10 μ.μ. παρουσίαζαν 20% υψηλότερα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και έκαψαν 10% λιγότερο λίπος σε σύγκριση με εκείνους που έτρωγαν δείπνο στις 6 μ.μ. Αυτό συνέβη παρά το γεγονός ότι και οι δύο ομάδες έτρωγαν πανομοιότυπα γεύματα και είχαν παρόμοιες ώρες ύπνου.
Άλλες μελέτες δείχνουν ότι όταν οι άνθρωποι καταναλώνουν περισσότερες θερμίδες νωρίτερα μέσα στη μέρα και τρώνε δείπνο νωρίτερα, διαχειρίζονται καλύτερα το βάρος τους και, παράλληλα, πετυχαίνουν καλύτερη διαχείριση των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα και λειτουργία του μεταβολισμού.
Γενικώς, το δείπνο που γίνεται νωρίτερα εναρμονίζεται καλύτερα με τους φυσικούς μεταβολικούς ρυθμούς του σώματος, ιδιαίτερα όταν το τελευταίο γεύμα λαμβάνεται πολύ πριν το σώμα εισέλθει στη φάση «ανάπαυσης». Αυτό μπορεί να εξηγεί γιατί το να τρώει κανείς νωρίτερα έχει οφέλη για την υγεία.
Τελικά, πρέπει τον χειμώνα να τρώμε ακόμη πιο νωρίς;
Ενώ το φως και το σκοτάδι έχουν τη μεγαλύτερη επίδραση στους κιρκαδικούς ρυθμούς, η πρόσληψη τροφής, το άγχος, η σωματική δραστηριότητα και η θερμοκρασία επίσης τους επηρεάζουν. Επομένως ναι, ίσως θα πρέπει να τρώμε έστω λίγο νωρίτερα αυτή την εποχή. Και οι λόγοι, πιο συγκεκριμένα, είναι τρεις:
- Ο πρώτος έχει να κάνει με τη μεταβολική ευθυγράμμιση. Το φαγητό όταν ο μεταβολισμός σας είναι ακόμα ενεργός υποστηρίζει τον καλύτερο έλεγχο του σακχάρου στο αίμα, τη χρήση ενέργειας και την καύση λίπους.
- Ο δεύτερος έχει να κάνει με την πέψη. Αφήνοντας μερικές ώρες μεταξύ του δείπνου και της ώρας ύπνου, η πέψη έχει χρόνο να ολοκληρωθεί πριν τον ύπνο, κάτι που μπορεί να βελτιώσει το πόσο καλά κοιμόμαστε και ξεκουραζόμαστε.
- Ο τρίτος λόγος έχει να κάνει με τη διατήρηση της καλής διάθεσης και των κιρκαδικών ρυθμών. Ένα σταθερό χρονικό διάστημα για τα γεύματα και ένα δείπνο νωρίτερα μπορούν να βοηθήσουν στη διατήρηση της καθημερινής ρουτίνας, κάτι που είναι ιδιαίτερα χρήσιμο όταν άλλα χρονικά σημάδια αλλάζουν, όπως το φως της μέρας.
Όλα βέβαια έχουν να κάνουν και με τον κάθε άνθρωπο. Δεν είναι για όλους εφικτό να τρώνε νωρίτερα και, κυρίως, δεν απαιτείται για όλους, αφού αυτό έχει να κάνει και με τη δραστηριότητα του καθενός.
Για παράδειγμα, ένας αθλητής που προπονείται το βράδυ μπορεί να καταναλώσει το γεύμα του πιο αργά, ενώ κάποιος λιγότερο δραστήριος μπορεί να επωφεληθεί περισσότερο από ένα δείπνο που σερβίρεται νωρίτερα και είναι πιο ελαφρύ.
Μερικές συμβουλές
Σε γενικές γραμμές, αυτό που είναι καλό να προσπαθούμε οι περισσότεροι να πετύχουμε είναι:
- Nα τρώμε τουλάχιστον 2-3 ώρες πριν τον ύπνο.
- Να καταναλώνουμε τα πιο υψηλά θερμιδικά γεύματα νωρίς, κάνοντας το πρωινό και το μεσημεριανό πιο πλούσια, όταν δηλαδή υπάρχει περισσότερο φως και ο μεταβολισμός είναι πιο ενεργός.
- Να προγραμματίζουμε τις δραστηριότητές μας ώστε αν ασκούμαστε αργά, να τρώμε το κύριο γεύμα νωρίτερα και αν μετά την προπόνηση πεινάμε, να τρώμε ένα μικρό σνακ.
