Όλο και περισσότεροι στρεφόμαστε στα βιολογικά προϊόντα, κυρίως όσον αφορά στα λαχανικά και τα φρούτα, ως πιο υγιεινή επιλογή, προκειμένου να αποφύγουμε την κατανάλωση φυτοφαρμάκων, μαζί με αυτά.
Και πράγματι, τα βιολογικά τρόφιμα έχουν αποκτήσει φανατικό κοινό τα τελευταία χρόνια. Από τις λαϊκές αγορές μέχρι τα ράφια των σούπερ μάρκετ, τα προϊόντα με την πράσινη ετικέτα υπόσχονται καθαρότερη, πιο φυσική και πιο υγιεινή διατροφή.
Μια ανάλυση με τίτλο “Organic Food Consumption and Risk of Obesity: A Systematic Review and Meta‑Analysis” που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Healthcare το 2022 έδειξε ότι η κατανάλωση βιολογικών τροφίμων σε έναν πληθυσμό 104.488 ατόμων συνδέθηκε με περίπου 11% χαμηλότερη πιθανότητα εμφάνισης παχυσαρκίας σε σύγκριση με όσους δεν κατανάλωναν βιολογικά.
Τέλος, μια νεότερη ανασκόπηση του 2023 από το Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Ανθρώπινης Διατροφής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου εξέτασε 21 κύριες μελέτες ενήλικων (>18 ετών) με κατανάλωση βιολογικών για διάστημα περίπου 6 μηνών και εντόπισε ότι υπάρχει μια αρνητική σχέση, δηλαδή υψηλότερη κατανάλωση βιολογικών συνδέθηκε με χαμηλότερη πιθανότητα εμφάνισης παραγόντων καρδιομεταβολικού κινδύνου (παχυσαρκία, υπέρταση, διαβήτης).
Ωστόσο, οι συγγραφείς τονίζουν ότι απαιτούνται περισσότερες «πειραματικές» ή τυχαιοποιημένες μελέτες για να εξακριβωθούν τα αίτια.
Ακόμη πιο πρόσφατα, μία μελέτη του 2024 με τίτλο "A Comprehensive Analysis of Organic Food: Evaluating Nutritional Value and Impact on Human Health", διαπίστωσε ότι τα άτομα που καταναλώνουν περισσότερα βιολογικά τρόφιμα τείνουν να έχουν χαμηλότερο σωματικό βάρος και καλύτερα επίπεδα θρεπτικών συστατικών στο αίμα τους.
Σύμφωνα με την ίδια, τα βιολογικά τρόφιμα συνήθως περιέχουν περισσότερες βιταμίνες και μέταλλα και λιγότερα επιβλαβή κατάλοιπα.
Άκρως ενδιαφέροντα είναι και τα ευρήματα έρευνας που δημοσιεύτηκε στο Cambridge University Press και αφορά τα βιολογικά κρεατικά και τα γαλακτοκομικά.
Όπως αναφέρει, το βιολογικό γάλα και κρέας περιέχουν συχνά περισσότερα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα — μερικές φορές έως και 50% περισσότερο από ό,τι τα συμβατικά προϊόντα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η διατροφή των βιολογικών ζώων περιλαμβάνει περισσότερο γρασίδι και τριφύλλι.
Ωστόσο, μία μελέτη στο περιοδικό Nutrition Reviews έδειξε ότι, αν και υπάρχουν ενδείξεις για ωφέλιμη συσχέτιση μεταξύ κατανάλωσης βιολογικών τροφίμων και ορισμένων δεικτών υγείας (όπως έκθεση σε φυτοφάρμακα), τα στοιχεία παραμένουν περιορισμένα και σε πολλές περιπτώσεις «μη επαρκή» για να αποδειχθεί καθολική υπεροχή των προϊόντων αυτών, σε σχέση με τα συμβατικά.
Επομένως, σαφής απάντηση για το αν είναι τελικά τα βιολογικά τρόφιμα είναι πιο υγιεινά, σε σχέση με τα άλλα, δεν υπάρχει, τουλάχιστον μέχρι στιγμής.
Τι σημαίνει τελικά «βιολογικό»;
Στην πραγματικότητα, «βιολογικό» δεν σημαίνει αυτόματα και θρεπτικό ή ασφαλές, όπως πολλοί νομίζουμε. Ο όρος «βιολογικό προϊόν» στην πραγματικότητα αναφέρεται σε προϊόντα που παράγονται σύμφωνα με ορισμένα πρότυπα φυσικής καλλιέργειας και παραγωγής, τα οποία περιορίζουν ή αποκλείουν τη χρήση συνθετικών χημικών ουσιών. Τα προϊόντα αυτά δεν καλλιεργούνται με χημικά λιπάσματα και φυτοφάρμακα, δεν προέρχονται από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, ενώ για την παραγωγή τους έχει ακολουθηθεί φυσική διατροφή και φροντίδα ζώων (για ζωικά προϊόντα).
Ζώα δηλαδή που παράγουν γάλα, κρέας ή αυγά πρέπει να τρέφονται με βιολογικές τροφές και να έχουν πρόσβαση σε φυσικό περιβάλλον. Δεν επιτρέπεται επίσης η χρήση συνθετικών ορμονών ή αντιβιοτικών εκτός περιπτώσεων ανάγκης.
Για να λάβουν αυτόν τον χαρακτηρισμό τα προϊόντα περνούν από ελέγχους, για να διαπιστωθεί αν τηρούνται οι παραπάνω κανονισμοί.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε την κατανάλωση φυτοφαρμάκων
Όσον αφορά πάντως τα φυτοφάρμακα, μπορούμε σίγουρα να μειώσουμε την κατανάλωσή τους πλένοντας επιμελώς φρούτα και λαχανικά. Αν είναι δυνατόν, καλό είναι να αποφεύγουμε την κατανάλωση της φλούδας, αλλά και. Μπορούμε επίσης να μουλιάζουμε σε διάλυμα νερού με ξύδι, αλλά και το απλό τρεχούμενο νερό είναι μία αρκετά καλή συνήθεια.
Γενικώς, είναι σημαντικό να επιλέγουμε φρούτα και λαχανικά που είναι στην εποχή τους, αφού όσα είναι εκτός εποχής συνήθως περιέχουν διάφορα φάρμακα, προκειμένου να καλλιεργηθούν εκτός της εποχής τους.
